Leasing auta z kratką – warunki odliczenia całego VAT

- W ubiegłym roku nasza firmy wzięła w leasing kilka samochodów z kratką. W styczniu 2011 umowy leasingowe zarejestrowaliśmy w urzędzie skarbowym. Dzięki temu zachowaliśmy prawo do odliczenia VAT zawartego w płaconych ratach. Ostatnio w jednym z pojazdów doszło do tak poważnej awarii, że zaproponowano nam wymianę samochodu na nowy. Czy nie utracimy przez to prawa do odliczania całego VAT zawartego w fakturach wystawianych przez leasingodawcę (konieczny będzie aneks do umowy zmieniający numer nadwozia)

Nie. Od 1 stycznia tego roku zmieniły się zasady odliczania VAT przy nabyciu samochodów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Regulacje obowiązujące w 2011 i 2012 r. zawarte są w nowelizacji z 16 grudnia 2010 zmieniającej ustawy o VAT oraz ustawę o transporcie drogowym (DzU nr 247, poz. 1652).

Wynika z nich, że firma biorąca w leasing tzw. auto z kratką może odliczyć tylko 60 proc. VAT naliczonego, nie więcej niż 6000 zł. Jest jednak wyjątek. Zgodnie z art. 6 ust. 2 nowelizacji limity te nie mają zastosowania do umów zawartych do końca 2010 r. i zarejestrowanych w urzędzie skarbowym do 31 stycznia 2011 „bez uwzględniania zmian tej umowy po wejściu w życie”.

Najwięcej wątpliwości budzi to ostatnie sformułowanie. Fiskus zgadza się jednak, że w sytuacji opisanej w pytaniu przedsiębiorca może nadal odliczać cały VAT zawarty w ratach leasingowych. Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 czerwca 2011 (ILPP4/443-196/11-4/PG). Wyjaśniła ona, że wymiana samochodu w ramach rękojmi lub gwarancji przy zachowaniu dotychczasowych ustaleń pomiędzy leasingodawcą a leasingobiorcą nie jest zmianą umowy, która powoduje utratę prawa do odliczenia całego VAT zawartego w ratach.

Izba wskazała, że w tym wypadku dochodzi jedynie „do wymiany samochodu na egzemplarz niewadliwy, w związku z czym czynność taka ma charakter nieodpłatny i de facto stanowi jedynie dalszy ciąg pierwotnego świadczenia. Czynność ta wynika wyłącznie z uprzednio zawartej umowy”.

Trzeba jednak pamiętać, że wykupując w 2011  lub 2012 r. po zakończeniu leasingu samochód z kratką,  firma odliczy już tylko część VAT, czyli 60 proc., nie więcej niż 6000 zł. Kwota wtedy zapłacona nie jest już bowiem ratą leasingową, tylko ceną za jego sprzedaż. Powoduje to, że zwykle nie opłaca się sprzedawać takiego samochodu od razu po zakupie. Wtedy transakcję taką trzeba bowiem obciążyć 23-proc. VAT.

Nie znajdzie tu zastosowania zwolnienie przewidziane § 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ministra finansów z 22 grudnia 2010 w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT (DzU nr 246, poz. 1649 ze zm.). Odnosi się ono bowiem tylko do samochodów spełniających definicję towaru używanego.

Tymczasem zgodnie z art. 43 ust. 2 ustawy o VAT w przypadku ruchomości są to towary, których okres używania przez podatnika dokonującego dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel. Decyduje więc moment wykupienia samochodu, a nie zawarcia umowy leasingu operacyjnego. Potwierdza to m.in. interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 4 sierpnia 2011 (IPTPP1/443-200/11-2/MS).

W praktyce korzystne może być poczekanie ze sprzedażą przez rok od wykupienia samochodu. Zwykle pozwoli to  na uniknięcie korekty (na podstawie art. 91 ustawy o VAT) podatku odliczonego przy jego zakupie. Do środków trwałych, których wartość początkowa nie przekracza 15 tys. zł, obowiązuje bowiem roczny okres korekty. Kwota płacona przy wykupieniu samochodu przez leasingobiorcę zwykle nie jest wyższa.