- Czy za pracę za nadgodziny (w dzień wolny od pracy, w sobotę) pracodawca udzielając (na wniosek pracownika) dnia wolnego w miesiącu, w którym one wystąpiły, płaci za ten wolny dzień czy nie?
– pyta czytelnik.
Za dzień wolny udzielony w zamian za pracę w dniu wolnym z racji pięciodniowego tygodnia pracy nie należy się wynagrodzenie. Nie ma bowiem przepisu, który nakazywałby jego wypłatę.
Regułą jest przeciętnie pięciodniowy tydzień pracy. Najczęściej pracodawcy wyznaczają sobotę jako dzień wolny zapewniający zachowanie tej zasady. Jej realizacja jest dla nich istotna, bo pracownikowi, który wykonywał pracę w sobotę, należy się w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym (art. 151
3
).
Podwładny nie musi przy tym składać żadnego wniosku. Jedynie wyjątkowo pracodawca w zamian za pracę w sobotę nie udzieli pracownikowi dnia wolnego od pracy, np. zatrudniony pracował w sobotę, a był to ostatni dzień okresu rozliczeniowego. Wtedy musi zapewnić rekompensatę finansową.
Jaki z tego wniosek?
Przy gratyfikacji sobotniej pracy obowiązuje inna zasada niż przy udzielaniu czasu wolnego w zamian za nadgodziny na wniosek pracownika
(151
2
§ 1 k.p.)
albo zgodnie z decyzją pracodawcy
(151
2
§ 2 k.p.).
Cały bezpłatny dzień wolny przysługuje niezależnie od liczby godzin faktycznie przepracowanych w sobotę
.
Jednocześnie pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie za przepracowane godziny.
Gdy wykonywał zadania przez mniejszą liczbę godzin, niż przypada w dniu otrzymanym za ten dzień, wówczas do pełnej dobowej normy czasu pracy powinien otrzymać wynagrodzenie przestojowe na zasadach określonych w art. 81 k.p.
Jeżeli otrzyma zgodnie z art. 151
3
k.p. dzień wolny, wówczas praca w sobotę nie będzie pracą nadliczbową. Dodatkowo przepracowane godziny, które powiększyły tygodniowy czas pracy, zbilansuje bowiem dzień wolny.
Pracownik może podczas pracy w sobotę przekroczyć dobową normę czasu pracy. Wówczas oprócz dnia wolnego pracownik ma prawo do rekompensaty za nadgodziny. Może to być czas wolny albo dodatek za pracę nadliczbową.
Przykład
Pan Jurek pracuje od poniedziałku do piątku po osiem godzin. Na wezwanie pracodawcy wykonywał pracę dziesięć godzin w sobotę. Następnie otrzymał w zamian dzień wolny. Wobec tego godziny od pierwszej do ósmej nie są nadliczbowe.
Natomiast dziewiąta i dziesiąta należą do nadliczbowych (przekroczona norma dobowa) i zgodnie z art. 1511 § 1 pkt 2 k.p. pracownik ma prawo do dodatku 50 proc. za te dwie godziny (wyrok SN z 29 stycznia 2008, I PK 196/07).
Jednak dodatek ten można zastąpić czasem wolnym, na wniosek pracownika (w tym samym wymiarze, 1 : 1) albo z inicjatywy pracodawcy (w wymiarze o połowę wyższym niż liczba nadgodzin, 1 : 1,5).
W razie udzielenia czasu wolnego pan Jurek straci prawo do dodatku za pracę nadliczbową. Za przepracowane godziny ponadwymiarowe otrzyma tylko normalne wynagrodzenie.
Zobacz więcej w serwisach:
» Kadry i płace » Czas pracy » Praca w soboty
» Kadry i płace » Wynagrodzenia » Wynagrodzenie za nadgodziny
» Czas pracy » Nadgodziny » Nadgodziny średniotygodniowe » Nadgodziny w soboty