Celem umowy spółki z o.o. oraz czynności podejmowanych przez wspólnika jest określenie zasad działania, organizacji i reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a nie spółki z o.o. w organizacji. Czy zatem jedyny wspólnik w fazie organizacji spółki jednoosobowej może być członkiem zarządu tej spółki i skutecznie ją reprezentować.

W praktyce brak zgodności w tej sprawie. Dlatego dla zapewnienia bezpieczeństwa obrotu i czynności podejmowanych przez taką spółkę jedyny jej wspólnik nie powinien pełnić równocześnie funkcji członka zarządu tej spółki.

Spółka kapitałowa w organizacji istnieje od chwili zawarcia umowy spółki do czasu wpisania jej do rejestru. Zatem powstająca wówczas organizacja (korporacja) wspólników – spółka z o.o. – funkcjonuje w pierwszej wstępnej formie ustrojowej i organizacyjnej.

Umowę jednoosobowej spółki z o.o. – jedyny wspólnik przedsiębiorca – zawiera się przez złożenie podpisów pod  sporządzonym w formie aktu notarialnego tekstem umowy spółki z o.o. tzw. aktem założycielskim spółki. Przy czym założycielem jednoosobowej spółki z o.o. nie może być inna jednoosobowa spółka z o.o.

Regułą jest, że przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do ewidencji działalności gospodarczej. Jednak spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą jeszcze przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.

Przyznanie spółce w organizacji zdolności prawnej, to jest zdolności do bycia podmiotem praw i obowiązków, oznacza w praktyce, że istotne staje się jednoznaczne rozstrzygnięcie sposobu jej reprezentacji.

Prawo reprezentacji spółki z o.o. w organizacji przysługuje zarządowi albo też – jeżeli zarządu nie powołano bądź zachodzi konieczność reprezentowania spółki wobec członków zarządu (w umowach i postępowaniach sądowych) – pełnomocnikowi powołanemu jednomyślną uchwałą wspólników.

Jednak w przypadku powołania w spółce zarządu pełnomocnik może być ustanowiony wyłącznie w sytuacjach koniecznych, np. do reprezentowania spółki w umowach z członkami zarządu oraz w sporach z nimi. Konieczne jest zawsze sporządzenie odpowiedniego dokumentu (np. protokołu zgromadzenia wspólników) o powołaniu danej osoby na członka zarządu lub pełnomocnika spółki. Spółki z o.o. w organizacji nie może również reprezentować prokurent.

Przykład

W spółce z o.o. Helena w organizacji zgromadzenie wspólników powołało dwuosobowy zarząd a także ustanowiło pełnomocnika spółki.

W tym wypadku we wszystkich czynnościach sądowych i pozasądowych (poza czynnościami dot. reprezentacji spółki w umowach z członkami zarządu i w sporach z nimi) spółkę powinien reprezentować zarząd, i do takich czynności pełnomocnik nie może być ustanowiony.

Inaczej sprawa wygląda przy reprezentacji jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji przy umowie z jej wspólnikiem przedsiębiorcą.

Przede wszystkim przepis wyklucza możliwość reprezentacji takiej spółki przez jedynego wspólnika, z wyjątkiem zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego. Zatem w praktyce powstaje wątpliwość, czy jedyny wspólnik przedsiębiorca może być członkiem zarządu takiej spółki z o.o. w organizacji. A jeżeli tak, to czy może skutecznie ją reprezentować.

Kodeks spółek handlowych

nie zakazuje powołania jedynego wspólnika spółki do składu zarządu. Zatem przy zawiązaniu spółki nie widać przeszkód powołania do zarządu jej jedynego wspólnika. Jednak w praktyce przyjmuje się rozwiązanie, zgodnie z którym w takim wypadku jedyny wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. w organizacji nie może reprezentować spółki ani jako członek zarządu, ani jako pełnomocnik.

Natomiast jedynemu wspólnikowi zawsze przysługuje uprawnienie powołania pełnomocnika spółki w organizacji. Bowiem w jednoosobowej spółce z o.o. w organizacji – jednoosobowemu wspólnikowi –  przysługuje prawo wykonywania uprawnień zgromadzenia wspólników. Dlatego również wybór pełnomocnika jednomyślną uchwałą następuje według przepisów regulujących funkcjonowanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością po  jej rejestracji.

Przykład

W siedzibie przedsiębiorcy zawarto umowę spółki Klaudiusz sp. z o.o. w organizacji jako wynajmującym a jej wspólnikiem Tomaszem W. jako najemcą będącym jednocześnie członkiem zarządu tej spółki.

Czy notariusz poświadczy podpis pod taką umową?

W praktyce, ze względu na dużą rozbieżność w interpretacji przepisu dotyczącego reprezentacji spółki z o.o. w organizacji, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że notariusz nie poświadczy podpisu pod umową sporządzoną w takiej postaci.

Zobacz więcej w serwisie:

Firma

»

Spółki

»

Zarząd spółki

»

Odpowiedzialność członków zarządu

Firma

»

Spółki

»

Odpowiedzialność w spółce

»

Odpowiedzialność w spółce z o.o. i w spółce akcyjnej