[b]Byłem zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Z końcem ubiegłego roku zostałem zwolniony. Jednocześnie została ze mną zawarta umowa o zakazie konkurencji, z której przez sześć miesięcy otrzymywałem odszkodowanie. Od wręczonego mi wypowiedzenia odwołałem się do sądu, a ten przywrócił mnie do pracy. Firma wystąpiła do mnie o składki w części finansowanej z moich środków od otrzymywanego odszkodowania antykonkurencyjnego.

Czy w takiej sytuacji pracodawca od kwoty wypłacanego odszkodowania powinien naliczyć składki i czy żądanie jest zasadne? [/b]– pyta czytelnik.

Pracodawca od kwot wypłaconego odszkodowania nie powinien opłacać składek na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne. To odszkodowanie należy potraktować tak jak odszkodowanie za zakaz konkurencji obowiązujący po ustaniu zatrudnienia i w konsekwencji firma nie ma podstaw, aby występować w stosunku do czytelnika o zwrot składek w części finansowanej ze środków ubezpieczonego.

[srodtytul]Pieniądze z ulgą[/srodtytul]

Z pracownikami, którzy w trakcie zatrudnienia mieli dostęp do szczególnie ważnych informacji a ich ujawnienie mogłoby narazić firmę na szkodę, pracodawcy mają możliwość zawarcia umowy o zakazie konkurencji (art. 101[sup]2[/sup] [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link]).

Odszkodowania wypłacane byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie takiej umowy, są zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne a także na ubezpieczenie zdrowotne. Tak stanowią:

- § 2 ust. 1 pkt 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=45471A768060A76182079268EE392A35?id=77617]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.)[/link] oraz

- art. 81 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=56088C272FC35EA071C35231608ED6BA?id=282315]ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)[/link].

Wypłacane pracownikowi odszkodowanie jest swego rodzaju ekwiwalentem za to, że pracownik powstrzymuje się w tym okresie od wykonywania pracy konkurencyjnej na rzecz innych podmiotów niż były pracodawca. Charakter tej wypłaty się nie zmienia, gdy pracownik równocześnie występuje na drogę sądową ze względu na naruszenie przepisów kodeksu pracy przy rozwiązywaniu z nim umowy o pracę i żąda przywrócenia go do pracy.

W okresie trwania sprawy w sądzie w dalszym ciągu byłego podwładnego wiąże bowiem zakaz konkurencji i jeżeli wypełni warunki zawartej umowy, to odszkodowanie jest należne. Wobec tego wyrok stwierdzający, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z naruszeniem przepisów kodeksu pracy, który przywraca pracownika do pracy, nic nie zmienia.

[srodtytul]Nie było przerwy[/srodtytul]

Orzeczenie sądu przywracające pracownika do pracy na poprzednich warunkach ma charakter mieszany konstytutywno-deklaratoryjny.

Warunkiem reaktywowania stosunku pracy na mocy prawomocnego orzeczenia sądu przywracającego pracownika do pracy jest zgłoszenie przez pracownika gotowości niezwłocznego podjęcia pracy w ciągu siedmiu dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, chyba że niezgłoszenie się w tym terminie do pracy nie wynikało z przyczyn zależnych od pracownika (art. 48 k.p.).

W przypadku gdy pracownik zgłosi się do pracy w terminie siedmiu dni od uprawomocnienia się orzeczenia i nastąpi reaktywacja stosunku pracy, ZUS uznaje, że cały okres pozostawania bez pracy jest okresem ubezpieczenia.

Jeśli następuje reaktywacja stosunku pracy na podstawie wyroku o przywróceniu pracownika do pracy, ZUS uznaje, że nie wystąpiła przerwa w ubezpieczeniach pracownika.

Taka interpretacja nie wynika wprost z obowiązujących przepisów, ale jest korzystna dla ubezpieczonego i oznacza, że osoba przywrócona do pracy podlegała ubezpieczeniom społecznym jako pracownik przez cały ten czas, w tym także w okresie od dnia ustania stosunku pracy wskutek wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę do dnia przywrócenia do pracy.

[srodtytul]Ponowne zgłoszenie[/srodtytul]

Tym samym pracodawca powinien zgłosić przywróconego pracownika do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA z kodem 01 10 xx od następnego dnia po rozwiązaniu umowy wskutek wadliwego jej wypowiedzenia.

Powinien również złożyć deklaracje rozliczeniowe korygujące wraz z zerowymi imiennymi raportami miesięcznymi z podaną zerową podstawą wymiaru składek i z zerową kwotą składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, jeśli w poszczególnych miesiącach pracownik nie otrzymał żadnego przychodu.

Natomiast składki od wynagrodzenia należnego za okres pozostawania bez pracy powinny zostać rozliczone w raporcie ZUS RCA składanym za miesiąc, w którym nastąpiła wypłata tego wynagrodzenia.

W przypadku pracowników podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia za dany miesiąc jest przychód wypłacony lub postawiony do dyspozycji pracownika w tym miesiącu, bez względu na to, za jaki okres przysługuje.

[ramka][b]Po ustaniu zatrudnienia wyrejestrowanie[/b]

Pracownicy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od dnia nawiązania do dnia ustania stosunku pracy. Rozwiązanie umowy o pracę, chociaż z naruszeniem przepisów kodeksu pracy, wywiera skutki w zakresie podlegania przez pracownika ubezpieczeniom społecznym.

Po rozwiązaniu umowy o pracę i ustaniu zatrudnienia pracodawca ma obowiązek wyrejestrować pracownika z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA w terminie siedmiu dni od dnia zatrudnienia.

Wynika to z art. 36 ust. 11 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)[/link]. [/ramka]