Pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.
Tak nakazuje art. 77[sup]5[/sup] § 1 kodeksu pracy. Wspomniane należności to diety oraz zwrot kosztów: przejazdów, noclegów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej i innych udokumentowanych wydatków określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.
Wysokość diety generalnie jest uzależniona od czasu podróży służbowej. Ten liczy się od rozpoczęcia delegacji, czyli od wyjazdu aż do zakończenia, czyli przyjazdu do miejscowości wskazanej przez pracodawcę w poleceniu wyjazdu służbowego. Czas pobytu pracownika w delegacji obejmuje czas pobytu w miejscowości, w której jest odbywana podróż służbowa, jak i czas przemieszczania się środkami transportu (do tej miejscowości i z powrotem). Dieta ma pokryć zwiększone koszty wyżywienia pracownika w czasie podróży.
W związku z tym świadczenie to nie przysługuje, jeżeli pracownikowi zapewniono bezpłatne całodzienne wyżywienie lub miejscem podróży jest miejscowość, w której pracownik ma stałe lub czasowe miejsce zamieszkania.
[b]Sąd Najwyższy w wyroku z 11 października 2005 r. (I PK 67/05)[/b] wyjaśnił, że miejscowość, w której pracodawca udostępnił pracownikowi nieodpłatnie lokal mieszkalny i w której pracownik faktycznie przebywał, choćby bez zamiaru stałego tam pobytu, bez względu na dopełnienie obowiązku meldunkowego, jest miejscowością czasowego pobytu pracownika.
Ponadto diety nie będzie w przypadku, gdy na dzień wolny od pracy przypadający w czasie podróży służbowej pracownik wraca do miejscowości, w której zamieszkuje na stałe lub czasowo.
Wysokość diety określa rozporządzenie w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
Aktualnie jest to kwota 23 zł. Pracodawcy prywatni mogą sami ustalić wysokość diety (w układzie zbiorowym, regulaminie wynagradzania czy w umowie o pracę), przy czym nie może być ona niższa niż ta wynikająca ze wspomnianego rozporządzenia.
Takie minimum gwarantuje art. 77[sup]5[/sup] § 4 kodeksu pracy.
Rozporządzenie wyznacza też zasady obliczania diety. Jeżeli podróż trwa nie dłużej niż dobę i wynosi:
- od 8 do 12 godzin – przysługuje połowa diety,
- ponad 12 godzin – przysługuje dieta w pełnej wysokości,
Natomiast jeżeli podróż trwa dłużej niż dobę, za każdą dobę przysługuje dieta w pełnej wysokości, a za niepełną, ale rozpoczętą dobę:
- do 8 godzin – przysługuje połowa diety,
- ponad 8 godzin – przysługuje dieta w pełnej wysokości.
Przykładowo pracownikowi, którego miejscem zamieszkania i zatrudnienia jest Biała Podlaska, zlecono podróż służbową do Warszawy. Podróż tę odbył samochodem służbowym pracodawcy. Z Białej Podlaskiej wyjechał o 7, do siedziby pracodawcy powrócił natomiast o 16 tego samego dnia.
Podróż podwładnego zajęła 9 godzin, dlatego też przysługuje mu z tego tytułu połowa wysokości diety, czyli 11,50 zł.
[i][b]Podstawa prawna:[/b]
– [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]art. 77[sup]5[/sup] kodeksu pracy (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)[/link],
– [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=167998]rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (DzU nr 236, poz. 1990 ze zm.)[/link].[/i]
