20 albo 26 dni w roku standardowo pracownik może przeznaczyć na urlop wypoczynkowy. Tak wynika wprost z kodeksu pracy. Mówi o tym art. 154 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link]. Wymiar urlopu może być też zwiększony np. w układzie zbiorowym pracy.

To, czy pracownikowi przysługuje większy 26- dniowy wymiar urlopu, czy też ten o sześć dni krótszy, jest generalnie uzależnione od okresu zatrudnienia. Co najmniej 10-letni staż daje prawo do dłuższych wakacji. Krótszy okres zatrudnienia uprawnia do krótszego wypoczynku.

A niepełnoetatowcy? Osoba zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy także ma prawo do wypoczynku. Przy czym wymiar urlopu ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Oznacza to, że pracownikowi z pięcioletnim stażem pracy, zatrudnionemu w połowie wymiaru czasu pracy, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze dziesięciu dni.

[srodtytul]Doświadczenie zawodowe[/srodtytul]

Jak liczyć okres zatrudnienia? Chodzi tu nie o zatrudnienie w danej firmie, czyli staż zakładowy, ale o ogólny okres zatrudnienia. Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się bowiem okresy poprzedniego zatrudnienia. I to bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy. Mówi o tym art. 154[sup]1[/sup] § 1 k.p.

Zatem do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się zakończone okresy zatrudnienia u innych pracodawców, a także okresy poprzedniego zatrudnienia u tego samego pracodawcy.

Wlicza się również między innymi okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy spowodowanej chorobą pracownika oraz czas pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przypadającego w okresie trwania zatrudnienia, okres tymczasowego aresztowania oraz wszelkie usprawiedliwione zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.

[b]Z art. 154[sup]1 [/sup]§ 2 k.p. wynika, że do stażu, od którego zależy prawo do urlopu i jego wymiar, zalicza się okres poprzedniego, także niezakończonego, zatrudnienia, ale przy zachowaniu zasady niepokrywania się tych okresów.[/b]

Pracownik zatrudniony u dwóch pracodawców (podstawowe i dodatkowe miejsce pracy) korzysta u każdego z nich z takiego samego wymiaru urlopu (tak też Józef Iwulski [w:] Józef Iwulski, Walerian Sanetra „Komentarz do kodeksu pracy”, Warszawa 2009, wydanie I).

[srodtytul]Edukacja ponadpodstawowa[/srodtytul]

Do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, dolicza się także okresy inne niż pozostawania w zatrudnieniu. Obejmuje to czas edukacji. W efekcie do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, dolicza się okres nauki w szkołach ponadpodstawowych. Reguluje to art. 155 § 1 k.p.

Jak tłumaczy adwokat z kancelarii Kaczor Klimczyk Pucher Wypiór Adwokaci Spółka Partnerska, przepis ten stwierdza, że do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:

- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – 3 lata;

- średniej szkoły zawodowej – 5 lat;

- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat;

- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata;

- szkoły policealnej – 6 lat;

- szkoły wyższej – 8 lat.

Okresy te nie podlegają sumowaniu. Również okresy równoległego zatrudnienia i nauki nie podlegają sumowaniu. Jeżeli zatem pracownik, pracując, pobierał naukę, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest dla niego korzystniejsze – wyjaśnia ekspert.

[b]Okres nauki wliczany jest do stażu pracy bezwarunkowo. Nie ma znaczenia, w jakim czasie po zakończeniu nauki pracownik podjął pracę.[/b]

Od momentu doliczenia jest on trwale związany ze stażem pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego i musi być uwzględniany przez każdego kolejnego pracodawcę.

[srodtytul]Osiem lat za studia[/srodtytul]

[b]Ile lat doliczamy osobie, która ukończyła studia licencjackie, do okresu zatrudnienia w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego?[/b]

Adwokat Krzysztof Topolewski z kancelarii P.J. Sowisło & Topolewski Spółka Komandytowa wyjaśnia, że do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika do urlopu wypoczynkowego, zalicza się nie tylko okres zatrudnienia, ale również okresy związane z ukończeniem kolejnych etapów edukacji.

W przypadku osób, które ukończyły szkołę wyższą, do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu, zalicza się osiem lat pracy. Powyższa zasada jest jednolita dla absolwentów studiów licencjackich, inżynierskich oraz magisterskich – dodaje prawnik.

W przypadku absolwentów szkół wyższych dla ustalenia okresu pracy związanego z ukończeniem edukacji dla obliczenia okresu zatrudnienia bez znaczenia pozostaje faktyczny okres trwania nauki, gdyż ustawodawca przewidział w stosunku do każdej z osób posiadających wyższe wykształcenie ściśle określoną liczbę lat podlegającą wliczeniu do okresu zatrudnienia.

Jest to pewien rodzaj gratyfikacji dla osób podejmujących wysiłek związany z ukończeniem wyższej szkoły. Pomimo zatem, że studia licencjackie trwają od sześciu do ośmiu semestrów (trzy – cztery lata), zakończenie tego rodzaju studiów uprawnia do zaliczenia do okresu zatrudnienia ośmiu lat – przypomina adwokat.

[ramka][b]Czy do wliczenia do wymiaru urlopu wypoczynkowego okresu nauki wystarczy sam fakt uczęszczania danej osoby do szkoły?[/b]

[i][b]Odpowiada Agnieszka Pietrzak adwokat w Kaczor Klimczyk Pucher Wypiór Adwokaci Spółka Partnerska: [/b][/i]

Tylko ukończenie szkoły wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego, a nie sam fakt pobierania nauki przez określony czas. Jeśli zatem pracownik wprawdzie do szkoły uczęszczał, lecz jej nie ukończył, nie może do stażu pracy doliczyć sobie faktycznego okresu nauki.

Ukończenie nauki powinno być udokumentowane świadectwem lub dyplomem wydawanym zgodnie z regulacjami obowiązującymi dla danego rodzaju kształcenia, bez znaczenia jest przy tym, czy nauka była pobierana w systemie dziennym, wieczorowym czy zaocznym.[/ramka]

[ramka][b]Kto ma dłuższy urlop[/b]

Niektórym osobom przysługuje zwiększony urlop.

Dotyczy to m.in.:

- pracowników naukowych PAN – w wymiarze 36 dni roboczych w roku (art. 78 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=490CA63108C16E28A5A6A68FA0B7908A?id=75043]ustawy z 25 kwietnia 1997 r. o Polskiej Akademii Nauk, DzU nr 75, poz. 469 ze zm.[/link]),

- inwalidów wojennych pozostających w zatrudnieniu – w wymiarze dodatkowych 10 dni roboczych, przy czym zwiększenie to nie przysługuje pracownikowi korzystającemu z urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych w ciągu roku (art. 19 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7C3782F6A7157F3F918D65D54FD64FDB?id=164039]ustawy z 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, tekst jedn. DzU z 2002 r. nr 9, poz. 87 ze zm.[/link]),

- nauczycieli – w wymiarze odpowiadającym długości ferii szkolnych, a w szkołach, w których nie są one przewidziane – w wymiarze 35 dni roboczych w czasie ustalonym w planie urlopów (art. 64 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=394FD6E3442443A5B2CF8971D37B7B28?id=182007 ]ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela, tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm[/link].),

- sędziów – w wymiarze dodatkowych 6 dni roboczych rocznie – po 10 latach pracy, i 12 dni roboczych – po 15 latach pracy (art. 92 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=9D800849ADE67DF88BC3C1B2CDE44D42?id=162548]ustawy z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 7, poz. 39 ze zm.[/link]).[/ramka]