Podatek można odliczyć, ale tylko w ramach limitu

Wielu przedsiębiorców wykorzystuje w swojej działalności samochody osobowe, które użytkowane są na podstawie umowy leasingu. Najczęściej zawierane na rynku są umowy, w których zgodnie z przepisami o podatku dochodowym czynsz stanowi w całości koszt uzyskania przychodów korzystającego (leasing operacyjny).

W świetle [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link] leasing operacyjny jest co do zasady traktowany jak usługa.

Dla przedsiębiorcy, który pełni funkcję korzystającego, istotne jest ustalenie, w jakim zakresie będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia VAT od faktur z tytułu opłat leasingowych.

[srodtytul]Obowiązuje ograniczenie[/srodtytul]

Co do zasady, jeśli przedmiot leasingu jest wykorzystywany do prowadzenia działalności opodatkowanej, podatnik jest uprawniony do odliczenia VAT naliczonego od opłat leasingowych. Ustawa o VAT przewiduje ograniczenia m.in. w odniesieniu do leasingu samochodów osobowych.

Zgodnie z art. 86 ust. 7 ustawy o VAT w przypadku usługobiorców użytkujących samochody osobowe, m.in. na podstawie umowy leasingu operacyjnego, kwotę podatku naliczonego stanowi 60 proc. kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodu nie może jednak przekroczyć 6000 zł.

Ze wspomnianego przepisu wynika zatem, że przedsiębiorca, który użytkuje samochód osobowy na podstawie umowy leasingu, przez cały okres trwania tej umowy może odliczyć 60 proc. VAT naliczonego od wszystkich czynszów wynikających z umowy, ale nie więcej niż 6000 zł.

Należy podkreślić, że nie oznacza to, iż 6000 zł można odliczyć już z pierwszego czynszu, jeśli w rzeczywistości stanowiłoby to 100 proc. VAT naliczonego z tytułu pierwszego czynszu. Podatnik powinien obliczać 60 proc. VAT naliczonego z tytułu każdego czynszu aż do wyczerpania limitu 6000 zł.

[ramka][b]Przykład[/b]

Jeśli VAT naliczony z pierwszego czynszu wyniósł 6000 zł, to podatnik może odliczyć 3600 zł (60 proc. z 6000 zł), a jeśli następny czynsz był w tej samej wysokości, będzie uprawniony do odliczenia pozostałej kwoty VAT do limitu 6000 zł, czyli 2400 zł (6000 zł – 3600 zł).[/ramka]

[srodtytul]Dwie odrębne umowy[/srodtytul]

Warto się zastanowić, czy prawo do odliczenia VAT od konkretnego samochodu będzie przysługiwało, jeśli samochód osobowy, od którego został odliczony VAT w maksymalnej wysokości, zostanie oddany do używania innemu usługobiorcy.

Podobne wątpliwości może rodzić sytuacja, w której po zakończeniu umowy leasingu nastąpi wykup samochodu osobowego. W umowach leasingu operacyjnego bardzo często wskazuje się tzw. opcję wykupu samochodu po zakończeniu umowy.

W związku z ograniczeniem prawa do odliczenia VAT od samochodów osobowych przedsiębiorcy, którzy w maksymalnym stopniu skorzystali z prawa do odliczenia VAT w trakcie leasingu, mają wątpliwości, czy w momencie wykupu ponownie będą mogli skorzystać z tego uprawnienia.

Wątpliwości te można próbować rozwiać, analizując art. 86 ust. 7 ustawy o VAT.

Z brzmienia przepisów wynika, że limit odliczenia VAT został ustalony w odniesieniu do konkretnej umowy, w tym przypadku do umowy leasingu. Podobnie limit odliczenia VAT jest zarezerwowany w odniesieniu do umowy zakupu samochodu osobowego.

Z cywilistycznego punktu widzenia umowa leasingu jest umową odrębną od sprzedaży. Bez znaczenia jest, że obie umowy są zawierane między tymi samymi podmiotami, ich przedmiotem jest ten sam samochód osobowy, a nawet warunki tych umów zostały uregulowane w jednym dokumencie, formalnie w jednej umowie. Faktycznie bowiem, jeśli przedsiębiorca po zakończeniu umowy leasingu zakupi samochód, to dokona odrębnej czynności prawnej.

[srodtytul]Uprawnienie, a nie obowiązek[/srodtytul]

Na gruncie ustawy o VAT uzasadnione jest twierdzenie, że podatnikowi, który skorzystał z odliczenia VAT w związku z użytkowaniem samochodu na podstawie leasingu operacyjnego, w sytuacji, gdy następnie wykupi ten samochód, będzie ponownie przysługiwało prawo odliczenia VAT do ustawowego limitu. Znajduje to również swoje potwierdzenie w stanowisku organów podatkowych.

Przykładowo w [b]interpretacji indywidualnej z 26 maja 2009 r. (ILPP2/443-456/09-2/GZ) dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu[/b] stwierdził: „Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.

Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu.

Od tej czynności będzie przysługiwało zainteresowanemu prawo do odliczenia 60 proc. kwoty podatku naliczonego wynikającej z faktury dokumentującej zakup przedmiotowego samochodu osobowego, nie więcej jednak niż 6000 zł”.

[i]Autorka jest starszym konsultantem podatkowym w Kancelarii Olesiński & Wspólnicy[/i]