Co do zasady, prawo indywidualnej kontroli, w tym przeglądania ksiąg i dokumentów spółki, przysługuje każdemu wspólnikowi.
Zarząd spółki może jednak odmówić realizacji tego prawa, gdy poweźmie uzasadnione wątpliwości, że uzyskane informacje zostaną wykorzystane w celach sprzecznych z interesami spółki (np. wspólnik jest członkiem zarządu spółki konkurencyjnej). W takim wypadku może żądać wyjaśnienia sprawy uchwałą wspólników, a w wypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia – złożyć stosowny wniosek do sądu rejestrowego.
Jeśli w spółce została ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna, można wyłączyć lub ograniczyć prawo indywidualnej kontroli dla wspólników. Musi to jednak wynikać z umowy spółki. Ograniczenie może polegać np. na zablokowaniu dostępu wspólników do dokumentów określonego rodzaju.
Zgodnie z art. 184 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0878F97C9B855869DA1A3F9BAD45E3AB?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link]. współuprawnieni z udziałów wykonują swoje prawa w spółce przez wspólnego przedstawiciela. Wspólnym przedstawicielem może być każdy z uprawnionych współudziałowców. Może być nim również osoba trzecia. Jeśli współudziałowcy nie wskażą wspólnego przedstawiciela, nie będą mogli wykonywać swoich praw z udziału. Nie będą więc mogli również samodzielnie przeglądać ksiąg i dokumentów spółki, nawet jeśli w danej spółce jest dopuszczalne wykonywanie takiej kontroli przez wspólników na normalnych zasadach.
[i][b]Podstawa prawna: [/b]
- art. 212 – 213 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0878F97C9B855869DA1A3F9BAD45E3AB?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link][/i]
[i]Maciej J. Nowak, aplikant radcowski w kancelarii Skotarczak Dąbrowski Olech s.c. i wykładowca Wyższej Szkoły Zarządzania w Szczecinie[/i]