Gdy ze spółki cywilnej liczącej kilku wspólników występuje jeden z nich, spółki nie trzeba rozwiązywać, może ona funkcjonować nadal. Jeśli jednak liczy dwóch wspólników i jeden z nich umiera, spółkę trzeba zlikwidować – chyba że z umowy spółki wynika, że spadkobiercy zmarłego wspólnika wejdą na jego miejsce. Postanowienie takie musi być jednak zamieszczone w umowie spółki jeszcze za życia zmarłego wspólnika.
Jednym z obowiązków, których trzeba dopełnić po rozwiązaniu spółki, jest konieczność przygotowania spisu z natury towarów, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy, a przy nabyciu których spółka odliczyła podatek naliczony. Jeśli zatem przy zakupie spółka VAT nie odliczyła, bo nie miała do tego prawa, to towaru nie musi w spisie umieszczać.
Spis należy sporządzić według stanu na dzień rozwiązania spółki. Podstawa opodatkowania objętych nim towarów ustalana jest zgodnie z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT. Obowiązek podatkowy powstaje w dniu rozwiązania spółki.
Kolejny obowiązek to zgłoszenie VAT-Z. Jest to nic innego jak informacja o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT.
Do załatwienia pozostaje jeszcze sprawa związana z ewentualnym zwrotem VAT (gdy w ostatniej deklaracji podatek naliczony przewyższa należny). W takiej sytuacji do deklaracji podatkowej trzeba dołączyć umowę spółki aktualną na dzień jej rozwiązania oraz wykaz rachunków bankowych byłych wspólników. Zwrot podatku następuje w proporcjach uwzględniających prawo do udziału w zysku określone w umowie.
[ramka][b]Uwaga [/b]
Jeśli na miejsce zmarłego wspólnika do spółki wchodzą jego spadkobiercy, do urzędu skarbowego należy złożyć NIP-2 (aktualizacja) oraz NIP-D (informacje o wspólnikach).[/ramka]