Osoba pobierająca zasiłek macierzyński podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym. Pracodawca zgłasza ją do tych ubezpieczeń, jeśli nie ma ona innego tytułu niż ten, z którego uzyskała zasiłek macierzyński. Dlatego musi wcześniej uzyskać od tej osoby informację o ustaleniu dla niej prawa do emerytury lub renty albo o posiadaniu innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Osoba taka powinna podpisać stosowne oświadczenie i przedłożyć go pracodawcy.

Płatnik nalicza składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osoby na zasiłku macierzyńskim, ale ich nie rozlicza i nie wpłaca. Opłaca je bowiem ZUS ze środków budżetu państwa.

Jeżeli w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego pracownica wykonuje umowę-zlecenie, zawartą z własnym pracodawcą lub z innym zleceniodawcą, to w okresie wykonywania tej umowy podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca, nie podlega natomiast ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Musi więc zostać zgłoszona przez zleceniodawcę do ubezpieczeń społecznych z kodem 04xx, i z takim kodem powinien być wypełniany za nią raport miesięczny.

Zawarcie przez osobę pobierającą zasiłek macierzyński umowy o dzieło z własnym pracodawcą lub z innym podmiotem nie rodzi żadnych skutków w dziedzinie ubezpieczeń społecznych. Osoba taka nadal podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Od umowy o dzieło zawartej z własną pracownicą przebywającą na urlopie macierzyńskim pracodawca odprowadza jedynie zaliczkę na podatek dochodowy. Nie zgłasza takiej umowy do ZUS ani nie odprowadza od wynagrodzenia z tytułu takiej umowy żadnych składek.

Należy podkreślić, że art. 8 ust. 2a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E4F32ABEB52C93E21068A71FFF62693D?id=184677]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.)[/link], zgodnie z którym umowa o dzieło zawarta z własnym pracownikiem jest traktowana jako umowa o pracę podlegająca wszystkim składkom, nie ma zastosowania w czasie urlopu macierzyńskiego, a także w czasie urlopu wychowawczego lub bezpłatnego udzielonego pracownikowi.