Firma, która organizuje prace interwencyjne lub roboty publiczne, do których zatrudni osobę pozostającą w rejestrze powiatowego urzędu pracy, otrzyma refundację kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne oraz wynagrodzenia zatrudnionych. Pracodawca musi złożyć wniosek w tej sprawie. Refundację otrzyma przeważnie za każdy miesiąc zatrudnienia bezrobotnego.

[srodtytul]Odpowiednia kondycja finansowa[/srodtytul]

Przedsiębiorca może organizować te prace, jeśli innym podmiotom gospodarczym realizującym takie zadania nie zagraża z tego powodu likwidacja lub upadłość. Musi też złożyć oświadczenie, że sam nie jest ani w stanie likwidacji, ani upadłości. Informacje, które są podawane w tym oświadczeniu, muszą być prawdziwe. Żeby je uwiarygodnienie dołącza się dokumenty stwierdzające ten fakt.

Prac interwencyjnych nie mogą prowadzić pracodawcy będący:

- partiami lub organizacjami politycznymi,

- posłami lub senatorami na potrzeby biur poselsko-senatorskich,

- organizacjami związków zawodowych, z wyjątkiem upoważnionych do prowadzenia pośrednictwa pracy związkowych biur pracy i klubów pracy,

- organizacjami pracodawców, z wyjątkiem upoważnionych do prowadzenia pośrednictwa pracy klubów pracy i biur,

- urzędami naczelnych i centralnych organów administracji państwowej,

- kościołami lub związkami wyznaniowymi,

- przedstawicielstwami państw obcych.

Aby otrzymać wspomnianą refundację, należy złożyć do powiatowego urzędu pracy (PUP) – właściwego ze względu na siedzibę firmy – wniosek o zatrudnienie do prac interwencyjnych bezrobotnych. Trzeba w nim zaproponować liczbę osób do zatrudnienia, a także wysokość ich pensji wraz z wnioskowaną wysokością refundacji wynagrodzeń z tytułu zatrudnienia skierowanych bezrobotnych. W tym dokumencie należy także określić miejsce i rodzaj wykonywanych przez bezrobotnych zadań, a także pożądane kwalifikacje.

[srodtytul]Umowa z urzędem[/srodtytul]

Starosta ma 30 dni na powiadomienie pracodawcy o tym, czy się zgadza, aby jego firma była organizatorem robót publicznych lub prac interwencyjnych. Jeśli jego decyzja jest pozytywna, wówczas kolejnym etapem jest podpisanie umowy o organizowanie takich prac. Określi ona m.in. liczbę bezrobotnych i okres, na jaki zostaną zatrudnieni, a także zobowiązanie do zwrotu otrzymanej refundacji kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne (wraz z ustawowymi odsetkami).

[srodtytul]Zwrot kosztów[/srodtytul]

Starosta może maksymalnie przez 12 miesięcy dokonywać z Funduszu Pracy zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę z tytułu zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych w pełnym wymiarze czasu pracy skierowanego bezrobotnego. Chodzi tu o koszty wypłaconego takiej osobie wynagrodzenia, nagród oraz opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości uprzednio uzgodnionej, która nie może jednak przekraczać wysokości zasiłku dla bezrobotnych obowiązującej w ostatnim dniu każdego rozliczanego miesiąca i składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanego wynagrodzenia.

Z kolei maksymalnie przez 18 miesięcy starosta może refundować z Funduszu Pracy poniesione przez pracodawcę wymienione wyżej koszty z tytułu zatrudnienia do prac interwencyjnych takiego bezrobotnego, o ile oczywiście zwrot dotyczy kosztów poniesionych co drugi miesiąc.

[srodtytul]Wysokość dopłaty[/srodtytul]

Jeżeli do pracy w ramach prac interwencyjnych są kierowani bezrobotni, którzy spełniają warunki konieczne do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, wówczas ich pracodawca otrzymuje refundację w wysokości do 80 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Jeśli natomiast roboty publiczne i prace interwencyjne wykonują osoby, które nie spełniają warunków koniecznych do uzyskania świadczenia przedemerytalnego, wtedy zatrudniający ich przedsiębiorcy otrzymują maksymalnie 50 proc. minimalnej pensji.

[srodtytul]Bezpłatny pracownik[/srodtytul]

Pracodawca może też zyskać bezpłatnego pracownika zarejestrowanego w urzędzie pracy, któremu ani nie będzie płacić pensji, ani opłacać składek na ubezpieczenia społeczne. Wszelkie koszty ponosi urząd pracy. Takim pracownikiem jest stażysta. Otrzymuje on z funduszu pracy stypendium stażowe w wysokości zasiłku dla bezrobotnych, które wypłaca PUP. Urząd też od tej kwoty odprowadza składki: emerytalną, rentową i wypadkową. Starosta pokrywa koszt badań lekarskich wymaganych przed odbyciem stażu.

Ponadto, jeśli taki pracownik zachoruje, przedsiębiorca nie musi mu płacić ani wynagrodzenia chorobowego, ani zasiłku chorobowego za okres takiej długiej nieobecności.

Nie ma również obowiązku wypłacania stażyście wynagrodzenia za urlop albo ekwiwalentu za niewykorzystane dni wolne. Nie udziela mu bowiem urlopu wypoczynkowego – takiego jak osobom zatrudnionym na umowę o pracę.

Pracodawca może przyjąć osobę na staż na podstawie umowy zawartej ze starostą. Nie nawiązuje z nią angażu o pracę. Taki pracownik formalnie wciąż ma status osoby bezrobotnej. Do pracy w danej firmie może zostać przyjęty maksymalnie na 12 miesięcy. Okres ten oczywiście może być krótszy, ale minimalnie musi być trzymiesięczny.

[srodtytul]Wyposażenie stanowiska pracy[/srodtytul]

Przedsiębiorcy zatrudniający bezrobotnych mogą także liczyć na inną refundację z PUP. Chodzi tym razem o zwrot kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy tworzonego dla osoby kierowanej do pracy przez dany urząd. Ta refundacja nie może przekroczyć pięciokrotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia.

Pomoc taka może być udzielona pracodawcy, jeżeli spełnia on łącznie następujące warunki:

- w okresie 12 miesięcy poprzedzających złożenie przez pracodawcę wniosku nie uległa zmniejszeniu liczba zatrudnionych pracowników;

- pracodawca nie zalega z opłacaniem składek i innych danin publicznych oraz nie posiada nieuregulowanych w terminie zobowiązań cywilnoprawnych;

- w okresie trzech lat poprzedzających złożenie wniosku nie otrzymał ze środków Funduszu Pracy pożyczki na utworzenie dodatkowych stanowisk pracy, a w przypadku jej otrzymania dotrzymał warunków umowy i spłacił pożyczkę;

- utworzenie stanowiska pracy i zatrudnienie na nim bezrobotnego stanowić będzie wzrost netto liczby zatrudnionych pracowników zarówno w zakładzie, jak i w całym przedsiębiorstwie w porównaniu z przeciętną liczbą zatrudnionych w okresie ostatnich 12 miesięcy;

- nie był skazany za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu.

Przede wszystkim jednak przedsiębiorca, aby otrzymać pieniądze z urzędu pracy, musi złożyć do starosty wniosek w tej sprawie. Trzeba do niego dołączyć wszelkie rozliczenia oraz udokumentować poniesione w okresie od dnia zawarcia umowy do dnia zatrudnienia skierowanego bezrobotnego wydatki na wyposażenie lub doposażenie stanowisk pracy, zatrudnienie na tych stanowiskach skierowanych bezrobotnych oraz spełnienie innych warunków określonych w zawartej z urzędem umowie.

[srodtytul]Pomoc na zatrudnienie[/srodtytul]

Ze środków Funduszu Pracy można też otrzymać pomoc na zatrudnienie. Jest to pomoc publiczna na tworzenie stanowisk pracy lub rekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji. Taka pomoc może być udzielona, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

- utworzenie stanowiska pracy i zatrudnienie na nim bezrobotnego stanowi wzrost netto liczby zatrudnionych pracowników zarówno w zakładzie, jak i w całym przedsiębiorstwie w porównaniu z przeciętną liczbą zatrudnionych w okresie ostatnich 12 miesięcy;

- udział własny pracodawcy w kosztach zatrudnienia skierowanego bezrobotnego wynosi co najmniej 25 proc. Przez udział własny rozumie się środki, które nie zostały uzyskane przez przedsiębiorcę w związku z otrzymaną wcześniej pomocą publiczną, w szczególności w formie kredytów preferencyjnych, dopłat do oprocentowania kredytów czy gwarancji lub poręczeń udzielonych na warunkach korzystniejszych niż oferowane na rynku;

- utworzone stanowisko pracy będzie utrzymane przez okres co najmniej trzech lat, a w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw – przez minimum dwa lata.

Do kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą na zatrudnienie zalicza się ponoszone przez pracodawcę przez okres 24 miesięcy koszty z tytułu zatrudnienia skierowanych na utworzone stanowiska pracy bezrobotnych, obejmujące koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne.

Pomoc na zatrudnienie może być udzielana łącznie z inną pomocą lub wsparciem ze środków unijnych w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą na utworzenie stanowisk pracy. Warunkiem jest jednak, aby łączna wielkość pomocy nie przekroczyła maksymalnej intensywności pomocy. A to oznacza, że intensywność udzielonej pomocy nie może przekroczyć 40 proc. kosztów kwalifikowanych. Takimi kosztami są wyliczone wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne osób objętych pomocą, jakie wypłaci pracodawca w okresie 24 miesięcy od momentu zatrudnienia.

Intensywność ta może zostać podniesiona o 20 punktów procentowych brutto – w przypadku udzielania mikro i małym przedsiębiorcom – bądź o 10 punktów procentowych brutto w przypadku średnich przedsiębiorców. Udział własny przedsiębiorcy w kosztach zatrudnienia nie może być niższy niż 25 proc.

[srodtytul]Obowiązki wobec PUP[/srodtytul]

Pracodawcy muszą też się wywiązywać z obowiązków wobec urzędu pracy. Przede wszystkim powinni na bieżąco informować PUP o wakatach w swojej firmie lub wolnych miejscach przygotowania zawodowego. Muszą przy tym pamiętać, aby w takich informacjach nie znalazły się wymagania dyskryminujące kandydatów ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne i wyznanie religijne lub ze względu na przynależność związkową.

Ponadto, zanim zatrudnią jakąkolwiek osobę w swojej firmie lub powierzą jej inną pracę zarobkową, powinni uzyskać od niej pisemne oświadczenie o pozostawaniu lub niepozostawaniu w rejestrze bezrobotnych.

Jeśli przyjmą do pracy osobę zarejestrowaną jako bezrobotna lub powierzą jej wykonywanie pracy np. na podstawie umowy cywilnoprawnej, w ciągu pięciu dni muszą zawiadomić o tym na piśmie właściwy powiatowy urząd pracy.

[ramka][b]GPP uwaga [/b]

Jeśli umowa o organizowanie prac interwencyjnych albo robót publicznych została rozwiązana w trakcie trwania refundacji, wtedy udzielanej pomocy nie trzeba będzie zwracać, jeżeli stosunek pracy z bezrobotnym ustanie. Tak będzie wówczas, gdy bezrobotny rozwiąże umowę o pracę z własnej inicjatywy, a jednocześnie nie będzie możliwości skierowania innej osoby pozostającej w rejestrze PUP na utworzone miejsce pracy. Podobnie będzie, gdy to szef rozwiąże z tą osobą umowę o pracę z jej winy. [/ramka]

[ramka][b]Najważniejsze pojęcia[/b]

Prace interwencyjne to instrument rynku pracy skierowany do bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, czyli do osób:

– do 25. roku życia;

– długotrwale bezrobotnych lub kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka;

– bez pracy, powyżej 50. roku życia;

– bez kwalifikacji zawodowych i doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego;

– samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18. roku życia;

– bezrobotnych, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia;

– bezrobotnych niepełnosprawnych. [b]Roboty publiczne [/b]to nic innego jak zatrudnienie bezrobotnego przez co najwyżej 12 miesięcy przy wykonywaniu prac finansowanych lub dofinansowywanych ze środków samorządu terytorialnego, budżetu państwa, funduszy celowych, organizacji pozarządowych, spółek wodnych i ich związków.

Do wykonywania takich robót mogą być skierowane te same osoby bezrobotne co do prac interwencyjnych.[/ramka]

[ramka][b]GPP uwaga [/b]

Pomoc na zatrudnienie może być udzielana w formie tworzenia nowych miejsc pracy lub na rekrutację. Jest to zgodne z rozporządzeniem Komisji nr 2204/2002 z 12 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia.[/ramka]

[ramka][b]Niekorzystna sytuacja w przepisach unijnych[/b]

Za osoby znajdujące się w szczególnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy Komisja Europejska uznaje osoby bezrobotne:

- długotrwale (pozostające w ewidencji bezrobotnych przez co najmniej 12 miesięcy w okresie ostatnich 16 miesięcy),

- do 25. roku życia,

- powyżej 50. roku życia,

- samotnie wychowujące dziecko do siedmiu lat,

- nieposiadające żadnych kwalifikacji zawodowych,

- niepełnosprawne. [/ramka]

[ramka][b]GPP uwaga [/b]

Warunkiem otrzymania refundacji kosztów utworzonego stanowiska pracy jest utrzymanie go przez okres co najmniej trzech lat, a w przypadku małych i średnich firm – dwóch lat. W przypadku naruszenia warunków umowy pracodawca jest zobowiązany do zwrotu refundacji wraz z ustawowymi odsetkami.[/ramka]