[b]W 2001 r. wraz z dwoma wspólnikami podpisaliśmy umowę spółki cywilnej. Ponieważ w 2003 r. przychody spółki przekroczyły limit, od 2004 r. musieliśmy ją przekształcić w spółkę jawną. W 2006 r. z udziału w spółce zrezygnował jeden wspólnik, którego spłaciliśmy. Od dłuższego czasu narasta konflikt w spółce. Powodem jest działalność konkurencyjna drugiego wspólnika. Mój partner w interesach przystąpił do spółki z o.o. Nie tylko że zajmuje się głównie tamtą spółką, ale przejmuje naszą klientelę. Wspólnik chce likwidacji naszej spółki i sprzedaży jej majątku. Czy jest prawna możliwość, bym mógł zachować firmę?[/b] – pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.

[b]Tak.[/b] Taką możliwość stwarza art. 66 kodeksu spółek handlowych. Wystąpienie ze spółki dwuosobowej jednego ze wspólników oznacza jej likwidację. Jednakże art. 66 k.s.h. pozwala wspólnikowi zwrócić się do sądu o przyznanie mu prawa do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z drugim wspólnikiem występującym z niej. Możliwe jest to jednak tylko wówczas, gdy powód rozwiązania spółki istnieje po stronie występującego wspólnika. Takim powodem może być m.in. nieuczciwe i niedbałe prowadzenie spraw spółki, ale także podjęcie działalności konkurencyjnej, sprzecznej z interesem spółki. Potwierdzenie tego znaleźć można np. w [b]wyroku Sądu Najwyższego z 26 września 2007 r. (IV CSK 165/07).[/b]

[srodtytul]Należy wskazać dowody[/srodtytul]

Czytelnik powinien wystąpić przeciwko swemu wspólnikowi do sądu z żądaniem rozwiązania spółki i przyznania mu prawa do przejęcia jej majątku. Oczywiście ciężar wykazania, że powód rozwiązania spółki istnieje po drugiej stronie, obciąża tego ze wspólników, który chce przyjęcia majątku spółki.

Jest to sprawa gospodarcza, co oznacza m.in., że wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie muszą być podane w pozwie pod rygorem utraty prawa do powoływania ich w toku postępowania. Dlatego warto zaangażować adwokata lub radcę prawnego.

[srodtytul]Bez potrzeby likwidacji[/srodtytul]

Wyrok uwzględniający żądanie wspólnika ma takie znaczenie, że z chwilą jego uprawomocnienia się majątek spółki staje się automatycznie jego własnością. Rozwiązana spółka przestaje istnieć bez potrzeby przeprowadzania jej likwidacji. Przedsiębiorstwo należące wcześniej do spółki jawnej zaczyna funkcjonować jako przedsiębiorstwo indywidualne byłego wspólnika.

Rozwiązanie spółki jawnej i przejęcie jej majątku przez jednego wspólnika trzeba zgłosić w sądzie rejestrowym. Spółka jawna musi być wykreślona z rejestru przedsiębiorców prowadzonego w KRS. Wspólnik, który przejął majątek spółki, musi oczywiście dopełnić odpowiednich obowiązków rejestracyjnych – w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej w gminie, w urzędzie skarbowym, w gminie w związku z podatkiem od nieruchomości itd.

[srodtytul]Trzeba się rozliczyć[/srodtytul]

Wspólnik musi też oczywiście rozliczyć się z drugim wspólnikiem. Obowiązują w tym zakresie zasady przewidziane w art. 65 k.s.h. Osobny bilans będący podstawą tego rozliczenia musi być sporządzony na dzień wniesienia pozwu zawierającego żądanie przyznania prawa do przejęcia majątku spółki. Bilans ten ma uwzględniać wartość zbywczą jej majątku. Udział kapitałowy drugiego wspólnika powinien być wypłacony w pieniądzu. Rzeczy wniesione przez niego tylko do używania wspólnik przejmujący majątek obowiązany jest oddać mu w naturze.

Wspólnikowi występującemu przysługuje prawo do udziału w zysku ze spraw jeszcze niedokończonych, choć nie będzie miał już wpływu na ich prowadzenie. Może jednak żądać wyjaśnień, rachunków oraz podziału zysku i straty z końcem roku obrotowego.

Przepisy nie określają wprost terminu, w którym udział ma być wypłacony. Jeśli w umowie spółki kwestia sposobu wypłaty udziału na wypadek wystąpienie wspólnika ze spółki nie została unormowana, może być z tym problem. Przyjmuje się jednak, że wspólnik, któremu należy się zwrot udziału, nie może się domagać natychmiastowej wypłaty całości tego udziału, jeśli zobowiązanemu do jego wypłaty groziłoby to ruiną gospodarczą.

[i]Podstawa prawna:

art. 63, 65, 66 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link][/i]