[b]Kontrahent robiąc przelew, pomylił konta bankowe i na rachunek naszej firmy wpłynęło 300 000 zł. Zorientowaliśmy się, że to pomyłka i oddaliśmy pieniądze. W jaki sposób się zabezpieczyć, aby urząd skarbowy nie potraktował tej operacji jako pożyczki i nie opodatkował 20-proc. PCC? Czy wystarczy oświadczenie stron, że nastąpiła pomyłka?[/b]
W celu zabezpieczenia się przed ewentualnymi wątpliwościami urzędu skarbowego warto, aby obie firmy sporządziły stosowne oświadczenia wyjaśniające zaistniałą sytuację.
Przypomnijmy, że opodatkowaniu PCC podlegają m.in. umowy pożyczki. Mówi o tym art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC. Przez umowę pożyczki, zgodnie z art. 720 § 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70928]kodeksu cywilnego[/link], dający zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Aby zatem doszło do umowy pożyczki, musi zaistnieć zobowiązanie jednej ze stron do przeniesienia na własność drugiej określonej ilości pieniędzy oraz zobowiązanie do zwrotu. Warunki te nie są w omawianym wypadku spełnione (pieniądze trafiły na konto jednej z firm przypadkowo). W konsekwencji nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, a więc nie ma mowy o opodatkowaniu PCC.
[b]Jest mało prawdopodobne, aby organ podatkowy miał wątpliwości co do powyższej sytuacji i chciał opodatkować nieistniejącą umowę pożyczki.[/b] Niemniej warto podjąć pewne kroki zmniejszające ryzyko takiej ewentualności. Z pewnością dobrym pomysłem jest sporządzenie stosownych oświadczeń przez obie strony wyjaśniających pomyłkę. Do oświadczeń takich warto dołączyć korespondencję dotyczącą tej sytuacji (o ile istnieje). Powinno to wystarczyć, aby ograniczyć do minimum ryzyko sporu z organem podatkowym.
Dodać przy tym należy, że w razie sporu ewentualny ciężar dowodowy będzie obciążał organ podatkowy. Zatem będzie musiał on udowodnić, że doszło do zawarcia umowy pożyczki. Jest bardzo mało prawdopodobne, aby w okolicznościach wskazanych w pytaniu mógł to uczynić.
[i]Autor jest współpracownikiem Vademecum Głównego Księgowego, ABC Wolters Kluwer Polska[/i]
