Już wkrótce mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa działające w regionie pomorskim będą mogły ruszyć po pierwsze unijne pieniądze z tzw. perspektywy 2007 – 2013. Jest o co walczyć, bo na wsparcie firm i przedsiębiorczości w całym tym okresie przeznaczono ok. 186 mln euro. Bezpośrednio do firm skierowano przede wszystkim trzy działania: 1.1.1 „Mikroprzedsiębiorstwa”, 1.1.2 „Małe i średnie przedsiębiorstwa” oraz 1.2 „Rozwiązania innowacyjne w MSP”.

Mikrofirmy mają duże możliwości sfinansowania różnorodnych projektów. Mogą one obejmować wszystkie istotne kwestie związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Od jego rozbudowy poprzez zakup nowych środków trwałych niezbędnych do prowadzenia i rozwoju działalności gospodarczej po racjonalizację logistyki sprzedaży towarów i usług. Ważna i pożyteczna dla firmy może być jej informatyzacja, w tym wprowadzenie systemów zarządzania przedsiębiorstwem.

Firmy, które planują wejść na zagraniczne rynki (lub rozszerzyć zasięg oddziaływania), mogą liczyć na dofinansowanie udziału w krajowych i międzynarodowych imprezach gospodarczych (misje, wystawy, targi). Jedynym warunkiem jest uczestniczenie w nich w charakterze wystawcy.

Uwzględniając dużą konkurencję (na pewno wiele firm będzie starało się o unijne środki), warto zwrócić uwagę na to, że pewne projekty będą traktowane preferencyjnie. Może to dotyczyć ich przedmiotu lub miejsca realizacji. Preferowane będą np. projekty zlokalizowane poza Trójmiastem, w szczególności na obszarach słabych strukturalnie. Ponadto na specjalne traktowanie mogą liczyć te projekty, które przyczynią się do:

- wprowadzenia na rynek nowych, wysokiej jakości wyrobów i usług,

- wzrostu aktywności eksportowej firm,

- oszczędności surowców i energii oraz ograniczenia emisji szkodliwych substancji do środowiska,

- powstania trwałych miejsc pracy.

Minimalny wkład własny wnioskodawcy musi wynieść 40 proc. tzw. wydatków kwalifikowanych. Oznacza to, że firma musi zagwarantować środki własne na tę część oraz tę, która w ogóle nie podlega refundacji (wydatki niekwalifikowane). Natomiast maksymalne dofinansowanie nie może przekroczyć 200 tys. zł.

Dla firm zaliczanych do sektora MSP (ale z wyłączeniem firm najmniejszych) w województwie pomorskim przewidziano działanie 1.1.2. W tym wypadku maksymalny poziom dofinansowania może wynieść 60 proc. dla małych i 50 proc. dla firm średniej wielkości. Natomiast maksymalna wartość dofinansowania wynosi 800 tys. zł. O wsparcie mogą się ubiegać przedsiębiorstwa zlokalizowane na terenie województwa pomorskiego. Inwestycje, które mają szansę na uzyskanie dofinansowania, muszą się przyczyniać do rozwoju technologicznego, organizacyjnego i rynkowego przedsiębiorstw (w tym wchodzenie na nowe rynki, eksport) oraz do zwiększenia zatrudnienia, głównie w sektorze usług, w branżach pracochłonnych, a także związanych ze specyfiką regionalną.

Z kolei dla firm, które planują prowadzenie prac badawczych i rozwojowych oraz budowę własnych laboratoriów, przewidziano działanie 1.2 „Rozwiązania innowacyjne w MSP”. Tutaj wsparcie dotyczyć będzie projektów związanych z inwestycjami w badania i rozwój technologiczny w przedsiębiorstwach. Co istotne, skierowane jest zarówno do indywidualnych firm, jak i konsorcjów realizujących wspólne przedsięwzięcia (także w połączeniu z jednostkami naukowymi) oraz nowych przedsiębiorstw opartych na rozwiązaniach innowacyjnych.

Projekty mogą dotyczyć inwestycji w prawa własności intelektualnej, działalności badawczo-rozwojowej (B+R) w przedsiębiorstwach oraz innych inwestycji, które powinny się zakończyć wdrożeniem innowacyjnych procesów wytwarzania, a także komercjalizacji nowych produktów i usług. Maksymalny poziom wsparcia w wypadku takich projektów wynosi 50 lub 60 proc. (w zależności od wielkości firmy). Maksymalne dofinansowanie nie może przekroczyć 2 mln zł.

Przykładowo firmy mogą tu zrealizować następujące typy projektów:

- nabycie wyników prac B+R, praw do własności intelektualnej, w tym patentów, licencji, know-how lub innej nieopatentowanej wiedzy technicznej związanej z wdrażanym produktem lub usługą;

- wsparcie uzyskania praw wyłącznych (np. patentów) dla własnych rozwiązań technicznych;

- wsparcie inwestycyjne działalności B+R w przedsiębiorstwach;

- wsparcie wdrożenia innowacyjnych procesów wytwarzania wyrobów i usług, systemów organizacyjnych i rozwiązań rynkowych, w tym wdrożenie wyników prac B+R;

- wsparcie wdrożenia i komercjalizacji innowacyjnych produktów i usług oraz platform produktowo-technologicznych.

Podobnie, jak w powyższych działaniach, również tutaj niektóre inwestycje mogą liczyć na specjalne traktowanie (co wyraża się przyznaniem im większej liczby punktów). Preferowane będą projekty:

- wynikające z celów Regionalnej Strategii Innowacji dla Województwa Pomorskiego,

- partnerskie, wynikające ze współpracy kilku podmiotów,

- wprowadzające na rynek innowacyjne wyroby lub usługi,

- przyczyniające się do oszczędności surowców i energii oraz ograniczające emisję szkodliwych substancji do środowiska.

Wszystkie składane wnioski będą przechodzić przez ocenę na podstawie kryteriów formalnych, ocenę na podstawie kryteriów wykonalności oraz ocenę strategiczną. Na tę pierwszą składa się weryfikacja tzw. sumy kontrolnej oraz części „dopuszczalności” i części „administracyjnej”.

Ocena formalna ma charakter zero-jedynkowy. To znaczy, że badane jest, czy wniosek spełnia czy nie spełnia danego kryterium. W razie oceny negatywnej wniosek jest odrzucany i nie podlega dalszej ocenie (chociaż przewidywane jest wprowadzanie możliwości dokonywania jednorazowych poprawek). Sprawdzenie sumy kontrolnej ma pozwolić na weryfikację, czy wersja elektroniczna wniosku jest tożsama z jego wersją papierową.

Natomiast na kryteria dopuszczalności składa się m.in. sprawdzenie:

- złożenia wniosku w wyznaczonym terminie i miejscu,

- złożenia wniosku na obowiązującym formularzu,

- wypełnienia wniosku w języku polskim,

- kwalifikowalności beneficjenta,

- kwalifikowalności typu projektu,

- kwalifikowalności geograficznej,

- kwalifikowalności wartościowej (odpowiednia minimalna/maksymalna wartość projektu),

- okresu realizacji projektu,

- maksymalnej kwoty dofinansowania i poziomu dofinansowania.

Podczas oceny kryteriów administracyjnych urzędnicy sprawdzą m.in.:

- kompletność wniosku (wymagana liczba egzemplarzy, wszystkie strony, wypełnienie wszystkich wymaganych pól i rubryk, poprawność wyliczeń arytmetycznych, podpisy, parafki, pieczątki itp.),

- spójność dokumentów,

- kwalifikowalność wydatków,

- źródła finansowania projektu.

Przedsiębiorcy przygotowujący wniosek oprócz powyższych muszą również zwrócić baczną uwagę na kryteria wykonalności projektu. W trakcie ich badania weryfikacji będą podlegać m.in.:

- kryteria wykonalności techniczno-technologicznej,

- kryteria wykonalności finansowo-ekonomicznej,

- kryteria wykonalności instytucjonalnej (zasoby beneficjenta).

Przykładowo w czasie tej ostatniej weryfikacji może być sprawdzane, w jaki sposób przedsiębiorca zamierza zarządzać majątkiem, który powstanie w wyniku realizacji projektu, jak będzie on wykorzystywany i czy firma daje gwarancje utrzymania celów projektu w okresie co najmniej trzech lat.

W trakcie oceny kosztów sprawdza się ich adekwatność (zasadność) w stosunku do zaplanowanych celów i wskaźników projektu (dlatego nie warto sztucznie rozdmuchiwać budżetu, licząc na większą refundację).

Weryfikacja kryteriów strategicznych jest ostatnim etapem oceny wniosku. W jej trakcie wniosek będzie otrzymywał punkty. Im więcej ich uzyska, tym większa szansa na uzyskanie dofinansowania. Przygotowując projekt i następnie wniosek, trzeba je dokładnie przeanalizować, aby właśnie pod ich kątem sporządzić dokumentację aplikacyjną.

Warto pamiętać, że maksymalnie wniosek może otrzymać 100 punktów. W wypadku konkursów dla firm najwięcej punktów można uzyskać za zgodność z preferencjami wsparcia określonymi dla danego działania (odpowiednio dla poddziałania 1.1.1 „Mikroprzedsiębiorstwa” można otrzymać 50 pkt, dla poddziałania 1.1.2 „Małe i średnie przedsiębiorstwa” – 50 pkt i dla działania 1.2 „Rozwiązania innowacyjne w MSP” – 45 pkt).