Choć przedsiębiorcy zakładający działalność gospodarczą w Chorwacji muszą się liczyć z trudnościami administracyjnymi, to kraj ten jest coraz bardziej atrakcyjny. Podstawą prawną prowadzenia działalności gospodarczej jest ustawa o spółkach handlowych. Gwarantuje ona zagranicznym podmiotom takie same warunki, jakie mają firmy krajowe. Ponadto zagranicznym inwestorom przysługują dwa dodatkowe przywileje: gwarancja ochrony inwestycji w razie zmiany przepisów i swoboda transferu zysków.
Nazwa zakładanej w Chorwacji firmy musi się składać z nazwy własnej oraz informacji o rodzaju działalności. Powinna być ona podana w języku chorwackim.
Po wyborze nazwy przychodzi czas na wniosek o rejestrację w sądzie gospodarczym. Wcześniej jednak należy dla powstającej firmy otworzyć w Chorwacji rachunek bankowy, na który przelany zostanie jej kapitał założycielski. Potwierdzenie tego przez bank jest niezbędne do zarejestrowania przedsiębiorstwa. Może mieć ono tylko jeden rachunek, na który dokonywane są stałe płatności, ale dla poszczególnych jednostek organizacyjnych może założyć ich wiele. Może też otwierać rachunki specjalne.
Jeśli firma ma kilka rachunków służących do stałych płatności, musi wskazać ten, z którego będzie regulowała zobowiązania podatkowe, należności z tytułu ubezpieczenia socjalnego i zdrowotnego oraz inne zobowiązania wobec organów państwowych.
Wszystkie dokumenty składane w związku z rejestracją muszą być sporządzone w języku chorwackim i uwierzytelnione przez miejscowego notariusza. Przedsiębiorstwa, także te z zagranicy, wpisywane są następnie do rejestru handlowego. Sąd wysyła też informacje do biuletynu urzędowego oraz do prasy codziennej.
Po otrzymaniu numeru rejestracyjnego firma zamawia pieczątkę z nazwą i swoim numerem rejestracyjnym. Musi też zarejestrować się w: urzędzie statystycznym, urzędzie skarbowym, zakładzie ubezpieczeń społecznych oraz w zakładzie ubezpieczeń zdrowotnych. Trzeba to zrobić w ciągu 15 dni.
Po spełnieniu wszystkich powyższych warunków firma może rozpocząć działalność, jeżeli złoży w sądzie gospodarczym potwierdzenie od organów administracji terenowej, że spełnia warunki techniczne, ekologiczne i inne (np. odpowiednia powierzchnia, wyposażenie, narzędzia pracy itp.).
W Chorwacji istnieją cztery rodzaje spółek: z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna, jawna i i komandytowa.
-Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Może ją założyć jedna lub więcej osób prawnych bądź fizycznych, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Odpowiadają one za zobowiązania spółki do wysokości wniesionych udziałów.
Kapitał założycielski spółki musi być liczbą całkowitą podzielną przez 100 i określony w walucie chorwackiej. Wymagane minimum wynosi 20 tys. kun (HRK). Przed zarejestrowaniem spółki każdy z udziałowców musi wpłacić co najmniej 25 proc. swojego ostatecznego udziału, a łączna wielkość wpłat nie może być mniejsza niż 10 tys. HRK. Jeśli kapitał założycielski składa się również z wkładów rzeczowych lub praw majątkowych, to musi być wniesiony w całości przed zarejestrowaniem firmy.
Umowa spółki musi być sporządzona w formie aktu notarialnego podpisanego przez wszystkich wspólników. W umowie należy podać: imiona, nazwiska, adresy, numery dowodów osobistych i PESEL założycieli, nazwę firmy i adres jej siedziby, zakres działalności, wielkość kapitału, wielkości poszczególnych udziałów, informacje, na jaki czas spółka jest tworzona, oraz o prawach i obowiązkach firmy w stosunku do właścicieli.
Organami zarządzającymi spółką z o.o. są zarząd i zgromadzenie ogólne.
Członkowie zarządu są powoływani i odwoływani przez udziałowców, mogą być obywatelami zagranicznymi. Zarząd odpowiada za kierowanie firmą, jej reprezentowanie, prowadzenie księgowości, przygotowywanie sprawozdań finansowych. Rada nadzorcza musi się składać z trzech lub więcej osób, ale zawsze musi to być liczba nieparzysta. Radę nadzorczą powołuje się m.in. wtedy, gdy: spółka zatrudnia średniorocznie powyżej 300 pracowników, wymaga tego ustawa ze względu na szczególny rodzaj działalności firmy, wysokość kapitału założycielskiego przekracza 600 tys. HRK, spółka ma więcej niż 50 udziałowców.
-Spółka akcyjna
Wykorzystywana jest do prowadzenia większych przedsięwzięć gospodarczych. Za swoje zobowiązania odpowiada do wysokości aktywów. Może być założona przez jedną lub więcej osób. Kapitał założycielski musi być określony w walucie chorwackiej i wynosić minimum 200 tys. HRK. Nominalna wartość jednej akcji wyemitowanej przez spółkę wynosi 10 HRK. Akcje dzielą się na imienne i na okaziciela oraz na zwykłe i uprzywilejowane. Posiadacz akcji zwykłych ma prawo głosu na zgromadzeniu ogólnym, prawo do dywidendy i prawo do odpowiedniego udziału w majątku spółki w razie jej bankructwa. Natomiast właściciel akcji uprzywilejowanych ma prawo do dywidendy, pierwszeństwo w jej wypłacie oraz podziale majątku spółki pozostałego po bankructwie.
Założyciele spółki akcyjnej mogą objąć od razu w posiadanie wszystkie akcje albo tylko ich część, ogłaszając na pozostałe publiczne wezwanie do subskrypcji. Nie może ona trwać dłużej niż trzy miesiące od momentu ogłoszenia.
Akcje mogą być nabywane za gotówkę, aporty rzeczowe lub prawa majątkowe, jeśli ich wartość da się wycenić.
Zagraniczni przedsiębiorcy najchętniej prowadzą działalność w Chorwacji w formie spółek z o.o. Sprzyjają temu jasne zasady ich funkcjonowania oraz ograniczona odpowiedzialność finansowa wspólników
W spółce akcyjnej organami zarządzającymi są: zarząd, rada nadzorcza i zgromadzenie ogólne. Oświadczenie o mianowaniu członków pierwszej rady nadzorczej i wyborze audytora do sporządzenia raportu finansowego za pierwszy rok działania spółki musi być poświadczone notarialnie. Rada nadzorcza powołuje zarząd firmy, a następnie założyciele sporządzają sprawozdanie o zakończeniu procedury założycielskiej.
Rada nadzorcza i zarząd przygotowują wniosek o rejestrację, dołączając do niego m.in. statut spółki, uchwałę o jego przyjęciu i udokumentowanie objęcia w posiadanie akcji przez założycieli spółki, oświadczenie o mianowaniu członków zarządu i rady nadzorczej, zezwolenie na prowadzenie określonej działalności (jeżeli jest wymagane), notarialnie poświadczone zaświadczenie banku, że założyciele spółki nie mają przeterminowanych płatności na rachunkach bankowych, zaświadczenie z urzędu skarbowego, że nie mają oni zaległości podatkowych ani zaległości w odprowadzaniu składek z tytułu ubezpieczeń emerytalnych i zdrowotnych.
Członkowie zarządu spółki akcyjnej wybierani są na pięć lat. Funkcję tę mogą pełnić również obywatele zagraniczni. Liczbę członków zarządu określa statut spółki. Na jego czele stoi prezes. Do obowiązków zarządu należy przede wszystkim kierowanie spółką i jej reprezentowanie.
Natomiast członkowie rady nadzorczej spółki akcyjnej wybierani są przez zgromadzenie ogólne na cztery lata. Musi ich być co najmniej trzech. Członkiem rady nadzorczej może być obywatel zagraniczny.
-Spółka jawna
W spółce jawnej musi być co najmniej dwóch wspólników – osoby fizyczne bądź prawne. Każdy z nich odpowiada całym swoim majątkiem wobec wierzycieli spółki. Żaden ze wspólników nie może sprzedać swojego udziału bez zgody pozostałych.
Spółka ta nie posiada kapitału założycielskiego. Jeśli jej statut nie stanowi inaczej, partnerzy wnoszą jednakowe udziały w postaci pieniężnej, rzeczowej lub praw majątkowych, pracy, usług lub towarów. Sprawują wspólny zarząd i każdy może reprezentować spółkę na zewnątrz.
Spółka powstaje w momencie przyjęcia statutu i nie wymaga aktu notarialnego.
-Spółka komandytowa
Jest spółką dwóch lub więcej podmiotów, z których co najmniej jeden odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem i co najmniej jeden ma odpowiedzialność ograniczoną do wysokości wniesionych aktywów. Tak jak w spółce jawnej, wspólnikami mogą być obywatele chorwaccy i osoby zagraniczne. Spółka ta nie posiada kapitału założycielskiego. Powstaje z chwilą zatwierdzenia statutu, a akt założycielski nie musi być potwierdzony notarialne. Niezbędne jest jedynie wyraźne stwierdzenie na piśmie, który ze wspólników ma ograniczoną, a który nieograniczoną odpowiedzialność majątkową za zobowiązania spółki. Zarządzanie i reprezentowanie firmy należy do kompetencji wspólników mających nieograniczoną odpowiedzialność majątkową.
Działalność w Chorwacji można prowadzić również w formie stowarzyszenia, filii czy przedstawicielstwa. Są one wykorzystywane do reprezentowania podmiotu zagranicznego, zbierania informacji na rynku chorwackim albo promocji spółki matki.
-Stowarzyszenie
Jest osobą prawną tworzoną przez co najmniej dwie osoby fizyczne lub prawne. Jego cel to wspomaganie i promocja działalności gospodarczej powiązanych ze sobą podmiotów. Stowarzyszenie nie prowadzi dochodowej działalności gospodarczej, nie posiada kapitału założycielskiego, a jego członkowie nie mają w nim żadnych udziałów. Podstawą utworzenia stowarzyszenia jest poświadczona notarialnie umowa, która powinna zawierać: nazwę, siedzibę, zakres działalności, listę partnerów, okres, na jaki stowarzyszenie zostało powołane.
Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną z chwilą rejestracji. Wniosek w tej sprawie składany jest przez wszystkich członków zarządu, który pełni funkcję kierowniczą i reprezentacyjną. Może składać się z jednej lub większej liczby osób fizycznych powołanych przez członków stowarzyszenia. Za zobowiązania wobec osób trzecich odpowiada stowarzyszenie oraz jego członkowie. W obydwu wypadkach odpowiedzialność jest nieograniczona.
-Filia
Zgodnie z ustawodawstwem chorwackim podmioty zagraniczne i wyłączni przedstawiciele handlowi mogą prowadzić działalność gospodarczą w tym kraju, tworząc filię. Działa ona pod własną nazwą, ale nie ma osobowości prawnej. Powstaje na podstawie decyzji wyłącznego przedstawiciela handlowego lub decyzji firmy macierzystej. Decyzja musi mieć formę aktu notarialnego i zawierać:
– nazwę i siedzibę firmy macierzystej oraz nazwę i siedzibę filii,
– zakres działalności,
– wysokość kapitału założycielskiego,
– wysokość wpłaconych udziałów,
– nazwiska osób, które osobiście odpowiadają za zobowiązania firmy lub handlowca,
– nazwiska i adresy przedstawicieli filii upoważnionych do reprezentowania firmy macierzystej.
Filię rejestruje się w sądzie właściwym terytorialnie ze względu na miejsce jej siedziby. Do wniosku należy dołączyć oryginały i poświadczone kopie: wypisu z rejestru handlowego firmy macierzystej, decyzję o utworzeniu firmy, poświadczone dokumenty potwierdzające, że firma macierzysta została założona zgodnie z przepisami kraju, w którym ma zarejestrowaną siedzibę, poświadczony raport finansowy spółki macierzystej z poprzedniego roku działalności.
Jeśli dany podmiot zagraniczny otwiera kilka filii na terenie Chorwacji, procedura rejestracji prowadzona jest oddzielnie dla każdej z nich. We wniosku o rejestrację należy podać, który z oddziałów jest główny.
-Przedstawicielstwo
Każda firma zagraniczna i międzynarodowe lub krajowe zrzeszenie firm może otworzyć w Chorwacji jedno lub kilka przedstawicielstw. Ich celem jest badanie rynku, promocja, zbieranie informacji, reprezentowanie firmy matki. Przedstawicielstwo jest jej częścią i nosi jej nazwę z wyraźnym zaznaczeniem, że chodzi o przedstawicielstwo. Nie ma osobowości prawnej. Nie może prowadzić własnej działalności, a jedynie wykonywać zadania zlecone przez firmę macierzystą.
Wyjątkiem jest przedstawicielstwo linii lotniczych, które może sprzedawać bilety zgodnie z międzynarodowymi umowami i konwencjami, których Chorwacja jest stroną.
Przedstawicielstwo może rozpocząć działalność po wpisaniu do rejestru przedstawicielstw firm zagranicznych prowadzonego przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Przedsiębiorczości. Wniosek o wpis składany jest przez firmę zagraniczną lub jej pełnomocnika prawnego. Rejestracja następuje w ciągu 30 dni.
Przedstawicielstwo może zatrudniać obywateli chorwackich lub zagranicznych. Może też działać jednoosobowo, bez żadnego personelu.
Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Przedsiębiorczości może wykreślić przedstawicielstwo z rejestru, jeżeli:
– zdecyduje tak założyciel,
– zaprzestaje ono działalności na terenie, gdzie jest zarejestrowana jego siedziba,
– nie ma osoby odpowiedzialnej za jego prowadzenie, a firma założycielska nie mianuje nowego w ciągu dwóch miesięcy po otrzymaniu upomnienia z ministerstwa,
– nie spełnia wymaganych kryteriów,
– narusza chorwackie przepisy albo prowadzi działalność inną niż ta, do której zostało powołane,
– założyciel został skazany wyrokiem sądowym za przestępstwo lub wykroczenie gospodarcze więcej niż dwa razy w ciągu ostatnich dwóch lat.
Specjalną formą prowadzenia działalności w Chorwacji jest rzemiosło. Reguluje ją ustawa o rzemiośle, która stanowi, że rzemieślnik jest osobą fizyczną samodzielnie prowadzącą zarobkową działalność gospodarczą: produkcyjną, handlową lub usługową. Istnieją trzy rodzaje działalności rzemieślniczej:
– wolna działalność gospodarcza niewymagająca posiadania konkretnych kwalifikacji,
– działalność wymagająca dyplomu mistrzowskiego w danej specjalności,
– działalność koncesjonowana wymagająca uzyskania koncesji odpowiedniego ministerstwa.
Samodzielną działalność jako osoba fizyczna prowadzi również pośrednik handlowy. Może on zostać zarejestrowany w rejestrze handlowym spółek, pod warunkiem, że jego przychód w danym roku przekroczy 2 mln HRK. Jeśli przychody przekraczają 15 mln HRK, jest zobowiązany do zarejestrowania się w sądowym rejestrze handlowym. Wniosek o rejestrację powinien zawierać: nazwę, adres siedziby i zakres działalności, informację o dochodach rocznych.
Niektóre rodzaje działalności gospodarczej wymagają uzyskania zezwolenia. Chodzi m.in. o takie dziedziny, jak:
– bankowość,
– ubezpieczenia,
– transport,
– agencje celne,
– produkcja i handel wyrobami tytoniowymi,
– energetyka,
– ochrona dóbr kultury,
– handel i produkcja leków oraz środków medycznych,
– produkcja, naprawa i handel bronią, amunicją oraz sprzętem wojskowym,
– doradztwo podatkowe,
– agencje ochrony,
– pośrednictwo pracy.
Na mocy ustawy o bankach krajowe i zagraniczne osoby prawne i fizyczne mogą zakładać banki wyłącznie w formie spółek akcyjnych, których akcje są imienne. Wymagana jest licencja Chorwackiego Banku Narodowego. Minimalna wysokość kapitału założycielskiego wynosi 40 mln HRK.
Zezwolenia wymaga też utworzenie przez zagraniczny bank filii. Nie posiada ona osobowości prawnej, a bank założycielski odpowiada za wszelkie jej zobowiązania. Nazwa filii musi zawierać nazwę banku, słowo „filia” oraz nazwę miejsca, w którym działa.
Ustawa o ubezpieczeniach stanowi, że firmę ubezpieczeniową mogą utworzyć zagraniczne osoby prawne i fizyczne samodzielnie lub wspólnie z chorwackimi osobami prawnymi. Firmy ubezpieczeniowe muszą być spółkami akcyjnymi. Licencje na prowadzenie przez nie działalności wydaje Urząd Nadzoru Ubezpieczeń.
W celu wspólnego pokrycia nadzwyczajnego ryzyka dwie lub więcej firm ubezpieczeniowych może razem utworzyć towarzystwo koasekuracyjne i reasekuracyjne.
Minimalna wysokość kapitału założycielskiego firmy ubezpieczeniowej, który musi być wpłacony w gotówce, wynosi: 15 mln HRK – dla firm oferujących ubezpieczenia na życie, 6 mln HRK – dla oferujących niektóre rodzaje ubezpieczeń, ale bez ubezpieczenia na życie, 18 mln HRK – dla firm oferujących różnorodnie pakiety ubezpieczeniowe (z wyjątkiem ubezpieczeń na życie), 18 mln HRK – dla firm reasekuracyjnych.
Jeśli chodzi o usługi transportowe, to licencji wymagają: pasażerski transport publiczny i czarterowy, taksówki osobowe i ciężarowe w transporcie krajowym, przewozy pasażerskie i towarowe w transporcie międzynarodowym, prowadzenie dworców autobusowych, spedycja i ekspozytury transportowe.
Działalność gospodarczą w zakresie dokonywania odpraw celnych mogą prowadzić firmy lub pośrednicy handlowi posiadający zezwolenie Departamentu Celnego Ministerstwa Finansów.
Zezwolenie na dokonywanie pomiarów geodezyjnych i prowadzenie katastru wydawane jest przez Państwowy Urząd Geodezyjny.
Przetwórstwem tytoniu, produkcją wyrobów tytoniowych i handlem tymi wyrobami mogą się zajmować wyłącznie osoby prawne zarejestrowane w Chorwacji i wpisane do rejestru prowadzonego przez Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Wodnej.
Produkcja i handel materiałami wybuchowymi wymaga zezwolenia wydawanego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w uzgodnieniu z Ministerstwem Obrony i Ministerstwem Gospodarki, Pracy i Przedsiębiorczości. Natomiast licencje na handel materiałami wybuchowymi wydaje Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.
Prowadzenie działalności gospodarczej w sektorze energetyki wymaga licencji, które wydawane są przez Radę ds. Regulacji Energetyki w uzgodnieniu z Ministerstwem Gospodarki, Pracy i Przedsiębiorczości.Zezwolenie na działalność w zakresie ochrony dóbr kultury wydaje Ministerstwo Kultury po uzyskaniu opinii Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Przedsiębiorczości.
Osoby prawne i fizyczne mogą się zajmować handlem, badaniami, produkcją, oceną jakości leków i środków medycznych, jeśli mają na to zezwolenia Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej.
Produkcja, naprawa i handel bronią oraz sprzętem wojskowym wymagają licencji Ministerstwa Obrony oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Nazwa takiej firmy lub producenta nie może zawierać określenia świadczącego o produkcji sprzętu specjalnego przeznaczenia. Jej siedziba musi być zarejestrowana w Chorwacji.
Prowadzeniem działalności w zakresie doradztwa podatkowego mogą się zajmować doradcy podatkowi działający samodzielnie oraz spółki jawne. Licencje wydaje Chorwacka Izba Doradców Podatkowych.
Zakres działalności obejmuje w tym wypadku: porady dla klientów, reprezentowanie ich wobec władz podatkowych, przygotowywanie zeznań i deklaracji. Doradcy mogą też świadczyć usługi księgowe, sporządzać sprawozdania finansowe itp.
Aby świadczyć usługi w zakresie pośrednictwo pracy, niezbędne jest zezwolenie Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Przedsiębiorczości.
Agencje ochrony muszą mieć licencję z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wydawaną za pośrednictwem władz lokalnych.
Chorwackie podatki dzielą się na pośrednie i bezpośrednie. Należą do nich:
– VAT,
– podatek od zysku,
– podatek od dochodu,
– akcyza (od: samochodów osobowych, innych pojazdów, łodzi i samolotów, produktów i pochodnych ropy naftowej, alkoholu, piwa, napojów bezalkoholowych, tytoniu i wyrobów tytoniowych, kawy, artykułów luksusowych),
– podatek od obrotu nieruchomościami,
– opłaty za organizowanie gier losowych,
– podatki wojewódzkie oraz gminne lub miejskie stanowiące dochody lokalnych samorządów.
Do wojewódzkich należą następujące podatki:
– od spadków i darowizn,
– od samochodów i motocykli,
– od statków i łodzi,
– od automatów do gier zręcznościowych.
Do gminnych lub miejskich zaliczają się podatki:
– od konsumpcji,
– od domów letniskowych,
– od nazwy handlowej,
– od wykorzystania powierz-chni publicznej,
– od nieuprawianej ziemi rolnej,
– od niewykorzystanych obiektów przemysłowych,
– od niezabudowanych terenów budowlanych.
Do mieszanych (zasilających budżety państwa, województw, gminy lub miasta) należą podatki:
– od zysku,
– dochodowy od osób fizycznych,
– od obrotu nieruchomościami.
Płatnikami VAT są:
– przedsiębiorcy (osoby fizyczne lub prawne) dostarczający na rynek towary lub usługi,
– importerzy,
– eksporterzy,
– krajowi przedsiębiorcy korzystający z usług firmy posiadającej siedzibę za granicą,
– wystawcy faktur VAT, na których wykazano podatek, nawet gdyby nie byli do tego upoważnieni,
– w wyjątkowych wypadkach: organy administracji centralnej i samorządowej, partie polityczne, związki, izby gospodarcze
– jeśli podejmują działalność gospodarczą, której nieopodatkowanie stanowiłoby nieuczciwą konkurencję.
W Chorwacji obowiązują dwie stawki VAT: podstawowa – 22 proc. i obniżona – 0 proc.
Stawka zerowa obejmuje: wszystkie rodzaje chleba i mleka, podręczniki szkolne i uniwersyteckie, książki naukowe drukowane oraz na innych nośnikach tekstu włącznie z płytami CD-ROM, taśmy wideo i audio, leki wskazane przez Chorwacki Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych, implanty medyczne wszczepiane chirurgicznie (zastawki serca, stawy itp.), czasopisma naukowe, kina publiczne, zorganizowane pobyty zagranicznych turystów (hotel, wyżywienie, prowizja agencji turystycznej, wycieczki, przejazdy autobusem lub statkiem) opłacone transferem z zagranicy.
Niektóre towary i usługi korzystają ze zwolnienia od VAT. Są to m.in.: wynajem mieszkań, usługi bankowe, usługi medyczne (prywatnej i państwowej służby zdrowia), usługi i towary na potrzeby szkolnictwa, związków wyznaniowych, instytucji kulturalnych itp., towary importowane (m.in.: objęte procedurą odprawy czasowej, przedmioty osobistego użytku), towary eksportowane (m.in.: występujące w obrocie uszlachetniającym, wysyłane do specjalnych stref ekonomicznych).
Ciekawym rozwiązaniem jest przepis uprawniający wystawców zagranicznych, uczestniczących w targach odbywających się w Chorwacji, do zwrotu VAT za zużyte tam towary lub zakupione usługi.
Chodzi o wydatki poniesione na: wynajem powierzchni wystawienniczej, zużytą energię elektryczną, wodę, gaz, ogrzewanie, klimatyzację, przyłącze telefoniczne i telekomunikacyjne, zabudowę, rozbudowę, naprawę powierzchni wystawienniczej, materiał zużyty do zabudowy stoiska, koszty parkingu.
Warunkiem zwrotu VAT jest, aby wystawca nie posiadał na terenie Chorwacji siedziby lub miejsca zamieszkania, zarządu przedsiębiorstwa ani jednostki organizacyjnej przedsiębiorstwa (warto przy tym pamiętać, że jednostką organizacyjną nie jest przedstawicielstwo, które nie ma osobowości prawnej) oraz nie dostarczał towarów i nie świadczył usług na terenie Chorwacji.
-Akcyza
Płatnikami chorwackiej akcyzy są:
– producenci (podstawę opodatkowania stanowi u nich cena sprzedaży bez VAT),
– importerzy (podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o cło),
– nabywcy (podstawą opodatkowania jest cena rynkowa towaru w momencie powstania zobowiązania podatkowego).
Stawki podatku akcyzowego zależą odpowiednio od wartości, objętości, masy, gatunku oraz pewnych cech charakterystycznych towaru.
-Podatki dochodowe
Płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych są wszyscy osiągający dochód w Chorwacji, także prowadzący własną działalność gospodarczą. Dotyczy to zarówno rezydentów, jak i nierezydentów. Różnica polega na tym, że pierwsi płacą podatek od wszystkich swoich dochodów światowych, a drudzy tylko od tych, które uzyskali w Chorwacji.
Podatek dochodowy zwiększa się o tzw. domiar w wysokości ustalonej przez samorządy lokalne na podstawie odrębnych przepisów. Są one różne dla poszczególnych gmin i miast.
Natomiast podatek dochodowy od osób prawnych obejmuje wszystkie dochody przedsiębiorstw uzyskiwane na terenie Chorwacji. Są one pomniejszane o koszty ich uzyskania. Stawka podatku wynosi 20 proc.
Komentarz
Aleksandra Kacperczyk
, starszy konsultant w spółce Accreo Taxand
Chorwacja cieszy się dużą popularnością wśród polskich inwestorów, głównie indywidualnych oraz eksporterów. Większe inwestycje bezpośrednie ciągle jeszcze należą do rzadkości.Ze względu na położenie geograficzne Chorwacja jest wyjątkowo atrakcyjnym miejscem do zakupu nieruchomości. Ich ceny ostatnio wzrosły, ale wszystko wskazuje na to, że po wejściu Chorwacji do UE poszybują jeszcze w górę. Nie bez znaczenia dla inwestorów jest również dobra infrastruktura drogowa oraz brak barier handlowych w wymianie towarów z Polską. Szczególnie ten ostatni czynnik sprzyja rozwojowi eksportu do Chorwacji, który w ostatnich latach wzrósł o 30 proc.
Decydując się na inwestycje w Chorwacji, polscy przedsiębiorcy muszą jednak liczyć się z pewnymi trudnościami administracyjnymi. Dotyczy to przede wszystkim zakupu nieruchomości, co w Chorwacji wymaga uzyskania zgody Ministerstwa Sprawiedliwości, na którą trzeba długo czekać.
Od 25 lipca 2006 r. organem kompetentnym do wydawania zgody na nabycie nieruchomości na terenie Chorwacji przez zagraniczne osoby fizyczne i prawne jest minister sprawiedliwości. Wnioski w tej sprawie można dostarczać bezpośrednio do kancelarii resortu albo przesyłać drogą pocztową. Do wniosku należy dołączyć następujące dokumenty: oryginał albo uwierzytelnioną kopię umowy zakupu czy darowizny, wyciąg z rejestru gruntów dokumentujący tytuł własności zbywcy nieruchomości, oryginał zaświadczenia wydany przez odpowiednie władze lokalne administracji odpowiedzialnej za plany zagospodarowania przestrzennego stwierdzający, że dana nieruchomość jest położona na obszarze przewidzianym do zabudowy w planie zagospodarowania przestrzennego, wyciąg z rejestru handlowego.
Co do samego prawa do nabywania nieruchomości na terenie Chorwacji, to tamtejsze przepisy nie przewidują ograniczeń dla obcokrajowców, z wyjątkiem ziem rolnych zalesionych oraz położonych w pasie nadmorskim.
W praktyce na zgodę Ministerstwa Spraw Zagranicznych trzeba poczekać ok. roku, a mogą to być nawet trzy lata – i nie wszystkie wnioski załatwiane są pozytywnie.
Dotychczas Chorwacja przyjęła prawie 6 tys. wniosków obcokrajowców w sprawie uzyskania zgody na zakup nieruchomości. Z tego rozpatrzono prawie 2 tys. wniosków. W 500 przypadkach wydano decyzje. Pozostałe wnioski są jeszcze w toku postępowania. Od ich autorów chorwackie władze wymagają złożenia dodatkowych dokumentów albo czekają na opinię lokalnego, rejonowego lub regionalnego organu zarządu bądź samorządu administracji państwowej. To właśnie istotnie wydłuża termin wydania decyzji.
Od 2008 r., zgodnie z umową o stabilizacji i stowarzyszeniu z Unią Europejską, ma nastąpić liberalizacja chorwackiego prawa w tym zakresie.
Ambasada Polski w Chorwacji
10000 Zagrzeb
zl. Krležin gvozd 3
tel. 0038 514 899 444
Wydział Ekonomiczny Ambasady RP w Chorwacji
10000 Zagrzeb
ul. Jabukovac 17
tel. 0038 514 834 193
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP
10000 Zagrzeb
ul. Rockefellerova 49
tel. 0038 514 684 202
Ministerstwo Sprawiedliwości Republiki Chorwacji
10000 Zagrzeb
ul. Dežmanova 6
tel. 0038 514 569 205
Ambasada Chorwacji w Polsce
02-628 Warszawa
ul. Ignacego Krasickiego 10
tel. 0048 22 844 12 25
