Projekty badawcze, których celem ma być wymyślenie lub udoskonalenie technologii chroniących powietrze oraz pomagających ludziom narażonym na choroby spowodowane jego złym stanem, będą dofinansowywane dzięki programowi „Silesia pod błękitnym niebem". Jest to wspólne przedsięwzięcie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz województwa śląskiego – jednego z tych regionów, który najbardziej narażony jest na negatywne skutki emisji gazów i pyłów.

Cele programu

Jego realizacja ma przynieść korzyści zarówno gospodarcze, środowiskowe jak i społeczne. Uruchomienie go oraz realizacja projektów przyczyni się do zwiększenia liczby wprowadzonych innowacyjnych rozwiązań w obszarze technologii poprawy jakości powietrza (szersze wykorzystanie alternatywnych źródeł energii, lepsze technologie dla energetyki konwencjonalnej), a tym samym zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko. Rozwój nowoczesnych rozwiązań w tym zakresie ma wpłynąć na zwiększenie konkurencyjności regionu, a w dalszej perspektywie na osiągnięcie wymiernych korzyści gospodarczych.

Czytaj też: Smog nad Polską można ujarzmić przepisami

Idea realizacji projektów w partnerstwie, poprzez konsorcja, w których obowiązkowo musi występować i przedsiębiorca, i jednostka naukowa, ma również przyczynić się do zacieśnienia współpracy pomiędzy sferą nauki a biznesu, co z kolei wpłynie na umocnienie pozycji, zarówno przedsiębiorców jak i jednostek naukowych, na rynku krajowym oraz europejskim. Wdrażanie, dzięki realizacji przedsięwzięcia, konkretnych rozwiązań ograniczających bądź eliminujących zanieczyszczenie powietrza w przyszłości skutkować będzie poprawą warunków bytowych, jakości zdrowia i życia mieszkańców regionu, a w dłuższym okresie, poprzez rozpowszechnianie się technologii, całego kraju.

Tematy, na których skupiają się działania wspólnego przedsięwzięcia, to:

- technologie i innowacyjne rozwiązania w dziedzinie energetyki i zielonej gospodarki,

- technologie w zakresie diagnostyki i leczenia chorób cywilizacyjnych wywołanych negatywnymi skutkami jakości powietrza.

Wszystkie projekty badawcze muszą się wpisywać w jeden z powyższych obszarów, a dodatkowo pozostawać w zgodzie z jedną z tzw. krajowych inteligentnych specjalizacji.

Do pięciu

Projekty badawcze mogą zgłaszać wyłącznie konsorcja składające się co najmniej z jednego przedsiębiorstwa i co najmniej jednej jednostki naukowej. Maksymalnie może je tworzyć pięć podmiotów, a co najmniej jeden z nich musi mieć siedzibę w województwie śląskim. Liderem powiązania musi być reprezentant biznesu.

Przygotowując program badawczy, konsorcja muszą przestrzegać limity wydatków. Zgodnie z regulaminem konkursu minimalna wartość kosztów kwalifikowanych (przede wszystkim wydatki na prowadzenie badań przemysłowych) to 500 tys. zł. Maksymalna ich wartość nie może przekraczać czterech mln zł. Czasowo konsorcja muszą się zmieścić w 18 miesięcy. Tyle maksymalnie może wynosić okres realizacji projektu.

Budżet całego programu zamyka się kwotą 100 mln zł, z czego po połowę wykładają NCBiR oraz województwo śląskie. Środki NCBiR mają służyć wyłącznie finansowaniu badań przemysłowych. Natomiast województwo śląskie ma ogłosić osobny konkurs na prowadzenie prac rozwojowych, przedwdrożeniowych oraz wdrożeniowych.

Późniejsze wdrożenia

Chociaż aktualny konkurs koncentruje się na projektach badawczych, to nie można zapominać o ich potencjale wdrożeniowym. Wszystkie zgłaszane działania będę bowiem oceniane między innymi pod kątem zobowiązania się wnioskodawcy do wdrożenia wyników badań najdalej w okresie pięciu lat od zakończenia projektu.

Wdrożenie należy rozumieć jako:

- wprowadzenie wyników badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych do własnej działalności gospodarczej konsorcjanta będącego przedsiębiorstwem poprzez rozpoczęcie produkcji lub świadczenia usług na bazie uzyskanych wyników,

- udzielenie licencji (na zasadach rynkowych) na korzystanie z przysługujących konsorcjantom praw do wyników w działalności gospodarczej prowadzonej przez inne przedsiębiorstwo (spoza konsorcjum),

- sprzedaż (na zasadach rynkowych) praw do wyników w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorstwa (spoza konsorcjum), z zastrzeżeniem, że za wdrożenie wyników badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych nie uznaje się zbycia tych wyników w celu ich dalszej odsprzedaży.

Złożone wnioski o dofinansowanie będą podlegały weryfikacji warunków formalnych oraz ocenie, zgodnie z kryteriami wyboru projektów przyjętymi przez komitet monitorujący program „Inteligentny rozwój". A ocenie podlegać będzie m.in.:

- korzyść z wdrożenia,

- nowość rezultatów prac B+R w porównaniu do aktualnego stanu nauki i techniki w zakresie objętym projektem,

- adekwatność zaplanowanych prac B+R do założonego celu projektu, prawidłowa identyfikacja ryzyka związanego z realizacją programu,

- potencjał zespołu badawczego (zapewnienie prawidłowej realizacji zaplanowanych w projekcie prac B+R),

- zasób techniczny wnioskodawcy (zapewnienie prawidłowej realizacji zaplanowanych w projekcie prac B+R),

- charakter ponadregionalny projektu.

Istotną cechą procedury oceny jest możliwość poprawy wniosku na podstawie uwag ekspertów. Takie ewentualne poprawki mogą się odnosić do konkretnych punktów we wniosku i nie mogą wpływać na zasadniczą jego przebudowę. Konsorcja zainteresowane udziałem w konkursie powinny pamiętać, że wnioski o dofinansowanie będą przyjmowane od 29 listopada 2018 roku do 28 lutego przyszłego roku.

Agenda badawcza

Zagadnienia badawcze, wokół których mogą się koncentrować prace badawcze to:

- technologie i rozwiązania do pozyskiwania i magazynowania energii z OZE,

- systemy do monitorowania i zarządzania energią z OZE,

- technologie w zakresie biopaliw,

- technologie w dziedzinie energetyki konwencjonalnej,

- wysokosprawne technologie energetyczne ograniczające emisję gazów cieplarnianych, kopalnianych i pozostałych zanieczyszczeń do środowiska,

- energetyka prokonsumencka,

- technologie inteligentnych sieci i połączeń międzysystemowych,

- technologie magazynowania energii,

- technologie wykorzystujące odzysk energii z odpadów,

- technologie energetycznego wykorzystania odpadów,

- technologie wytwarzania i magazynowania paliw alternatywnych do zasilania pojazdów,

- technologie budowy środków transportu wykorzystujących alternatywne paliwa,

- systemy inteligentnego zarządzania transportem,

- technologie materiałów energooszczędnych w budownictwie i cieple systemowym,

- systemy zarządzania w budownictwie inteligentnym i energooszczędnym,

- technologie monitorowania i wczesnego ostrzegania przed skutkami zanieczyszczenia powietrza,

- technologie nowoczesnych modeli prognostycznych rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza,

- systemy alarmowania o sytuacjach niebezpiecznych dla zdrowia,

- technologie inżynierii medycznej w zakresie diagnostyki i zapobiegania skutkom zanieczyszczenia powietrza,

- technologie w zakresie diagnostyki i leczenia chorób cywilizacyjnych wywołanych zanieczyszczeniem powietrza i negatywnymi skutkami środowiskowymi w województwie śląskim,

- technologie prognozowania stanu zdrowia oraz programowania leczenia. -

Od badań do wdrożeń

Wspólne Przedsięwzięcie – wspólne przedsięwzięcie z województwem śląskim, pn. „Silesia pod błękitnym niebem", realizowane wspólnie przez województwo śląskie i NCBiR, ma na celu wsparcie badań przemysłowych, eksperymentalnych prac rozwojowych i prac wdrożeniowych w obszarze technologii poprawy jakości powietrza oraz minimalizacji skutków zanieczyszczeń dla zdrowia. Wspólne przedsięwzięcie będzie realizowane poprzez dofinansowanie realizacji projektów wybieranych w trybie konkursowym w ramach niezależnych konkursów organizowanych przez NCBiR oraz przez województwo śląskie, przy czym w zakresie konkursów prowadzonych przez NCBiR będzie można uzyskać wsparcie wyłącznie na badania przemysłowe, natomiast w trakcie konkursów organizowanych przez województwo śląskie, wsparcie będzie udzielane na realizację eksperymentalnych prac rozwojowych, prac przedwdrożeniowych i na komponent wdrożeniowy.

Po stronie NCBiR środki na realizację przedsięwzięcia pochodzą z działania 4.1.1 „Strategiczne programy badawcze dla gospodarki" programu „Inteligentny rozwój". -

Silesia pod błękitnym niebem

„Silesia pod błękitnym niebem" to wspólne przedsięwzięcie realizowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz województwo śląskie, polegające na wsparciu badań przemysłowych i prac rozwojowych w obszarze technologii poprawy jakości powietrza oraz minimalizacji skutków zanieczyszczeń dla zdrowia. -