Kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych.

[srodtytul]Niedziele i święta[/srodtytul]

Jeżeli jednak praca w godzinach nadliczbowych była wykonywana w niedziele lub święta bez rekompensaty w postaci innego dnia wolnego, pracownikowi będącemu kierownikiem wyodrębnionej komórki organizacyjnej przysługuje prawo do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych (art. 151[sup]4[/sup] § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]kodeksu pracy[/link]).

Oznacza to, że poza osobami zarządzającymi zakładem pracy w imieniu pracodawcy, czyli np. poza prezesem zarządu lub dyrektorem przedsiębiorstwa czy głównym księgowym, osoby kierujące wyodrębnionymi komórkami organizacyjnymi (np. kierownicy działów) mają prawo do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, jeżeli praca ta była świadczona w niedziele lub święto i osoba ją wykonująca nie otrzymała w zamian innego dnia wolnego.

Zatem w razie zaistnienia łącznie wszystkich tych warunków osoba zajmująca kierownicze stanowisko może otrzymać wynagrodzenie wraz z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych.

[srodtytul]Razem z podwładnymi[/srodtytul]

Ponadto kierownik taki może otrzymać wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, gdy wykonuje pracę na równi z podległymi mu pracownikami.

Pogląd ten jest ugruntowany w [b]orzecznictwie Sądu Najwyższego, który już w wyroku z 17 listopada 1981 r. (I PR 92/81)[/b] stwierdził, że pracownik kierujący komórką organizacyjną, wyodrębnioną w strukturze organizacyjnej zakładu pracy, nie zajmuje stanowiska kierowniczego w rozumieniu przepisów kodeksu pracy, jeśli kieruje zespołem pracowników przy jednoczesnym wykonywaniu pracy na równi z członkami kierowanego zespołu.

Podobnie wskazał [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 13 stycznia 2005 r. (II PK 114/04)[/b], podnosząc, że zakres zastosowania art. 151[sup]4[/sup] k.p. nie obejmuje tych kierowników wyodrębnionych komórek organizacyjnych zakładu pracy, których obowiązki nie ograniczają się do organizowania kontroli i nadzorowania czynności pracowników podległej sobie komórki, lecz polegają na wykonywaniu pracy na równi z nimi.

Wynika to z tego, że pracownik kierujący komórką organizacyjną wyodrębnioną w strukturze zakładu pracy w istocie nie zajmuje kierowniczego stanowiska, jeśli kieruje zespołem pracowników przy jednoczesnym wykonywaniu pracy na równi z tymi pracownikami.

Przy czym nie chodzi tu bynajmniej o jednakowy zakres obowiązków, ale o sam fakt wykonywania pracy. Istotą bowiem pracy świadczonej przez członków kadry zarządzającej jest to, że ich praca polega na kierowaniu zespołem osób zorganizowanych w wyodrębnioną jednostkę organizacyjną, co nie ma miejsca przy wykonywaniu przez nich takiej samej pracy, jaką wykonują podlegli pracownicy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Adam Z. był zatrudniony na stanowisku kierownika utrzymania ruchu. Do jego obowiązków należało między innymi nadzorowanie podległych mu pracowników, prowadzenie ewidencji urządzeń i materiałów oraz naprawianie wraz z podległymi pracownikami niesprawnych maszyn i urządzeń.

Pracował często w godzinach nadliczbowych i w nocy.

Pracodawca nie wypłacał mu wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, uznając, że mu ono, jako kierownikowi, nie przysługuje.

Adam Z. zwrócił się jednak do zarządu firmy o wypłatę tego wynagrodzenia.

Gdy otrzymał odmowę, złożył pozew do sądu pracy o zapłatę wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Sąd uwzględnił powództwo i zasądził na jego rzecz wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.

Wskazał, że Adam Z. nie zajmował kierowniczego stanowiska, gdyż kierując zespołem pracowników, jednocześnie wykonywał pracę na równi z członkami tego zespołu. Dlatego też ma prawo do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.[/ramka]

[srodtytul]Gdy wyodrębniona komórka[/srodtytul]

Istotne jest również, że z treści art. 151[sup]4 [/sup] § 2 k.p. wynika, iż odnosi się on nie do wszystkich pracowników „kierujących zespołami ludzi”, ale tylko do kierowników wyodrębnionych, czyli oddzielnych komórek organizacyjnych u danego pracodawcy (np. działów, sekcji czy wydziałów danego przedsiębiorstwa). Kwestia ta w praktyce również często bywa przedmiotem sporu.

Dlatego też należy podkreślić, że osoba kierująca powołanym doraźnie zespołem pracowników nie jest kierownikiem wyodrębnionej komórki organizacyjnej i ma prawo do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych na ogólnych zasadach.

[ramka][b]Wysokość dodatku[/b]

Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:

- 100 proc. wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających: w nocy; w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy; w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,

- 50 proc. wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż wymienione.[/ramka]