TK: ograniczenie udziału w związkach zawodowych do etatowych pracowników - niekonstytucyjne

Nawet 3 miliony nowych osób będzie mogło założyć lub przystąpić do już istniejących związków zawodowych. To samozatrudnieni, a także osoby wykonujące pracę na podstawie niemal wszystkich umów cywilnoprawnych – m.in. zlecenia, o dzieło, o świadczenie usług czy o współpracy.

To efekt wczorajszego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdził, że dwa przepisy ustawy o związkach zawodowych z 1991 r. są niezgodne z ustawą zasadniczą. Przewidywały one możliwość zakładania i wstępowania do związków tylko etatowych pracowników, agentów i pracujących nakładczo.

– Ustawodawca po wejściu w życie Konstytucji RP z 1997 r. był zobowiązany zmodyfikować, a nawet napisać na nowo ustawę o związkach zawodowych, tak by dostosować jej brzmienie do konstytucyjnej, szerokiej definicji pracownika – stwierdził sędzia Marek Zubik, uzasadniając werdykt Trybunału.

Wyrok zapadł na wniosek związkowców z OPZZ.

– Z naszych szacunków wynika, że aż połowa pracujących nie mogła do tej pory zrzeszać się w związkach – przekonywał po rozprawie Jan Guz, przewodniczący OPZZ.

Dla związków wyrok TK to bardzo dobra wiadomość. Będą rosły w siłę, co istotne przy coraz częstszych targach politycznych – ostatnio choćby o podwyżkę płacy minimalnej. Teraz należy do związków ok. 6 proc. Polaków, podczas gdy w 1991 r. było to aż 19 proc.

Nowe kategorie pracujących będą mogły stać się związkowcami już po publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw – czyli za mniej więcej trzy tygodnie.

Uprawnienia, jakie zdobędą, mogą się jednak okazać nie lada kłopotem dla firm.

– Chodzi m.in. o ochronę przed zwolnieniem, prawo do strajku i utrzymywanie przez pracodawców związkowej infrastruktury. Może to skutkować wysokimi kosztami dla firm – mówi dr Grażyna Spytek-Bandurska z Konfederacji Lewiatan.

Według tegorocznych szacunków Parlamentarnego Zespołu ds. Wolnego Rynku (są w nim głównie posłowie PO) utrzymanie związkowców w państwowych firmach kosztuje od 250 do 300 mln zł rocznie. Płacą więc za to też podatnicy.

Zdaniem Tomasza Urbańskiego, prezesa firmy Coniveo, orzeczenie TK może przynieść związkom więcej szkody niż pożytku. – Wytrąci im argument, że zatrudnianie na tzw. śmieciówkach jest niedopuszczalne.