Przepisy rozszerzyły krąg osób niepełnosprawnych, na które pracodawca może otrzymać zwrot kosztów dostosowania pomieszczeń zakładu pracy do ich potrzeb, adaptacji/zakupu sprzętu lub urządzeń ułatwiających wykonywanie pracy albo funkcjonowanie inwalidów w zakładzie. Obecnie zwrot przysługuje na wszystkich niepełnosprawnych pracujących w firmie, a nie tylko osób, które stały się niepełnosprawne w trakcie zatrudnienia.

Na szkolenia

Do końca grudnia 2014 r. przepisy określały, że pracodawca mógł uzyskać z PFRON jedynie to, co wydał na zatrudnienie osób pomagających niepełnosprawnym w pracy przy komunikowaniu się z otoczeniem czy wykonywaniu czynności trudnych. Od 2015 r. może liczyć dodatkowo na zwrot kosztów szkolenia osoby pomagającej niepełnosprawnemu pracownikowi w tych czynnościach. Jest to 100 proc. kosztów szkolenia, ale nie więcej niż równowartość kwoty najniższego wynagrodzenia, czyli pensji minimalnej obowiązującej w grudniu poprzedniego roku. Od stycznia 2015 r. jest to nie więcej niż 1680 zł (art. 2 pkt 1 ustawy o rehabilitacji).

Do końca 2014 r. (na wniosek pracodawcy) poniesione koszty szkolenia zatrudnionych osób niepełnosprawnych PFRON mógł zrefundować do 80 proc. ich wartości, ale nie więcej niż do dwukrotności przeciętnego wynagrodzenia na osobę. Uwzględniając wymogi rozporządzenia unijnego, nowelizacja ustawy o rehabilitacji obniżyła intensywność tej pomocy do 70 proc.

Doszła adaptacja

Po zmianach prowadzący zakład pracy chronionej (zpchr) może odzyskać koszty budowy lub przebudowy związanej z modernizacją obiektów i pomieszczeń zakładu. Do końca grudnia wsparcie obejmowało tylko budowę lub rozbudowę.

Płacą teatry i muzea

Nadal też – zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o rehabilitacji – pracodawca zatrudniający co najmniej 25 osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy musi co miesiąc dokonywać wpłat na PFRON. Nie zaszły tu żadne zmiany.  Wymóg ten dotyczy więc także państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych, jeśli nie osiągają wskaźnika zatrudnienia niepełnosprawnych w wysokości 6 proc. (art. 21 ust. 2a ustawy o rehabilitacji). Pierwotnie regulacja ta miała obowiązywać tylko do 1 stycznia 2015 r., ale jej nie uchylono.

Stąd od stycznia 2015 r. podmioty takie jak:

- państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne będące jednostkami budżetowymi, zakładami budżetowymi, gospodarstwami pomocniczymi,

- instytucje kultury,

- jednostki organizacyjne zajmujące się statutowo ochroną dóbr kultury uznanymi za pomnik historii,

nadal muszą dokonywać wpłat na PFRON, jeżeli nie osiągają 6-proc. wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Status zpchr po staremu

Nie zmienia się też art. 28 ustawy o rehabilitacji dotyczący warunków uprawniających do legitymowania się statusem zakładu pracy chronionej, choć obowiązuje nowa definicja zatrudnienia chronionego wskazanego w przepisach unijnych. Zgodnie z art. 2 pkt 100 rozporządzenia nr 651/2014 zatrudnienie chronione w przedsiębiorstwie to takie, w którym co najmniej 30 proc. pracowników stanowią osoby niepełnosprawne.

Rozporządzenie określa minimalne zatrudnienie niepełnosprawnych, aby uznać przedsiębiorstwo za chroniony zakład pracy. Państwa członkowskie, w tym Polska, mają jednak prawo wprowadzić bardziej rygorystyczne wskaźniki niż wyznacza regulacja unijna.

Uzyskując programy pomocowe na przyjęcie niepełnosprawnych, pracodawcy stosują ustawę o rehabilitacji i podane w niej parametry. Po 1 stycznia 2015 r. nadal więc prowadzący zpchr musi zatrudniać nie mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny etat oraz osiągać wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej:

- 50 proc., w tym co najmniej 20 proc. ogółu zatrudnionych muszą stanowić osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,

- 30 proc., gdy zatrudnia osoby niewidome lub psychicznie chore albo upośledzone umysłowo zaliczone do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.