Praktyka zna różne jej formy, i jedną z nich jest zabezpieczenie umowy poprzez podpisanie i oddanie leasingodawcy podpisanego weksla. I jest to z reguły weksel in blanco wraz (co już regułą nie jest) z deklaracją wekslową. Powyższe zabezpieczenie wekslowe służy do szybszego uzyskania nakazu zapłaty w wypadku braku zapłat rat leasingowych i wypowiedzeniu umowy leasingu.

Co jednak dzieje się z wekslem oddanym jako zabezpieczenie, po zakończonej pełną spłatą, umową leasingową? Bardzo często umyka uwadze w tym momencie, ten ważny aspekt dotyczący tak ważnego papieru wartościowego jakim jest weksel.

A mianowicie, przepisy ustawy Prawo wekslowe nie regulują bezpośrednio kwestii zwrotu weksli gwarancyjnych in blanco.

W opisanym stanie faktycznym, kiedy po uiszczeniu wszystkich rat wobec leasingodawcy, zakończeniu umowy i wykupie przedmiotu leasingu, gdy leasingodawca nie zwraca dłużnikowi weksla In blanco, zastosowanie będą miały przepisy Kodeksu cywilnego.

Wystarczającą ochronę dla dłużnika w tym wypadku przewiduje art. 465 KC. Cytowany przepis pozwala dłużnikowi żądać zwrotu wystawionego weksla in blanco w wypadku spełnienia przez niego swojego świadczenia.

W wypadku kiedy posiadacz weksla odmawia jego wydania dłużnikowi, może on powołując się na przepis art. 465 § 3 KC powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, czyli mówiąc prościej spełnienia świadczenia odmówić, lub złożyć przedmiot świadczenia (w tym wypadku sumę pieniędzy) do depozytu sądowego. Dłużnik może także na podstawie art. 465 § 2 KC żądać od posiadacza weksla pokwitowania, że świadczenie zostało przez niego spełnione.

Z kolei jeżeli posiadacz weksla nie dokona zwrotu dokumentu, ze względu na okoliczność, że odmawia dokonania czynności, bez której świadczenie nie może być spełnione, popadnie w zwłokę, o czym stanowi art. 486 § 2 KC. Oczywiście w praktyce niejednokrotnie wygląda to inaczej, bowiem po pierwsze wystawcy częstokroć nie odbierają swoich weksli in blanco od leasingodawców, po drugie zaś poszczególni leasingodawcy mają swoją praktykę w dalszym postępowaniu. Część z nich rzeczywiście niszczy je komisyjnie i przesyła potem dłużnikowi protokoły z tych czynności.

Natomiast całkowicie niezrozumiałym jest żądanie od dłużnika pobieranie od niego opłaty za ich zniszczenie, i nie znajduje ono podstaw prawnych.

Reasumując, dłużnik w momencie zapłaty końcowej wynikającej z umowy leasingowej powinien zgłosić się do leasingodawcy z żądaniem odebrania weksli In blanco stanowiących zabezpieczenie umowy. I leasingodawca powinien mu w momencie zakończeniu umowy weksle wydać.

Janusz Piejko, radca prawny

Artykuł został opublikowany w ramach projektu „Pisz u nas, zbieraj punkty”