Za kilka dni – od 1 października br. – wejdzie w życie ustawa z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy – kodeks pracy (DzU z 2013 r., poz. 909). Nowelizacja skupia się na zmianach w uprawnieniach rodzicielskich pracowników.

Jedną z nowości, na którą należy się przygotować, jest eliminacja zasady proporcjonalności urlopu wypoczynkowego w przypadku, gdy rodzic wraca do pracy po urlopie wychowawczym. Do tej pory stosowało się ją, jeśli pracownik po nabyciu prawa do urlopu wypoczynkowego zaczął korzystać z wychowawczego i wracał do pracy w tym samym roku kalendarzowym.

Do końca września br. trwający co najmniej miesiąc wychowawczy zmniejsza przysługujący rodzicowi wymiar wypoczynku – na zasadach określonych w art. 155

2

k.p. Na podstawie tego przepisu szef ma prawo pomniejszyć pulę wypoczynku za rok kalendarzowy, w którym pracownik rozpoczyna i kończy urlop wychowawczy (chodzi o wolne brane w tym samym roku kalendarzowym). Trzeba jednak pamiętać, że proporcjonalne cięcie wypoczynku dopuszczalne jest jedynie w przypadku, gdy rodzic wraca do pracy po wychowawczym, a nie gdy dopiero się na niego udaje.

Nadal zasada proporcjonalnego obniżenia wolnego będzie działać, gdy przed rozpoczęciem wychowawczego pracownik nie nabędzie jeszcze prawa do kolejnego wypoczynku. Po powrocie do pracy przysługuje mu wówczas urlop w wymiarze odpowiednim do okresu pozostałego do końca roku (ewentualnie do końca zatrudnienia – jeśli jest to czas krótszy). Reguła ta ma zastosowanie, gdy wychowawczy trwa na przełomie lat kalendarzowych i dotyczy tego roku, w którym zatrudnionemu kończy się to rodzicielskie uprawnienie.

Zatem zmiany dotkną tylko tego przypadku, gdy cały wychowawczy zamyka się w trakcie jednego roku kalendarzowego, ale już po nabyciu prawa do wypoczynku. Chodzi o kilkumiesięczne wolne wykorzystywane w tym sam samym roku kalendarzowym, w którym później rodzic wraca do pracy. Proporcjonalne obniżenie wypoczynku nadal będzie obowiązywało przy powrocie z urlopu bezpłatnego, wojska, aresztu, więzienia, czy nieusprawiedliwionej nieobecności.

Co to dla szefów oznacza w praktyce? Otóż jeśli pracownik w tym roku poszedł na wychowawczy, z którego wróci do firmy po 30 września br., to za 2013 r. będzie miał prawo do urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze. Zatem w sytuacji, gdy wychowawczy rozpoczął np. od 2 stycznia 2013 r. (1 stycznia br. nabył prawo do nowej puli wypoczynku za 2013 r.) i wróci do pracy od 1 października br., to przysługiwać mu będzie pełna 26, lub 20-dniowa pula urlopowa.

Ale jeśli pracę podejmie jeszcze we wrześniu, to szef zasadnie obniży mu liczę dni wakacji. Gdyby więc pracownica z 15-letnim stażem, zatrudniona na pełny etat, przebywała na wychowawczym od 15 marca do 15 września br., to po powrocie do pracy uzyskałaby prawo do urlopu wypoczynkowego za 2013 r. w wymiarze 11 dni (7/12 x 26 dni = 15,16 dnia; 26 dni – 15,16 dnia = 10,84 dnia, po zaokrągleniu 11 dni).

Wystarczyłoby jednak, gdyby na wychowawczym przebywała 15 dni dłużej, a szef nie będzie mógł jej obniżyć wymiaru wypoczynku. A to dlatego, że jej pierwszy dzień pracy po powrocie z wychowawczego przypadnie na 1 października, czyli na dzień, w którym wejdą w życie zmienione regulacje dotyczące liczenia tej proporcji.