W świetle art. 87 § 1 kodeksu spółek handlowych w skład spółki partnerskiej mogą wchodzić wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów określonych w art. 88 cytowanej ustawy bądź w odrębnych przepisach. Co do zasady śmierć wspólnika nie stanowi przyczyny rozwiązania owego podmiotu. Będzie on istniał nadal, gdy tak stanowi umowa albo pozostali jego uczestnicy podejmą decyzję o kontynuacji spółki.

Kontrakt podmiotu może jednak przewidywać ewentualność wstąpienia do spółki spadkobierców zmarłego (w jego miejsce). W takim przypadku muszą się oni legitymować potwierdzonymi uprawnieniami do wykonywania wolnego zawodu objętego profilem działalności spółki, a nadto tożsamymi z tymi, które reprezentował denat. Nie spełnią zatem wskazanego kryterium osoby znajdujące się dopiero na etapie uzyskiwania tych uprawnień >patrz przykłady 1–4.

Przykład 1

Pani Dominika jest aplikantem adwokackim. Niedawno zmarł jej ojciec adwokat i wspólnik w spółce partnerskiej utworzonej przez przedstawicieli tego zawodu.

Umowa podmiotu dopuszcza możliwość wstąpienia do spółki w miejsce denata spadkobiercy zmarłego partnera, pod warunkiem posiadania przez niego uprawnień do wykonywania wolnej profesji objętej profilem podmiotu. Aplikant adwokacki dopiero uczy się tego fachu.

Nie ma zatem uprawnień do jego wykonywania. Mimo więc, że umowa spółki partnerskiej przewiduje ewentualność wstąpienia do podmiotu w miejsce zmarłego wspólnika jego spadkobiercy, to pani Dominika i tak nie może tego uczynić z uwagi na brak stosownych uprawnień.

Przykład 2

Sytuacja jak w przykładzie nr 1 z tą różnicą, że pani Dominika uzyskała uprawnienia do wykonywania zawodu adwokata. Może ona zatem wstąpić do spółki partnerskiej w miejsce zmarłego ojca.

Przykład 3

Sytuacja jak w przykładzie nr 2, przy czym umowa spółki partnerskiej wyklucza ewentualność wstąpienia do podmiotu w miejsce zmarłego partnera jego następców prawnych legitymujących się uprawnieniami do wykonywania wolnej profesji objętej profilem spółki.

Mimo zatem, że pani Dominika jest adwokatem, to i tak nie może ona wstąpić do spółki w miejsce zmarłego taty, bo opcję tę wyłącza kontrakt tego podmiotu.

Przykład 4

Umowa spółki partnerskiej tworzonej przez architektów dopuszcza możliwość wstąpienia do podmiotu w miejsce zmarłego partnera jego spadkobierców posiadających uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu objętego przedmiotem działalności spółki.

Kiedy jeden z partnerów zmarł, jego syn będący jedynym spadkobiercą oświadczył, że mimo że jest brokerem ubezpieczeniowym ma prawo wstąpić do spółki w miejsce ojca, ponieważ też jest przedstawicielem wolnego zawodu, który może być wykonywany w formie spółki partnerskiej.

Pozostali wspólnicy odmówili jednak, argumentując, że mógłby zasilić grono partnerów tylko wówczas, gdyby legitymował się uprawnieniami do wykonywania zawodu architekta, ponieważ spółka została zawiązana w celu realizacji tylko tej profesji. Ich decyzja była właściwa.

Wstąpić w prawa zmarłego partnera może jeden albo kilku jego następców prawnych. Ustawodawca wprawdzie nie przewidział dla owego wstąpienia żadnej szczególnej formy, jednak najczęściej (co jest dużym ułatwieniem dowodowym) przybiera ono postać pisemną - patrz wzór oświadczenia o wstąpieniu do spółki partnerskiej w miejsce zmarłego wspólnika.

Przy czym, należy podkreślić, że jest to jedynie uprawnienie, a nie obowiązek spadkobiercy >patrz przykład 5. Skorzystanie z niego rodzi zaś obowiązek zgłoszenia do KRS imion, nazwisk oraz adresów, ewentualnie adresów do korespondencji nowych partnerów. Zobowiązanie to należy wypełnić w ciągu 7 dni od daty złożenia oświadczenia o wstąpieniu do spółki partnerskiej w miejsce zmarłego wspólnika.

Przykład 5

Sytuacja jak w przykładzie nr 2. Wspólnicy uznali, że skoro pani Dominika nabyła uprawnienia do wykonywania zawodu adwokata, to musi wstąpić do spółki w miejsce zmarłego ojca partnera. Pani Dominika stwierdziła jednak, że to jest jedynie jej prawo, a nie obowiązek. Miała rację.

Podstawa prawna:

art. 64 § 1 w zw. z art. 89, a nadto art. 87 § 1, 93 § 1 pkt 1 i § 3 oraz art. 101 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.)

art. 22 ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 168, poz. 1186 ze zm.)

Wzór oświadczenia o wstąpieniu do spółki partnerskiej

w miejsce zmarłego wspólnika

 

Płock, 3 czerwca 2013 r.

Emilia Kowalska

ul. Jordanowska 789,

09-400 Płock

Pani Sylwia Wiśniewska

partner Wiśniewska rzecznicy patentowi sp.p. zs. w Płocku

ul. Mokra 45,

09-400 Płock

Oświadczenie

o wstąpieniu do spółki partnerskiej w miejsce zmarłego wspólnika

Działając na podstawie art. 101 k.s.h. w zw. z § 10 Umowy Spółki Partnerskiej oświadczam, że będąc spadkobiercą Melanii Kowalskiej – wstępuję do spółki Wiśniewska rzecznicy patentowi sp.p. zs. w Płocku w jej miejsce.

W załączeniu:

– prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Płocku I Wydział Cywilny z 20 maja 2013 r. ws. o sygn. akt I C 000/13 o stwierdzeniu nabycia spadku.

.................................................

(Emilia Kowalska)

Autorka jest adwokatem prowadzącym własną kancelarię w Płocku