Nowelizacja ustawy prawo zamówień publicznych (p.z.p.) dokonuje wielu zmian w ustawowym słowniczku. Zmieniono definicję robót budowlanych oraz dodano nowe pojęcia, np.: obiekt budowlany czy newralgiczne roboty budowlane. Terminy zawarte w słowniczku p.z.p. będą używane wyłącznie na gruncie tej ustawy i nie będą miały wpływu na interpretację tych pojęć w innych aktach normatywnych, w tym w przepisach ustawy prawo budowlane (u.p.b.).

Bez odwołań do innych regulacji

Zgodnie z prawem budowlanym za roboty budowlane uznaje się budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego (art. 3 pkt 7 u.p.b.). Obiekt budowlany to budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, obiekt małej architektury (art. 3 pkt 1 u.p.b.).

Do momentu wejścia w życie nowelizacji p.z.p. (20 lutego 2013 r.) zarówno definicja robót budowlanych, jak i obiektu budowlanego odwoływała się do interpretacji tych pojęć zgodnie z prawem budowlanym.

Po zmianach - na podstawie art. 2 pkt 8) p.z.p. - przez roboty budowlane uznaje się wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 2c p.z.p. (chodzi rozporządzenie z 3 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu robót budowlanych) lub obiektu budowlanego, a także realizację obiektu budowlanego, za pomocą dowolnych środków, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego.

Z definicji robót budowlanych usunięto więc odniesienia do ustawy prawo budowlane, zastępując je w przypadku robót budowlanych odwołaniem do przepisów wydanych na postawie nowego art. 2c p.z.p. Nowy termin obiektu budowlanego wprowadzono bezpośrednio do p.z.p. (art. 2 ust. 5d). Obiekt budowlany to wynik całości robót budowlanych w zakresie budownictwa lub inżynierii lądowej i wodnej, który może samoistnie spełniać funkcję gospodarczą lub techniczną.

Warto wspomnieć jeszcze o definicji z art. 2 pkt 5 a) p.z.p., t.j. newralgicznych robotach budowlanych, które oznaczają roboty budowlane do celów bezpieczeństwa, które wiążą się z korzystaniem z informacji niejawnych, wymagają ich wykorzystania lub je zawierają.

Wykaz robót

Na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w nowym art. 2c p.z.p. - prezes Rady Ministrów, wydał (z uwzględnieniem postanowień dyrektywy klasycznej i sektorowej), rozporządzenie z 3 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu robót budowlanych (weszło w życie 20 lutego 2013 r.)

Załącznikiem do rozporządzenia jest wykaz robót, które należy traktować jako roboty budowlane. Wykaz został podzielony na kilka kategorii, z których każda została opatrzona kodem CPV, a większość dodatkowo komentarzem dającym wskazówkę, jakie roboty zalicza się do określonej kategorii. I tak np. w wykazie znalazły się: roboty w zakresie burzenia i rozbiórki obiektów budowlanych; roboty ziemne; budownictwo ogólne oraz inżynieria lądowa i wodna; roboty budowlane w zakresie budowy autostrad, dróg, lotnisk i obiektów sportowych.

Weryfikacja rzetelności wykonawcy.

Senat, do art. 22 p.z.p. wprowadził poprawką kontrowersyjny ust. 5. Określa on warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełnienia tych warunków.

Na podstawie tego przepisu, gdy przedmiotem postępowania w sprawie udzielenia zamówienia są dostawy wymagające wykonania prac dotyczących rozmieszczenia lub instalacji, usługi lub roboty budowlane, zamawiający może oceniać zdolność wykonawcy do należytego wykonania zamówienia w szczególności w odniesieniu do jego rzetelności, kwalifikacji, efektywności i doświadczenia.

Istota zmiany polega na tym, że zamawiający ma także możliwość dokonania oceny negatywnej wykonawcy. Oprócz sprawdzenia, czy należycie zrealizował on w odpowiednim czasie określoną liczbę prac, co potwierdzane jest referencjami, zamawiający będzie oceniał, czy wykonawca daje rękojmię należytego wykonania zamówienia. Ocena ta będzie opierać się o podobne zamówienia niewykonane lub nienależycie wykonane w przeszłości.

Zamawiający będzie więc uprawniony do żądania wykazu robót budowlanych, dostaw lub usług, zawierającego m.in. informacje na temat wszystkich zamówień oraz wskazanie, czy zamówienia te zostały wykonane lub są wykonywane należycie (w przypadku dostaw lub usług) lub zostały wykonane zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i prawidłowo ukończone (w przypadku robót budowlanych). W przypadku niespełnienia warunku wykonawca zostanie wykluczony z postępowania,

Nowa regulacja może sprawiać wiele problemów w praktyce. Po pierwsze nie wiadomo, w jaki sposób zamawiający powinien konstruować warunek negatywny. Art. 22 ust. 5 p.z.p. daje zamawiającemu prawo oceny. Teoretycznie możliwe jest więc, że każdy zamawiający będzie oceniał inaczej, np. stawiając warunek zgodnie z którym już jedno nienależycie wykonane zamówienie będzie skutkowało wykluczeniem wykonawcy z postępowania. Prawdopodobna wydaje się również sytuacja, gdy zamawiający będzie szacował proporcję zamówień wykonanych do niewykonanych.

Jeśli wykonawca nie poda w ofercie inwestycji niewykonanych lub wykonanych nienależycie, zamawiający będzie mógł wykluczyć go w oparciu o złożenie nieprawdziwych informacji mających wpływ na wynik postępowania. Wiedzę o niewykonanych lub nienależycie wykonanych zamówieniach zamawiający będzie czerpał zapewne z własnego doświadczenia, od innych zamawiających oraz konkurencji biorącej udział w postępowaniu.

Badaniu będą podlegały wszystkie zamówienia podobne, a więc nie tylko prace wykonane jako zamówienie publiczne, co potwierdza projekt nowego rozporządzenia w sprawie dokumentów składanych w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. Obecnie wykonawcy mogą dla oceny spełnienia warunku wykazywać wszystkie wykonane zamówienia, również komercyjne, pod warunkiem, że mieszczą się one się w definicji art. 2 pkt 13) p.z.p.

Monika Kucharczyk - radca prawny w Zespole Prawa Zamówień Publicznych kancelarii Salans