Pracodawca ma prawo wręczyć zatrudnionemu wypowiedzenie przed rozpoczęciem wieku przedemerytalnego, nawet jeśli umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu już po jego przekroczeniu. Art. 39 k.p. ustanawia bowiem zakaz złożenia wypowiedzenia w okresie ochronnym, a nie w ogóle rozwiązania stosunku pracy przez zakład w tym okresie (wyrok SN z 6 grudnia 2005 r., III PK 94/05).
Przykład
Pan Zygmunt obowiązujący go powszechny wiek emerytalny ukończy 12 lutego 2013 r.
W listopadzie dostał trzymiesięczne wypowiedzenie, które upłynie z końcem lutego. Mimo że umowa rozwiąże się po osiągnięciu przez pana Zygmunta wieku emerytalnego, to wręczenie kwitu kończącego angaż było niezgodne z prawem.
A to dlatego że pracownik był w okresie ochronnym między 12 stycznia 2009 r. a 12 lutego 2013 r. W tym okresie szef nie może wymówić mu umowy o pracę, nawet jeśli rozwiązanie jej przypadałoby na okres po uzyskaniu przez niego powszechnego wieku emerytalnego.
Ochrona senioralnego angażu dotyczy zarówno definitywnego wypowiedzenia umowy o pracę, jak i tzw. zmieniającego. Art. 39 kodeksu pracy. wprost o tym stanowi. To z kolei przesądza, że w czteroletnim przedemerytalnym okresie ochronnym dopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia ze skutkiem natychmiastowym zarówno w trybie art. 52 k.p. (tzw. dyscyplinarka), jak i w trybie art. 53 (przedłużająca się choroba, bez winy zatrudnionego).
Parasol ochronny nie dotyczy także wygaśnięcia stosunku pracy. Ten następuje z nadejściem określonych przez prawo okoliczności – śmierci pracownika czy szefa (jeśli pracodawca jest osobą fizyczną), czy tymczasowego aresztowania trwającego dłużej niż trzy miesiące. Art. 39 k.p. zawęża ochronę przedemerytalną wyłącznie do zakazu złożenia zatrudnionemu w tym okresie wypowiedzenia (wyrok SN z 8 czerwca 2010 r., II PK 43/10).
Ochrona nestora nie rozciąga się nad jego warunkami angażu. Te mogą w tym szczególnym okresie się zmienić. W praktyce oznacza to tyle, że szef w okresie przedemerytalnym nie wypowie zatrudnionemu angażu, nie wręczy też tzw. wypowiedzenia zmieniającego, pogarszającego warunki płacowe seniora.
Ale jeśli pracodawca obniżył pensje wszystkim pracownikom w drodze zawieszenia stosowania postanowień zakładowego układu zbiorowego pracy wedle art. 241
27
k.p., to konsekwencje tej decyzji obejmą także osoby korzystające z przedemerytalnej ochrony przed wypowiedzeniem definitywnym lub wypowiedzeniem warunków pracy i/lub płacy.
Takie porozumienie można zawrzeć maksymalnie na trzy lata. W konsekwencji w zakresie i przez czas określony w porozumieniu nie stosuje się „zawieszonych” postanowień umów o pracę lub innych aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunku pracy. W zamian obowiązują odpowiednie przepisy ustawowe czy postanowienia ponadzakładowego układu pracy, jeśli nie został on zawieszony, albo porozumienia zawieszającego.
Skutki takiego porozumienia następują automatycznie z mocy prawa. Automatyzm ten dotyczy też pracowników objętych szczególną ochroną przez zwolnieniem z pracy, w tym pozostających w wieku przedemerytalnym (wyrok SN z 27 października 2004 r., I PK 627/03).
