Spółka akcyjna to najbardziej złożona forma spółki handlowej. Z reguły przeznaczona jest ona do prowadzenia dużych przedsiębiorstw, gdyż wymaga zaangażowania dość dużego kapitału. Jej kapitał zakładowy powinien wynosić co najmniej 100 tys. zł.
Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób. Nie może być ona jednak zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki.
Statut powinien określać m.in. nazwę i siedzibę spółki, przedmiot jej działalności, a także wysokość kapitału zakładowego oraz wartość nominalną akcji i ich liczbę. Zawiązanie spółki akcyjnej nie następuje jednak w momencie podpisania jej statutu, ale dopiero z chwilą objęcia wszystkich akcji.
Imienne i na okaziciela
Akcje w spółce akcyjnej są zawsze równe - mają równą wartość nominalną, która minimalnie może wynosić 1 grosz. Akcje mogą być imienne i na okaziciela. Umowa spółki powinna to określić.
100 tys. zł musi wynosić minimalny kapitał zakładowy
Ponadto akcje mogą być zwykłe i uprzywilejowane. W tym wypadku również statut musi to wskazywać, a ponadto trzeba w nim wyraźnie zaznaczyć, które akcje są uprzywilejowane oraz w jaki sposób, a więc np. co do dywidendy czy co do głosowania.
Ważną cechą spółki akcyjnej jest to, że za jej zobowiązania odpowiada sama spółka całym swoim majątkiem. Akcjonariusze nie ponoszą takiej odpowiedzialności.
Akcjonariusze nie prowadzą również spraw spółki i jej nie reprezentują. Obowiązki te należą do zarządu. Składa się on z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie.
Jakie organy
Poza zarządem organami każdej spółki akcyjnej są także walne zgromadzenie akcjonariuszy i rada nadzorcza lub komisja rewizyjna (albo obie łącznie).
W spółce akcyjnej kompetencje do podejmowania najważniejszych decyzji przysługują zgromadzeniu wspólników i walnemu zgromadzeniu akcjonariuszy, a uchwały zapadają większością głosów, ale nieodnoszonych do liczby udziałowców czy akcjonariuszy, lecz do skali partycypacji danego wspólnika czy akcjonariusza w kapitale akcyjnym. W konsekwencji, kto posiada większą liczbę udziałów lub akcji, do tego należy głos decydujący.
Podstawa prawna
art. 301 – 490 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.)
