Zarządzasz firmą? A może odpowiadasz w niej za kontakty między pracownikami lub ich ocenianie? Czy w takim razie kojarzysz takie pojęcia jak np. analiza pracy, budowanie zespołów, centrum rozwoju, controlling personalny, derekrutacja personelu, elastyczny czas pracy, kadra rezerwowa, mentoring czy wreszcie ocena 180 stopni? Wszystkie one powiązane są z pojęciami zasobów ludzkich (human resources) i zarządzania zasobami ludzkimi.
To pierwsze, posiłkując się dorobkiem nauk ekonomicznych, może oznaczać pracę (siłę roboczą), czyli jeden ze środków (czynników) produkcji.
W drugim, bardziej powszechnym znaczeniu mieści się zarządzanie firmą i odnosi się do poszczególnych jej pracowników oraz działu przedsiębiorstwa, który zajmuje się rekrutacją, szkoleniami, motywowaniem i zwalnianiem pracowników. Innymi słowy, dział ten odpowiada za politykę personalną. Z kolei na zasoby ludzkie składają się:
- wiedza (wiedza teoretyczna),
- umiejętności (np. umiejętność obsługi określonej maszyny),
- doświadczenie,
- postawy (np. zaangażowanie, motywacja do pracy).
Natomiast zarządzanie zasobami ludzkimi da się zdefiniować jako strategiczną, jednorodną i spójną metodę kierowania ludźmi. Brzmi banalnie? Niekoniecznie, jeśli uświadomimy sobie, że właśnie ludzie to najwartościowszy kapitał każdej organizacji, także firmy, przedsiębiorcy, czyli podmiotu działającego dla zysku.
Najcenniejsi w firmie
Chociaż znów może zabrzmi to górnolotnie, to prawda jest taka, że to wszyscy zaangażowani (lub nie) ludzie, swoim indywidualnym i zbiorowym wysiłkiem, przyczyniają się do realizacji i osiągania (lub nie) wszystkich założonych przez przedsiębiorcę celów i zadań. Tym samym wpływają na przewagę konkurencyjną firmy lub tę przewagę zmniejszają.
Celowo w powyższym zdaniu wtrącone zostały nawiasy, które mają uzmysłowić, że źle zarządzani pracownicy, bez odpowiedniej motywacji i zaangażowania, mogą zniweczyć każdy, nawet dobrze rokujący projekt. Dlaczego o tym piszemy?
Ponieważ nadal w wielu firmach potencjał ludzki jest niedoceniany. A właśnie pojawia się szansa na to, aby wykorzystując unijne dotacje, zmienić to i skorzystać ze szkoleń, studiów podyplomowych lub usług doradczych w zakresie lepszego oraz skuteczniejszego zarządzania zasobami ludzkimi. Specjalny konkurs o takie granty ogłosiła Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Jest on realizowany w ramach tzw. działania 2.1.1 programu „Kapitał ludzki", ale tym razem otrzymał swoją specjalną nazwę: „HeRosi organizacji".
Efektywność
Na początku warto poznać motywy uruchomienia właśnie takiego konkursu. A można je znaleźć w wytycznych przygotowanych dla przedsiębiorców, którzy chcieliby przygotować i złożyć wniosek o dofinansowanie. Między innymi jest tam mowa o tym, że współczesne firmy muszą poszukiwać nowych obszarów przewagi konkurencyjnej – nie tylko technologicznej, procesowej, ale także lub przede wszystkim – w zakresie metod zarządzania ludźmi.
Wśród obszarów o największym potencjale wzrostu dla organizacji są jej pracownicy. Mimo to zasoby ludzkie w większości polskich firm nie są postrzegane jako zasób strategiczny. Jedną z barier ograniczających efektywność organizacyjną firmy w tym zakresie jest brak bądź niski poziom kompetencji menedżerów w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi. Nie bez przyczyny mówi się, że ludzie przychodzą do firmy, a odchodzą od szefa.
Dla wielu menedżerów sformułowanie „ludzie są moim najcenniejszym zasobem" pozostaje tylko pustym sloganem. A to właśnie na nich spoczywa największy ciężar i odpowiedzialność w zakresie zarządzania podległym zespołem, i to nie tylko w kontekście wyznaczania celów, egzekwowania harmonogramów czy podziału zadań. Nawet najbardziej skuteczny HR nie ma takiego wpływu na zaangażowanie pracowników jak dobry lub zły menedżer.
Skuteczność menedżera postrzegana jest także przez pryzmat umiejętności przeciwdziałania negatywnym trendom zewnętrznym oraz znalezienia skutecznej przewagi konkurencyjnej zapewniającej realizację celów biznesowych przedsiębiorstwa. HR i menedżerowie powinni wspólnie dążyć do realizacji celów firmy. Efektywna współpraca między działem HR a pionem biznesowym zwiększa wydajność pracowników i ma znaczący wpływ na przychody i zyskowność firmy.
Nie będzie to jednak możliwe, dopóki obie grupy nie zaczną porozumiewać się tym samym językiem. HR nie będzie pełnowartościowym partnerem dla biznesu, dopóki kadra zarządzająca nie zdobędzie podstawowej wiedzy z zakresu możliwości wspierania działań biznesowych narzędziami HR.
Więcej konkretów
Dlatego właśnie celem projektu „HeRosi organizacji" jest zwiększenie wykorzystania narzędzi HR w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz podniesienie kompetencji menedżerskich kadry zarządzającej takimi firmami. Dlatego dofinansowanie będzie udzielane na realizację projektów zamkniętych szkoleń, studiów podyplomowych czy doradztwa skierowanych do takich firm, a obejmujących rozwój umiejętności:
- biznesowych (tj. innowacja, analiza zysków i strat, sprzedaż),
- analitycznych (tj. zarządzanie projektami, tworzenie i użycie metryki, analiza i rozumienie danych),
- interpersonalnych (tj. przywództwo, przekonywanie, coaching, negocjacje, konsultacje, prezentacje),
- zarządzania zasobami ludzkimi,
- zarządzania przedsiębiorstwem.
Oczywiście wiodącym tematem kursów i szkoleń ma być tematyka zarządzania zasobami ludzkimi. A obowiązkowym efektem realizacji każdego projektu: opracowanie lub aktualizacja strategii zarządzania zasobami ludzkimi. Ponadto premiowane będą m.in. projekty skierowane do grup małych i średnich przedsiębiorstw współpracujących np. w ramach klastra czy powiązania kooperacyjnego.
Stąd istnieje możliwość składania wniosku także wspólnie przez kilku przedsiębiorców (leader projektu + maksymalnie cztery inne podmioty). Konkurs będzie trwać od 9 października do 9 listopada br.
O wsparcie mogą się ubiegać:
- przedsiębiorcy (w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z 2 lipca 2004 r., DzU z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.),
- podmioty działające na rzecz zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich lub potencjału adaptacyjnego przedsiębiorców.
Uprawnieni do składania wniosków
Aplikacje wolno składać przedsiębiorcom oraz podmiotom działającym na rzecz zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich lub potencjału adaptacyjnego przedsiębiorców. W szczególności do takich podmiotów zalicza się:
- organ prowadzący szkołę lub placówkę działającą w systemie oświaty,
- uczelnię,
- jednostkę naukową,
- inną osobę prawną, która zgodnie ze statutem prowadzi działalność szkoleniową,
- przedsiębiorcę wykonującego działalność gospodarczą w zakresie szkoleń.
Elementy kierowania kadrami
Elementy wchodzące w skład procesu zarządzania kadrami to m.in.:
- planowanie zasobów ludzkich – jest to planowanie służące zaspokajaniu obecnych i przyszłych potrzeb kadrowych firmy, z uwzględnieniem zarówno czynników wewnętrznych, jak i zewnętrznych (czynników wynikających z otoczenia, takich jak np. kryzys),
- rekrutacja pracowników – przygotowanie grupy kandydatów do pracy zgodnie z planem rozwoju zasobów ludzkich oraz pewien proces w którym przedsiębiorca podejmuje decyzję czy zaoferować pracę kandydatowi, a kandydat podejmuje decyzję czy tę ofertę przyjąć,
- wdrożenie (adaptacja pracownika) – jest to program mający na celu bezkonfliktowe włączenie się nowo przyjętych pracowników do działania w obrębie przedsiębiorstwa,
- ocenianie efektów pracy – ciągły proces dostarczania pracownikom informacji o efektywności ich pracy,
- rozwój i szkolenie pracowników – proces (procesy) służący utrzymaniu lub podwyższeniu wydajności na obecnie
zajmowanym stanowisku lub przygotowanie pracownika do zajęcia nowego stanowiska pracy
- nagradzanie pracowników (związane z ich motywowaniem).
Poziom dofinansowania do kosztów związanych z uczestnictwem przedsiębiorców lub pracowników przez nich delegowanych w szkoleniu lub studiach podyplomowych nie może przekroczyć:
- 80 proc. tzw. wydatków kwalifikowalnych objętych pomocą publiczną, gdy w projekcie uczestniczą mikro- lub mali przedsiębiorcy,
- 70 proc wydatków przypadających na średniego przedsiębiorcę.
Minimalna wartość projektu to 50 tys. zł. Natomiast maksymalna nie może przekroczyć 5 mln zł. Na cały konkurs zarezerwowano 217 mln zł. Zgodnie z założeniami powinno to pozwolić na objęcie wsparciem ok. 17 tys. przedsiębiorstw i przeszkolenie ok. 70 tys. zatrudnionych w nich osób. Około 9 tys. z nich powinny stanowić osoby powyżej 50. roku życia.
Gdzie z wnioskiem
Wnioski o dofinansowanie przyjmuje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Należy je złożyć osobiście, wysłać pocztą lub kurierem pod adres: PARP, ul. Pańska 81/83, 00-834 Warszawa, lub przesłać za pomocą tzw. elektronicznej platformy usług administracji publicznej (ePUAP) w terminie od 9 października 2012 r. do 9 listopada 2012 r. do godziny 16.30. Wniosek o dofinansowanie należy wypełnić za pomocą tzw. generatora wniosków aplikacyjnych.
Szczegółowe informacje dotyczące sposobu składania wniosków zostały zawarte w „Wytycznych dla projektodawców ubiegających się o dofinansowanie projektu w ramach programu Operacyjnego Kapitał Ludzki". Dokument ten można pobrać ze strony www.parp.gov.pl.