Fundusze unijne sfinansują badania przemysłowe na rzecz firm

Jak przeprowadzić badania nad produktem lub technologią lub skorzystać z ich wyników nie ponosząc jednocześnie wszystkich kosztów z tym związanych? Innymi słowy, jak wykładając 100 zł, otrzymać wyniki badań warte 200 zł? Rozwiązanie przynosi Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, które ogłosiło konkurs o unijne środki z puli przypisanej do tzw. działania 1.3 „Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe” (poddziałanie 1.3.1 „Projekty rozwojowe”).

Jego celem jest połączenie sił sektora przedsiębiorstw i nauki. W ten sposób, aby te pierwsze partycypowały w kosztach projektów badawczych, ale bez ponoszenia pełnych kosztów tych przedsięwzięć, i z możliwością swobodnego korzystania z ich wyników. Te drugie, aby dzięki dotacji i wkładowi finansowemu od firm mogły rozwijać swoją wiedzę, zdobywać doświadczenie, testować nowe pomysły itp. I przedsiębiorcom, i sektorowi nauki ma to więc przynieść korzyści.

Jakie warunki

O wsparcie mogą się ubiegać konsorcja złożone z jednej publicznej jednostki badawczej (instytuty badawcze, instytuty Polskiej Akademii Nauk, uczelnie) i jednego przedsiębiorcy. Nieodzowne jest więc nawiązanie formalnej współpracy (zakres minimalny umowy konsorcjum naukowego przedstawia załącznik nr 5 do regulaminu przeprowadzania konkursu). Wniosek o dofinansowanie, zgodnie z §6 ust. 1a  rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej ,  musi złożyć – w imieniu konsorcjum – jednostka naukowa.

Wysokie i średnie

Przykładowe rodzaje działalności (wytwórczych i usługowych) z zakresu wysokich i średniowysokich technologii

- 20.11.Z Produkcja gazów technicznych,

- 20.12.Z Produkcja barwników i pigmentów,

- 20.30.Z Produkcja farb, lakierów i podobnych powłok, farb drukarskich i mas uszczelniających,

- 20.60.Z Produkcja włókien chemicznych,

- 28.24.Z Produkcja narzędzi ręcznych mechanicznych,

- 28.30.Z Produkcja maszyn dla rolnictwa i leśnictwa,

- 28.41.Z Produkcja maszyn do obróbki metalu,

- 28.92.Z Produkcja maszyn dla górnictwa i do wydobywania oraz budownictwa,

- 29.20.Z Produkcja nadwozi do pojazdów silnikowych, produkcja przyczep i naczep,

- 30.92.Z Produkcja rowerów i wózków inwalidzkich,

- 62.01.Z Działalność związana z oprogramowaniem,

- 62.02.Z Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki,

- 63.12.Z Działalność portali internetowych

Katalog branż z zakresu wysokich  i średniowysokich technologii wspieranych w ramach opisywanego konkursu stanowi załącznik nr 1 do regulaminu przeprowadzania konkursu.

Przedsiębiorca, oprócz wniesienia wkładu finansowego, musi zobowiązać się do komercjalizacji wyników badań lub prac rozwojowych. Chodzi więc o to, aby zostały one wykorzystane w praktyce, przez co rozumie się rozpoczęcie produkcji, świadczenia usług lub udzielenie licencji na wykorzystanie wyników projektu w działalności gospodarczej.

Warto podkreślić, że za wdrożenie wyników badań lub prac rozwojowych nie uznaje się sprzedaży tych wyników w celu wprowadzenia ich do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy. I wreszcie wsparcie ma prawo otrzymać tylko taki projekt, który przewiduje prowadzenie prac w obrębie branż (działalność wytwórcza lub usługowa) zaliczanych do wysokich i średniowysokich technologii.

Jak to działa...

Chociaż przedsiębiorca, który bierze udział w takim projekcie, otrzymuje pomoc publiczną, to w tym przypadku nie otrzymuje on bezpośrednio dotacji. Nie jest więc tak, jak przy wielu innych programach finansowanych z funduszy unijnych, że najpierw firma realizuje pewną inwestycję (projekt badawczy), a następnie ubiega się o refundację części wydatków. Tutaj konsorcjant biznesowy, czyli firma współpracująca z jednostką naukową, nie otrzymuje dofinansowania.

Natomiast w zamian za 100 proc. praw majątkowych do wyników uzyskanych na skutek przeprowadzenia badań  zobowiązany jest zapewnić (ze środków własnych) wkład finansowy, adekwatny do poziomu wsparcia (tzw. intensywności pomocy) uzyskanego przez konsorcjum.

Jeżeli więc wartość projektu to 10 mln zł, a projekt otrzyma dofinansowanie na poziomie 50 proc., firma musi wyłożyć 5 mln zł i staje się właścicielem wszystkich praw majątkowych do wyników tych badań. Co istotne wkład finansowy może zostać wniesiony także poprzez realizację przez przedsiębiorcę części zadań badawczych w ramach projektu.

...i jaka pomoc

A jakie mogą być w rzeczywistości poziomy dofinansowania, czyli wspomniana intensywność wsparcia? To zależy od wielkości firmy biorącej udział w całym przedsięwzięciu (mikro, mała, średnia, czy duża) oraz od charakteru prowadzonych prac (badania przemysłowe czy prace rozwojowe).

Generalnie maksymalna wartość dofinansowania nie może przekraczać pułapów określonych w §  9 ust. 1 pkt 2 lub 3 wymienionego rozporządzenia MNiSW, t.j.:

- 10 mln euro – jeżeli tzw. koszty kwalifikowane badań przemysłowych stanowią więcej niż połowę całkowitych kosztów (kwalifikowanych) projektu lub

- 7,5 mln euro – w odniesieniu do pozostałych projektów, czyli niespełniających powyższego kryterium.

Natomiast intensywność wsparcia na prace badawcze i rozwojowe nie może przekroczyć, w przypadku projektu realizowanego w ramach konsorcjum przez  mikro- lub małego przedsiębiorcę:

- 70 proc. wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem, w przypadku badań przemysłowych oraz

- 45 proc. w przypadku prac rozwojowych.

Jeżeli w konsorcjum jest średni przedsiębiorca:

- 60 proc. wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem, w przypadku badań przemysłowych oraz

- 35 proc. w przypadku prac rozwojowych.

I wreszcie, gdy w projekcie uczestniczy duża firma, dofinansowanie może stanowić do:

- 50 proc. przy badaniach przemysłowych,

- 25 proc. w przypadku prac rozwojowych.

Wymienione progi wsparcia mogą jednak zostać podniesione. Mianowicie w przypadku rozpowszechniania wyników badań przemysłowych, np. na konferencjach naukowych i technicznych lub przez publikacje w czasopismach naukowych lub powszechnie dostępnych bazach danych, wnioskodawca może uzyskać zwiększoną pomoc na badania przemysłowe (podniesienie poziomu wsparcia o 15 punktów procentowych, ale nie więcej niż do 80 proc.).

Skorzystaj z załącznika

Dotacja może zostać przyznana wyłącznie na sfinansowanie tzw. kosztów kwalifikowanych projektu. A do takich wolno m.in. zaliczyć koszty:

- wynagrodzeń wraz z pozapłacowymi kosztami pracy, w tym składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, osób zatrudnionych przy prowadzeniu badań podstawowych, badań przemysłowych lub prac rozwojowych, w części, w jakiej wynagrodzenia te są bezpośrednio związane z realizacją projektu,

- zakupu (lub kosztów amortyzacji) aparatury naukowo-badawczej i innych urządzeń służących do wykonywania badań, w zakresie niezbędnym i przez okres potrzebny do realizacji projektu objętego pomocą,

- wynikające z odpłatnego korzystania z aparatury naukowo-badawczej i innych urządzeń służących do wykonywania badań,

- usług badawczych wykonanych na podstawie umowy, wiedzy technicznej i patentów zakupionych lub użytkowanych na podstawie licencji, uzyskanych od osób trzecich na warunkach rynkowych, oraz usług doradczych i usług równorzędnych wykorzystywanych wyłącznie na potrzeby realizacji projektu,

- dodatkowe koszty ogólne ponoszone bezpośrednio w związku z realizacją projektu,

- inne koszty operacyjne, w tym koszty nabycia i zużycia materiałów, środków eksploatacyjnych i podobnych produktów ponoszone bezpośrednio w związku z realizacją przedsięwzięcia.

Dokładny opis takich dopuszczalnych wydatków zawiera załącznik nr 3 do regulaminu konkursu.

Z wnioskiem do centrum

Wniosek o dofinansowanie należy przygotować i złożyć w wersji elektronicznej i papierowej. Specjalny program do przygotowania tej pierwszej wersji znajduje się na stronie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (będzie aktywny od 24 września). Do siedziby tej instytucji należy dostarczyć także wersję papierową.

Wnioski o dofinansowanie będą przyjmowane od 24 września do 30 listopada. Po tym terminie rejestracja elektronicznej wersji aplikacji nie będzie już możliwa, a tym samym nie będzie się dało ubiegać o wsparcie. Szczegółowe informacje o konkursie, w tym jego regulamin wraz z załącznikami, wzór wniosku o dofinansowanie i instrukcja jego wypełnienia znajdują się na stronie NCBiR: www.ncbir.pl.

Krzysztof Jan Kurzydłowski dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

Krzysztof Jan Kurzydłowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

Dotychczasowe zaangażowanie polskich przedsiębiorców znacząco odbiega od realiów funkcjonowania najbardziej zaawansowanych technologicznie gospodarek.

Średnia unijna środków przekazywanych na badania z sektora przedsiębiorstw wynosi 61,5 proc. Według danych GUS, w 2010 r. w Polsce jedynie co czwarta złotówka przeznaczona na badania i rozwój pochodziła od przedsiębiorców.  Naszą receptą na zmianę tej statystki będą konkursy z pośrednią pomocą publiczną.

NCBiR proponuje całkowicie nowy typ projektu finansowany w ramach tzw. działania 1.3 „Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe”. Konkurs skierowany jest do publicznych organizacji badawczych (instytutów badawczych, instytutów PAN i uczelni), które chcą realizować projekty wspólnie z przedsiębiorcami.

Wsparcie przeznaczone jest na realizację badań przemysłowych lub prac rozwojowych. Warunkiem dofinansowania projektu jest zobowiązanie się konsorcjanta biznesowego do wdrożenia wyników projektu w działalności gospodarczej.