Skutki określenia miejsca wykonywania pracy

Określenie miejsca wykonywania pracy ważne dla uprawnień pracownika

Według przepisów Kodeksu pracy umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie. Jeśli nie zachowano formy pisemnej umowa o pracę jest ważna, ale najpóźniej w chwili rozpoczęcia przez pracownika pracy strony stosunku pracy powinny potwierdzić na piśmie:

Przykładowo w uchwale z dnia 11 maja 1976 r., sygn. I PZP 18/76 Sąd Najwyższy orzekł, że umowa o pracę zawarta bez zachowania formy pisemnej nie powoduje jej nieważności,  a więc jej zawarcie może nastąpić również ustnie, jak i przez czynność konsensualną dopuszczenia pracownika do pracy.

Jednym  z ważnych elementów umowy o pracę jest podanie miejsca wykonywania pracy. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 kwietnia 2001 r., sygn. akt I PKN 350/00 nie jest podróżą służbową stałe wykonywanie zadań w różnych miejscowościach i terminach, których wyboru dokonuje każdorazowo sam pracownik w ramach uzgodnionego rodzaju pracy. Jednocześnie w wymienionym wyżej wyroku z dnia 11 kwietnia 2001 r. Sąd Najwyższy orzekł, że miejsce wykonywania pracy powinno być tak ustalone, by pracownik miał możliwość wykonywania zadań, wliczając w to czas dojazdu do miejsca ich wykonywania, w ramach umówionej dobowej i tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Ważne

Określenie w umowie o pracę miejsca wykonywania pracy musi być zgodne z faktycznym miejscem wykonywania pracy przez pracownika.

Określenie miejsca wykonywania pracy jest istotne po pierwsze ze względu na uprawnienia pracownika związane z podróżą służbową. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową, czyli dieta z tytułu podroży służbowej oraz inne należności związane z podróżą służbową. Gdyby zatem w umowie o pracę nie znajdował się zapis dotyczący określenia miejsca, w którym wykonywana będzie praca, pracownik miałby duże trudności z uzyskaniem zwrotu kosztów podroży służbowej.

Dlatego też w umowie powinno się precyzyjnie określić miejsce wykonywania pracy. W niektórych wypadkach, gdy chodzi o wykonywanie danego rodzaju pracy określenie miejsca wykonywania pracy powinno być bardzo szczegółowe. Np. jeżeli siedziba pracodawcy mieści się w miejscowości A, a pracownik został zatrudniony do wykonywania pracy na budowie poza tą miejscowością,  w umowie o pracę powinien znaleźć się zapis przewidujący, że miejscem pracy jest budowa w tej miejscowości B.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 września 2010 r., sygn. akt III PK 8/10 skoro zgodnie z treścią umowy o pracę miejscem pracy była polska miejscowość, a faktyczne miejsce pracy obejmowało obszar Niemiec i Danii wyznaczany trasą podróży pracownika jako kierowcy, to należy uznać wyjazdy poza ten obszar za podróże służbowe. Podróż służbowa nie może bowiem polegać na wykonywaniu uzgodnionej przez strony pracy, która ze swej istoty polega na stałym przemieszczaniu się po określonym obszarze. W orzecznictwie podkreśla się też, że podróż służbowa w całym zakresie obowiązków pracownika powinna mieć charakter incydentalny, a nie stały. W przeciwnym wypadku nie można mówić o podróży służbowej.

Miejsce pracy należy odróżnić od siedziby pracodawcy, ponieważ często są to dwa odrębne miejsca. Ponadto, jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 marca 2008 r., sygn. akt I PK 230/07 zakres pojęcia „miejsce wykonywania pracy", zawartym przepisie dotyczącym elementów umowy o pracę jest szerszy niż zakres nazwy „stałe miejsce pracy", zawarte w przepisie dotyczącym definicji podroży służbowej. Spełnienie wymogu podania miejsca wykonywania pracy może polegać na wskazaniu stałego miejsca pracy, na wskazaniu obok stałego miejsca pracy także niestałego miejsca (miejsc) pracy bądź na wskazaniu niestałych (zmiennych) miejsc pracy w sposób dostatecznie określony.

Miejsce wykonywania pracy należy określić poprzez podanie stałego punktu w znaczeniu geograficznym lub administracyjnym.

Jeżeli pracownik na polecenie pracodawcy wykonuje pracę w konkretnym miejscu, np. na terenie zakładu pracy podmiotu trzeciego nie oznacza to, że  nawiązał stosunek pracy w tym podmiotem trzecim.

Zmiana miejsca wykonywania pracy

Zmiana miejsca wykonywania pracy nie może być jednostronną decyzja pracodawcy i powinna nastąpić:

w postaci wypowiedzenia zmieniającego lub

w drodze porozumienia pracodawcy i pracownika.

Należy pamiętać o tym, że nieważny jest zapis w umowie, który zawiera bezwarunkową zgodę  pracownika na czasową zmianę miejsca pracy w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, to jest bez określenia miejscowości, w której praca miałaby być świadczona, jak również okresu, którego te zmiany dotyczą, co zostało podkreślone przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 grudnia 2008 r., sygn. akt I PK 96/08.

Podstawa prawna:

· art. 29 § 1 pkt 2, art. 775 Kodeksu pracy