Tak uznała Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 8 lipca 2011 (IPPB2/436-222/11-2/MZ).

Podatniczka (spółka) zamierza zakupić od kilku podmiotów 100 proc. akcji polskiej spółki. Na podstawie umowy o świadczenie usług doradczych spółka inwestycyjna, w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, będzie jej świadczyć usługi doradztwa strategicznego i finansowego przy planowanym przejęciu. Przy zawarciu umowy zakupu akcji podatniczka będzie reprezentowana przez tę firmę inwestycyjną.

Kupującym będzie sama spółka albo firma inwestycyjna działająca jako zastępca pośredni. Wówczas pierwotnie to na rzecz tej firmy zostanie przeniesiona własność zbywanych akcji, następnie dopiero na mocy umowy zawartej ze spółką firma inwestycyjna przeniesie na nią nabyte przez siebie prawa, a spółka zwolni ją od zaciągniętych zobowiązań. Za swoje usługi firma inwestycyjna otrzyma wynagrodzenie.

Spółka stanęła na stanowisku, że wskazane czynności wykonane przez firmę inwestycyjną w imieniu i na rachunek spółki lub w imieniu własnym, ale na rachunek spółki (jako zastępca pośredni) będą zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) na podstawie art. 9 pkt 9 ustawy o PCC.

Izba skarbowa uznała to stanowisko za prawidłowe.

Komentuje:

Katarzyna Czapińska starsza konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Zgodnie z art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o PCC sprzedaż akcji będzie zwolniona z PCC, m.in. jeżeli jest dokonywana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej. Stwierdzenie „sprzedaż dokonywana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej” budzi w praktyce wiele wątpliwości.

W związku z tym że ani przepisy ustawy o PCC, ani ustawy o obrocie instrumentami finansowymi nie definiują tego terminu, należy odnieść się do jego potocznego rozumienia opartego na definicji zawartej w słowniku języka polskiego.

Zgodnie z nią przez „pośrednictwo” należy rozumieć:

- działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwianie jakichś spraw dotyczących obu stron,

- występowanie w roli łącznika,

- załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami.

W omawianym wypadku usługi zlecone firmie inwestycyjnej obejmowały w szczególności: przygotowanie ofert nabycia, koordynację procesu due diligence, współpracę w przygotowaniu wyceny, koordynację współpracy z bankami finansującymi, pomoc w analizie i negocjowaniu umowy sprzedaży, pomoc przy finalizacji transakcji zakupu, wsparcie spółki w rozmowach i negocjacjach ze sprzedającymi akcjonariuszami itp. Nie obejmowały natomiast poszukiwania podmiotu gotowego do sprzedaży akcji.

Zgodnie z ukształtowaną linią orzecznictwa pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży akcji występuje w sytuacji, gdy instytucja finansowa uczestniczy przy wykonywaniu tej umowy, a więc przykładowo firma inwestycyjna zawiera umowę w imieniu jednej ze stron transakcji.

Pośrednictwo obejmuje również czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych  na rachunek dającego zlecenie. Zatem izba skarbowa zasadnie uznała stanowisko spółki za prawidłowe, potwierdzając, że działalność firmy inwestycyjnej można określić jako pośrednictwo w sprzedaży akcji.

Pozostaje jednak druga wątpliwość, a mianowicie czy to zwolnienie będzie miało zastosowanie jedynie w przypadku, gdy firma inwestycyjna wykonuje wskazane czynności w imieniu i na rachunek spółki, czy również gdy wykonując je działa w imieniu własnym, ale na rachunek spółki.

Wydaje się, że można przyjąć, że nawet jeżeli nabycie akcji przez firmę inwestycyjną działającą w swoim imieniu, ale na rachunek spółki nie korzysta ze zwolnienia z PCC na podstawie art. 9 ust. 9 lit. b) ustawy o PCC, to będzie podlegać zwolnieniu na podstawie art. 9 ust. 9 lit. a), zgodnie z którym zwolnieniu z PCC podlega sprzedaż praw majątkowych będących instrumentami finansowymi firmom inwestycyjnym lub zagranicznym firmom inwestycyjnym w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Czytaj również:

Lepiej kupić udziały niż całą spółkę

Zobacz serwisy:

Spółki » Akcje i udziały

Podatki i księgi » PCC