- Po kontroli inspektora pracy otrzymaliśmy dokument o nazwie „Wystąpienie”, w którym poleca się nam wykonanie różnego rodzaju czynności, np. dokładne określenie w umowach z pracownikami miejsca ich pracy. Czy musimy podporządkować się określonym w piśmie nakazom? Czy możemy odwołać się od wydanej decyzji?
– pyta czytelnik.
Pracodawca nie ma obowiązku podporządkowania się zaleceniom wskazanym w wystąpieniu inspektora pracy, choć powinien poinformować odpowiedni organ inspekcji pracy, w terminie określonym w tym dokumencie, o terminie i sposobie wykonania ujętych tu wniosków.
Jednocześnie nie ma możliwości odwołania się od wystąpienia, ponieważ nie ma ono charakteru decyzji administracyjnej.
Uprawnienia ustawowe
Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) to organ powołany do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej.
Szczegółowy katalog uprawnień PIP został określony w art. 10 ustawy z 13 kwietnia 2007 o Państwowej Inspekcji Pracy (DzU nr 89, poz. 589 ze zm., dalej ustawa).
Na podstawie art. 11 ustawy w razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy właściwe organy PIP są uprawnione do wydawania różnego rodzaju zakazów i nakazów, m.in. usunięcia stwierdzonych uchybień, wstrzymania prac i eksploatacji maszyn czy zakazania wykonywania pracy.
Zgodnie z art. 11 pkt 8 ustawy w razie stwierdzenia innych uchybień niż te wskazane w pkt 1 – 7 inspekcja jest uprawniona do skierowania wystąpienia o ich usunięcie a także o wyciągnięcie konsekwencji wobec osób winnych.
Uwaga!
W postępowaniu przed organami PIP w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy
kodeksu postępowania administracyjnego
.
Art. 33 ustawy precyzuje, że inspektor pracy w wyniku ustaleń dokonanych w toku kontroli
- wydaje decyzje w sprawach wskazanych w art. 11 pkt 1 – 4 oraz 6 i 7 lub
- kieruje wystąpienia w sprawach, o których mowa w art. 11 pkt 8.
Wystąpienie powinno zawierać wnioski pokontrolne i ich podstawę prawną. Podmiot kontrolowany lub organ sprawujący nad nim nadzór, do którego skierowano wystąpienie, musi w terminie określonym w tym dokumencie, nie dłuższym niż 30 dni, zawiadomić odpowiedni organ PIP o terminie i sposobie realizacji wniosków pokontrolnych (art. 36 ustawy).
Nie ma mocy wiążącej
Z tego jednoznacznie wynika, że wystąpienie nie ma charakteru decyzji administracyjnej ani charakteru wiążącego. Tak więc niewykonanie zaleceń w nim wskazanych nie może powodować wszczęcia egzekucji w postępowaniu administracyjnym.
Nawet obowiązek zawiadomienia PIP o podjętych działaniach nie jest obwarowany żadnymi sankcjami w razie braku jego realizacji.
O charakterze wystąpienia inspektora pracy wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 23 października 2008 (I OSK 1029/08). Stwierdził, że wystąpienie nie rodzi żadnego obowiązku po stronie skarżącego (pracodawcy) ani też nie stwarza żadnego uprawnienia po stronie pracownika.
Nie ma ono charakteru władczego i skarżący nie musi się temu wystąpieniu podporządkować. Obowiązkiem pracodawcy jest wyłącznie zawiadomienie inspektora pracy w terminie określonym w wystąpieniu o terminie i sposobie wykonania ujętych w tym dokumencie wniosków.
Wystąpienie w swej istocie stanowi zalecenie czy też postulat usunięcia naruszenia prawa przez pracodawcę. Wskazany w nim obowiązek nie rodzi dla jego adresata żadnych negatywnych skutków w wypadku jego niewykonania.
Ustawa o PIP nie przewiduje bowiem żadnej sankcji administracyjnej za nierespektowanie wystąpienia inspektora pracy. Nie jest też ono poddane egzekucji, więc nie ma wpływu na sytuację prawną strony.
Prawdopodobna ponowna kontrola
Jakie mogą być zatem konsekwencje niewykonania poleceń określonych w wystąpieniu lub braku odpowiedzi w zakresie sposobu ich realizacji?
Wydaje się, że bardzo prawdopodobna jest ponowna kontrola PIP, która będzie miała na celu sprawdzenie postępowania pracodawcy.
Skoro wystąpienie nie przyniosło oczekiwanego rezultatu, po kolejnej kontroli pracodawca może spodziewać się wydania nakazu (oczywiście w zakresie, w jakim inspekcja jest uprawniona do jego wydania, tj. art. 11 pkt 1 – 4, 6 i 7 ustawy).
Nie zgadzając się z treścią nakazu, pracodawca ma siedem dni na odwołanie się do okręgowego inspektora pracy. Jeżeli decyzja zostanie utrzymana, pozostaje postępowanie sądowo-administracyjne, tj. skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Autor jest adwokatem, współpracuje z Legal & Strategic Support Team LSST.pl
Czytaj również:
Nowe uprawnienia i zadania dla inspektorów pracy
Nie tylko inspektor pracy przyjdzie kontrolować
Zobacz serwis:
»
