To generalna zasada wynikająca z art. 39 kodeksu pracy, przewidująca szczególną ochronę przed zwolnieniem osób w wieku przedemerytalnym. To zrozumiałe, jeśli się weźmie pod uwagę, że w dobie konkurencyjnej gospodarki rynkowej szanse na znalezienie nowej pracy są dla starszych wiekiem pracowników znikome.
W jaki jednak sposób traktować pracowników spoza Polski, którzy też są w wieku przedemerytalnym
– pytają nasi czytelnicy.
W opinii Jerzego Wratnego, profesora z Uniwersytetu Rzeszowskiego, jeżeli cudzoziemiec podlega polskiemu ustawodawstwu, ale uprawnienia emerytalne nabył za granicą, to nie obejmuje go ochrona przed zwolnieniem. Nie korzysta bowiem z polskiego systemu emerytalnego. Ten dotyczy tylko tych osób, które nabywają uprawnienia emerytalne według polskich przepisów. I chodzi tylko o tzw. stary system emerytalny, czyli ten, w którym do stażu emerytalnego liczy się suma lat składkowych i nieskładkowych.
Opinia ta nie znajduje jednak zwolenników. – Takie twierdzenie w prostej linii prowadziłoby do różnego traktowania pracowników i zakazanej w przepisach unijnych i polskich dyskryminacji, tu ze względu na obywatelstwo – twierdzi Grzegorz Orłowski, radca prawny w kancelarii Orłowski, Patulski, Walczak.
W jego przekonaniu, nawet jeśli obcokrajowcy nie nabyliby prawa do emerytury z polskiego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ale pracują w Polsce na podstawie umów o pracę, to powinni być w wieku przedemerytalnym chronieni przed zwolnieniem.
Tę opinię podziela Bartłomiej Raczkowski, adwokat i partner w Bartłomiej Raczkowski Kancelaria Prawa Pracy.
– Trzeba jednak pamiętać o tym, że w innych krajach Unii Europejskiej wiek emerytalny może być inny niż w Polsce – mówi.
Pracodawca będzie mógł się zatem rozstać bez obaw o naruszenie prawa np. z 58-letnią cudzoziemką, która w swoim kraju osiągnęłaby wiek emerytalny po przekroczeniu 63 lat. I co ważne, nie byłby oskarżony o dyskryminację. To ustawodawca bowiem odpowiada za taką konstrukcję prawną naszych przepisów.
Gdyby natomiast pracodawca chciał wypowiedzieć umowę o pracę Polce, która osiągnęła 56 lat, nie byłoby to możliwe. Jej bowiem brakuje już czterech lat do emerytury, przez co podlega kodeksowej ochronie przed zwolnieniem.
Warto też pamiętać, że dla zatrudnionych w szczególnych warunkach, również cudzoziemców, ale pracujących w Polsce, jest przewidziany niższy wiek emerytalny. Pod ochroną są także te grupy zawodowe, dla których obowiązuje ustawowo niższy niż powszechny wiek emerytalny. Ale uwaga! Osoby, które mogą przejść na wcześniejszą emeryturę z innego tytułu niż praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nie zaczynają korzystać z ochrony przedemerytalnej wcześniej. Np. kobieta, która ma 30letni okres zatrudnienia, nie korzysta z ochrony w wieku 51 – 55 lat, ale dopiero po ukończeniu 56 lat, jeśli oczywiście wcześniej nie odejdzie na emeryturę.
Warta podkreślenia jest także inna kwestia. Z ochrony można skorzystać tylko raz. Jeżeli więc pracownica ma wymagany staż pracy w szczególnych warunkach, to korzystała z ochrony przed zwolnieniem w wieku 51 – 55 lat i nie będzie ponownie pod ochroną, gdy przekroczy 56 lat.