Jednym z filarów gospodarki rynkowej jest kredyt kupiecki, czyli odroczony termin płatności. Przyświeca mu zasada: zapłacisz mi, gdy sam sprzedasz. W czasach obfitości trudno zbyć towar, dostawcy oferują więc firmom handlowym możliwość zapłaty po siedmiu, 14, 30, a bywa, że i po 90 dniach – tym samym kredytując swych odbiorców. W gospodarce rynkowej wszystkie firmy ciągle nawzajem się kredytują.

Ale w trudnych czasach pojawia się pokusa nadużywania tej praktyki – poprzez jeszcze większe odwlekanie zapłaty lub wręcz niepłacenie. Była to jedna z plag obrotu gospodarczego w latach 90., gdy rynek u nas dopiero powstawał. Potem się poprawiło, ale w czasie kryzysu problem znów może wrócić.

[srodtytul]Można ustalić samemu...[/srodtytul]

Sposobem obrony może być zasięgnięcie opinii o partnerach biznesowych przed finalizacją transakcji. Zawsze zresztą warto wiedzieć, z kim ma się do czynienia: co to za firma, jak długo działa, czy jest rzetelna, dotrzymuje terminów itp. Ale najważniejsze – jak reguluje płatności?

Można próbować dowiedzieć się tego samemu. Jest wiele źródeł informacji: Krajowy Rejestr Sądowy, rejestry długów i dłużników niewypłacalnych, Internet. To jednak zabiera czas, wymaga wiedzy i umiejętności.

[srodtytul]... albo skorzystać z profesjonalistów[/srodtytul]

Przedsiębiorcę może w tym wyręczyć wywiadownia gospodarcza. Na rynku działa co najmniej kilka dużych i liczne mniejsze. Mogą dostarczyć wiele istotnych informacji praktycznie o każdej firmie.

Wiedzę pozyskują w najróżniejszych źródłach: w KRS, ewidencjach firm, rejestrach dłużników, w mediach, a także w samych firmach. Szczególnym ich zainteresowaniem cieszą się dane o doświadczeniach płatniczych firm, wysokości udzielanych kredytów kupieckich, terminach odroczonej płatności, dacie wpłynięcia faktury i należności. Na życzenie klienta, jak dzieje się np. w Creditreform, wywiadownia może przeprowadzić wizję lokalną firmy, zawierającą opis jej otoczenia i lokalizacji, budynków, oznakowania itp. Powstaje dokładny opis firmy, zwłaszcza jej zwyczajów płatniczych i zachowań wobec rynkowych partnerów, łącznie z oceną ryzyka utraty wypłacalności w ciągu np. roku.

[srodtytul]Raport prawdę ci powie[/srodtytul]

Raport wywiadowni gospodarczej, będąc kompilacją różnych danych, stanowi narzędzie decyzyjne, które podpowiada, czy udzielić kredytu kupieckiego i jak zabezpieczyć się przed nierzetelnym partnerem. Jeśli raport wykaże, że firma opóźniała płatności, nie znaczy to, że nie należy z nią handlować. Trzeba jednak zawrzeć w umowie dodatkowe zabezpieczenia i gwarancje, można też żądać dużej zaliczki lub zapłaty z góry. Czasem warto samemu kupić polisę od ryzyka finansowego.

Raport oczywiście kosztuje (patrz ramka). Czy się opłaca? Cena jest na pewno wielokrotnie niższa od szkód, jakie wyrządza firmie klient, który zalega z zapłatą. Warto o tym pamiętać zwłaszcza w kryzysie, ale nie tylko.

– W każdych warunkach, zwłaszcza w trudnych czasach, trzeba zwracać baczną uwagę, z kim ma się zamiar nawiązać lub kontynuować współpracę biznesową. Należy pamiętać, że także w czasie kryzysu pojawia się wiele możliwości rozwoju. A zatem te firmy, które będą w stanie mądrze zainwestować, mają szansę na sukces – niekoniecznie w perspektywie jednego roku, który może być trudny, ale w perspektywie pięciu – dziesięciu lat. Trzeba więc myśleć długofalowo i każdą decyzję biznesową oprzeć na dokładnym sprawdzeniu partnerów – mówi Marcin Gieros, dyrektor w InfoCredit.

[ramka][b]Wczesne rozpoznanie zmniejsza ryzyko

Komentuje Stanisław Wojtaszek, prezes wywiadowni gospodarczej Creditreform Polska[/b]

Podczas trwającego na świecie kryzysu firmy szukają oszczędności, a raport gospodarczy jest stosunkowo tanim produktem w porównaniu do kosztów, jakie niesie ze sobą brak zapłaty czy późniejsze dochodzenie roszczeń. Zasięganie informacji o partnerze handlowym jest szczególnie istotne dla małych i średnich firm, gdyż te nie zawsze stać na to, aby zbyt długo czekać na należne wynagrodzenie lub o nie walczyć. Zarządzający firmami z sektora MSP w coraz większym stopniu zdają sobie z tego sprawę.

W dobie spowolnienia gospodarczego zalecam ostrożność przede wszystkim w ocenie kondycji finansowej naszych kontrahentów. Odpowiednio wczesne rozpoznanie zagrożeń zmniejsza ryzyko poniesienia strat. ?[/ramka]

[ramka][b]Ile to kosztuje[/b]

Cena raportu zależy od szczegółowości, zakresu i rodzaju informacji, a także terminu, w jakim ma zostać sporządzony. Wywiadownie mają zwykle w ofercie raporty standardowe z typowymi danymi i oceną wiarygodności kredytowej oraz niestandardowe: tematyczne, porównawcze, branżowe, np. firma na tle konkurencji itp. Miewają też produkty specyficzne. Stosują systemy abonamentowe zapewniające otrzymywanie w określonym czasie większej liczby raportów – wówczas cena każdego jest niższa.

Oto przykładowy wybór ofert kilku wywiadowni:

[b]- Coface Poland[/b]

Oferuje pakiety raportów do wykorzystania w określonym czasie w cenach niższych od ceny podstawowej – od 80 do 200 zł.

Specyficzny produkt to Coface Contact – baza firm z wielokrotną aktualizacją online. Zamiast baz firm dostępnych do tej pory głównie na płytach CD, Coface oferuje aplikację internetową umożliwiającą pobranie bazy firm w Polsce ze strony WWW oraz dokonywanie wielokrotnych aktualizacji zarówno danych, jak i oprogramowania.

[b]- Creditreform Polska[/b]

Na raport o firmie polskiej w trybie normalnym czeka się pięć dni, błyskawicznym – dzień. Raporty zagraniczne – od jednego dnia (np. Niemcy) do kilkunastu dni (np. Chiny, RPA). Cena raportu zależy od zawartości, terminu oraz przynależności firmy do Creditreform i nie przekracza kilkuset zł. Przy dużych zleceniach można ją negocjować.

Specyficzne produkty: Indeks Zdolności Płatniczej obliczany automatycznie na podstawie wielu różnych danych.

[b]- CRIF (wcześniej Infodata przy Krajowej Izbie Gospodarczej)[/b]

Pełny raport krajowy w terminie zwykłym (trzy dni) kosztuje 150 zł, finansowy 100 zł, podstawowy – 50 zł. Za ekspres dopłata – 100 proc. Raporty zagraniczne – od 250 zł (kraje europejskie) do 350 zł (inne).

Rekomendowaną formą zapłaty jest roczny abonament: od 700 do 9000 zł. W zależności od wysokości opłaty, przyrasta kwota na koncie, co pozwala na uzyskanie większej liczby raportów po niższej cenie.

[b]- InfoCredit[/b]

Raport o firmie polskiej – 200 zł. Termin – pięć dni. Ekspres – dwa lub trzy razy drożej. Ceny raportów zagranicznych od 300 zł wzwyż. ?[/ramka]