Od 1 stycznia 2008 r. obowiązuje nowa Polska Klasyfikacja Działalności znana pod nazwą PKD 2007. Oznacza to, że wszyscy przedsiębiorcy będą mieli nowe kody PKD.
Wynika to z rozporządzenia Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) - DzU z 2007 r. nr 251, poz. 1885. Weszło ono w życie 1 stycznia 2008 r. i przewiduje, że operacja zmiany kodów wszystkich objętych przepisami podmiotów (kody uzyskują nie tylko przedsiębiorcy) nastąpi do końca 2009 r. Zmiany w PKD 2007 w porównaniu z obowiązującą dotychczas wersją PKD 2004 są bardzo duże. Praktycznie działalność wszystkich firm zostanie opisana inaczej niż do tej pory.
Od 1 stycznia przedsiębiorcy podejmujący pierwszy raz działalność gospodarczą (czyli wpisujący się do ewidencji działalności gospodarczej i Krajowego Rejestru Sądowego, a także inni) od razu dostają kody zgodne z klasyfikacją PKD 2007. Ale żeby nie mieli problemów ze swoją działalnością w okresie przejściowym, czyli do końca 2009 r., dostają też z urzędu statystycznego kod PKD zgodny z wcześniej obowiązującą klasyfikacją PKD 2004.
Pan Jerzy Mączka otwiera w Piotrkowie Trybunalskim nową piekarnię. Wystąpił po 1 stycznia 2008 r. do łódzkiego Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego o nadanie numeru identyfikacyjnego REGON. Zgłosił rodzaje działalności zgodnie ze starymi (PKD 2004) grupowaniami:
15.81.A – produkcja pieczywa oraz 15.81. B – produkcja wyrobów ciastkarskich świeżych.
Urzędnik w WUS zwrócił mu uwagę, że obowiązuje już nowa klasyfikacja PKD 2007 i poprosił, by podał aktualny kod, czyli 10.71.Z, skupiający w jednej podklasie produkcję pieczywa oraz świeżych wyrobów ciastkarskich. Urząd statystyczny w zaświadczeniu poda panu Mączce także kody przeważającej działalności zgodne z PKD 2004 i PKD 2007.
Nowe kody PKD 2007 mogą dostać już dziś także te firmy, które wprawdzie nie zmieniają profilu swojej działalności, ale zgłaszają zmiany istotnych danych dotyczących firmy, czyli tych, które wpisuje się w druk RG-1. W jakich sytuacjach trzeba wystąpić o zmianę wpisu firmy w rejestrze REGON >patrz ramka niżej.
Ksawery Wygodny prowadzi działalność gospodarczą – usługi taksówkowe (własną taksówką). Ponieważ zmienił adres zamieszkania, musi zaktualizować dane w rejestrze REGON. Wypełnił więc druk RG-1. Jego dotychczasowy kod PKD 60.22.Z na razie nie stracił aktualności, ale wystąpił do urzędu statystycznego, by podał mu też nowy kod. Zgodnie z PKD 2007 został mu nadany kod 49.32.Z, opisany tak jak dotychczasowy, czyli działalność taksówek osobowych.
Te firmy, które zawężają lub rozszerzają działalność, dostają nowe kody przy okazji zgłaszania zmian do rejestrów.
Pani Anna Groszkowska prowadzi sklep owocowo-warzywny. Obecnie ma trzy kody PKD:
- 52.21.Z – sprzedaż detaliczna owoców i warzyw (ten kod dotyczy wyłącznie sprzedaży detalicznej konserwowanych owoców i warzyw),
- 52.27.B – sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych pozostała, w wyspecjalizowanych sklepach, gdzie indziej nieklasyfikowana,
- 52.27.A – sprzedaż detaliczna wyrobów mleczarskich i jaj w wyspecjalizowanych sklepach (pani Groszkowska sprzedaje także jaja).
Ponieważ właścicielka sklepu warzywnego zamierza teraz otworzyć drugą placówkę – sklep rybny, to musi złożyć nowy druk RG-1. Dojdzie jej nowy kod: 47.23.Z – sprzedaż detaliczna ryb, skorupiaków i mięczaków prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach (z PKD 2007) odpowiadający 52.23.Z (z PKD 2004) – sprzedaż detaliczna ryb, skorupiaków i mięczaków. Poza tym dostanie (jeżeli o to wystąpi) także nowe kody (ale tylko dwa) dla dotychczasowej działalności:
- 47.21.Z – sprzedaż detaliczna owoców i warzyw prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach (obejmie on też konserwowane owoce i warzywa),
- 47.29.Z – sprzedaż detaliczna pozostałej żywności prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach (obejmuje jaja).
Obecnie żeby uzyskać nowy kod PKD lub jego zmianę, trzeba wypełnić wniosek RG-1 (jest dostępny w Internecie zarówno na stronach GUS, jak i urzędów gminnych). Nowe firmy wypełniają taki sam wniosek. W tym wypadku nie ma bowiem podziału na druki dla tych, którzy zaczynają działalność, i na druki aktualizacyjne.
Firmy, w których nic się obecnie nie zmienia, mają jeszcze trochę czasu na zmianę kodu PKD. Przeklasyfikowanie działalności takich podmiotów rozpocznie się od 1 lipca 2008 r. i będzie trwało do 31 grudnia 2009 r.
Przedsiębiorcy dostaną z GUS propozycje sporządzenia zmiany kodów. W tym celu zostanie do nich rozesłana tzw. ankieta aktualizacyjna rejestru REGON. Zostanie ona wprowadzona specjalnym komunikatem prezesa GUS. Z komunikatu ma też wynikać kolejność, zgodnie z którą przedsiębiorcy dostaną ankietę.
Zaświadczenia o numerze identyfikacyjnym REGON wydawane od stycznia 2008 r. zawierające opis przeważającej działalności wg obu klasyfikacji są dokumentem informującym oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz urzędy skarbowe o przeklasyfikowaniu rodzaju działalności przedsiębiorcy wg PKD 2007. Po zakończeniu przeklasyfikowania Główny Urząd Statystyczny prześle do Ministerstwa Finansów i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informację o nowych kodach PKD wszystkich podmiotów.
Mimo że przedsiębiorcy dostaną nowe kody PKD, nie muszą się obawiać, że wiąże się to ze zmianą samego numeru REGON, a tym samym koniecznością wymiany różnych druków i pieczątek. Zachowają bowiem dotychczasowy REGON.
Wprowadzenie w życie klasyfikacji PKD 2007 nie powoduje zmiany numeru identyfikacyjnego REGON podawanego w pieczęciach firmowych i drukach urzędowych.
Zmiany klasyfikacji wynikają z dostosowywania się statystyki europejskiej (w tym polskiej) do standardów statystycznych obowiązujących w Unii Europejskiej. Są także spójne z klasyfikacją stosowaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych.
Najnowsze zmiany wymusza także szybki rozwój nowych dziedzin, szczególnie tych związanych z usługami i technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi. Jak wyjaśnia Główny Urząd Statystyczny, zmiany w PKD 2007 wykorzystano też do poprawy jakości klasyfikacji krajowej.
Polska Klasyfikacja Działalności jest spójna i porównywalna z unijną klasyfikacją NACE (skrót od Nomenclature des Activités économiques dans les Communautés Européennes). Natomiast nie jest dokładnie taka sama. Zostały w niej dodatkowo wyodrębnione rodzaje działalności charakterystyczne dla polskiej gospodarki, monitorowane przez statystyków.
Polska wersja została więc już wcześniej rozszerzona o podklasy (oznaczane w kodach PKD literami) – i analogiczny podział obowiązuje nadal w nowej wersji, czyli PKD 2007.
Jeżeli w firmie zmieniają się niektóre dane, nie można zapomnieć o wypełnieniu druku RG-1 i przekazaniu go do wojewódzkiego urzędu statystycznego. Dzieje się tak wtedy, gdy zmienia się:
- adres siedziby firmy (ten, pod którym działa organ zarządzający lub adres wskazany przez osobę fizyczną), a także adres zamieszkania i adres dla korespondencji,
- nazwa przedsiębiorcy,
- nazwisko osoby fizycznej prowadzącej firmę (np. po zawarciu małżeństwa),
- adres zamieszkania osoby prowadzącej działalność gospodarczą,
- forma prawna firmy (np. ze spółki z o.o. w akcyjną),
- udział własności w kapitale firmy,
- wykonywana działalność,
- stan aktywności prawnej i ekonomicznej firmy (w budowie, w upadku, w likwidacji, działalność zawieszona itp.).
Jednym z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy jest wystąpienie do urzędu statystycznego o nadanie numeru identyfikacyjnego w rejestrze podmiotów gospodarki narodowej
Właściwy w tej sprawie jest urząd statystyczny. Dla spółek handlowych jest to urząd odpowiedni dla siedziby firmy, a przy indywidualnej działalności gospodarczej prowadzonej pod własnym nazwiskiem – właściwy dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Siedziby urzędów statystycznych znajdują się w każdym województwie.
O REGON można wystąpić za pośrednictwem urzędu gminy. Wolno zrobić to też w sądzie – przy składaniu wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego. Przedsiębiorca może też wystąpić bezpośrednio do urzędu statystycznego.
Używa się do tego urzędowego formularza RG-1. Urząd statystyczny ma siedem dni na wydanie zaświadczenia, ale często wystawia je od ręki. Wpis jest bezpłatny. Urząd gminy lub KRS niezwłocznie prześle formularz dalej.
Zaświadczenie o numerze REGON trzeba odebrać osobiście. Może to też zrobić osoba upoważniona. Innym nie zostanie wydane. Urząd statystyczny może też wysłać zaświadczenie pocztą.
Jeżeli przedsiębiorca decyduje się samodzielnie wystąpić do właściwego urzędu statystycznego o dokonanie wpisu do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej – nadanie numeru statystycznego REGON, ma na to 14 dni od uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub KRS.
Numer REGON jest potrzebny w kontaktach z urzędem skarbowym i Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Zazwyczaj wymagany jest też przez banki. Podmioty mające REGON muszą w kontaktach urzędowych i związanych z obrotem gospodarczym posługiwać się zaświadczeniem o wpisie do rejestru podmiotów gospodarki narodowej oraz podawać numer identyfikacyjny REGON w swoich pieczęciach firmowych i drukach urzędowych.
REGON to skrót od Rejestru Gospodarki Narodowej. Jest to system informatyczny nadający podmiotowi dziewięciocyfrowy numer identyfikacyjny oraz przypisujący mu informacje go charakteryzujące.
Zanim przedsiębiorca uzyska nowe kody PKD, będzie musiał wypełnić wniosek RG-1. Do wypełnienia formularza potrzebne będą dane o firmie
Jakie dane są niezbędne, podaliśmy w ramce „W jakich sytuacjach trzeba wystąpić o zmianę REGON”.
Przedsiębiorca, podając wszystkie rodzaje wykonywanej działalności, wskazuje we wniosku przeważający jej rodzaj. Zaznacza kółkiem cyfrę, pod którą wpisuje tę działalność (wzór wypełnionego wniosku zamieszczamy w Internecie pod adresem: http://www.rp.pl/temat/55776.html). Nie musi umieszczać tego rodzaju działalności na pierwszym miejscu, kolejność podawania jest dowolna. Podmiot podaje we wniosku wyłącznie wykonywaną działalność zgodnie z rodzajami zadeklarowanymi we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej potwierdzonym stosownym zaświadczeniem wydanym przez urząd gminy. Kserokopię zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej trzeba dołączyć do wniosku RG-1.
Jeżeli przedsiębiorca prowadzi więcej niż trzy rodzaje działalności, to następne wpisuje nie na druku RG-1, ale do załącznika RG-RD stanowiącego uzupełnienie zasadniczego druku.
Formularzy ze strony GUS nie można wypełnić elektronicznie; trzeba je wydrukować i dopiero wypełnić. Wzory wniosków można też znaleźć na stronach urzędów gmin oraz urzędów statystycznych w poszczególnych województwach. Wersje papierowe można pobrać w urzędach i po wypełnieniu przesłać bądź dostarczyć osobiście do urzędu statystycznego.
Formularze można wypełnić elektronicznie i wydrukować. Można też pobrać ze strony internetowej GUS, urzędów statystycznych czy gminy jego niewypełnioną wersję i wypełnić ją odręcznie.
Najtrudniejsze dla przedsiębiorcy jest jednak odnalezienie i prawidłowe zapisanie samych kodów PKD.
Przypominamy, że zarówno numery PKD 2004, jak i PKD 2007 muszą składać się z pięciu elementów – czterech cyfr i jednej litery (np. 01.41.A); krótsze (np. bez ostatniej litery) są nieprawidłowe.
Zanim przedsiębiorca wybierze odpowiedni kod dla swojej działalności, powinien nie tylko zapoznać się z nowymi i starymi kodami, lecz także z wyjaśnieniami zawartymi w załączniku do rozporządzenia w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności. Przydać mu się mogą także przygotowane przez GUS internetowe wyszukiwarki kodów (znane też pod nazwą szukacz) oraz klucze powiązań (są dwa – od PKD 2004 do PKD 2007 i od PKD 2007 do PKD 2004).
W wyszukiwarkę wpisuje się albo numer kodu, albo rodzaj działalności (ważne wówczas jest zachowanie odpowiedniej końcówki wyrazu). Przedsiębiorca otrzyma potrzebne mu kody lub nazwy rodzaju działalności, z których wybiera najbardziej mu odpowiadające.
Podczas korzystania z kluczy powiązań przedsiębiorca ma możliwość porównania dotychczasowego kodu (PKD 2004) z jego odpowiednikami w PKD 2007 (lub odwrotnie).
Zanim przedsiębiorca poda odpowiedni dla jego działalności kod, powinien zwrócić uwagę, czy obok symbolu podklasy (czyli litery na końcu) znajduje się gwiazdka, czy jej nie ma. Brak gwiazdki oznacza, że podklasa w PKD 2004 w pełni odpowiada tej z PKD 2007. Jeżeli gwiazdka jest, to trzeba dokładnie przeanalizować, o jaką działalność chodzi, może to bowiem oznaczać, że prowadzony przez przedsiębiorcę rodzaj działalności został podzielony inaczej niż do tej pory i przy przejściu do wersji PKD 2007 działalność firmy zostanie przyporządkowana do większej lub mniejszej liczby kodów niż do tej pory.
By prawidłowo wybrać nowy kod, często warto sięgnąć do wyjaśnień z załącznika do rozporządzenia w sprawie PKD (DzU z 2007 r. nr 251, poz. 1885). Dopiero z wyjaśnień dowiemy się np., że podklasa 58.13.Z (z PKD 2007) – wydawanie gazet, obejmuje nie tylko typowe dzienniki (ukazujące się co najmniej cztery razy w tygodniu), ale także wydawane z tą samą częstotliwością gazety ogłoszeniowe i reklamowe, i to zarówno w formie drukowanej, jak i elektronicznej, włączając w to Internet. Poprzednio, zgodnie z PKD 2004, wydawanie gazet internetowych grupowane było w odrębnej podklasie 72.40.Z – działalność związana z bazami danych, a pozostałych gazet w podklasie 22.12.Z.
Natomiast podklasa z PKD 2007 omawiana wyżej, czyli 58.13.Z, nie obejmuje działalności agencji informacyjnych (sklasyfikowana jest ona obecnie w podklasie 63.91.Z działalność agencji informacyjnych).
Z kolei niezależni fotoreporterzy nie zostali włączeni ani w tę podklasę z gazetami, ani w tę z agencjami, ale należy im przyporządkować kod 74.20.Z – działalność fotograficzna. Zaliczają się tu wszyscy wykonujący taką działalność (to znaczy nie ma różnicowania na fotografów prasowych i innych). Do tej pory działalność fotografów prasowych była klasyfikowana w podklasie 92.40.Z – działalność agencji informacyjnych. Podobnie jest z niezależnymi dziennikarzami. Zgodnie z PKD 2007 należą oni do podklasy 90.03.Z – artystyczna i literacka działalność twórcza. Do tej pory ich działalność, tak jak i fotografów prasowych, była klasyfikowana w podklasie 92.40.Z – działalność agencji informacyjnych.
Bardzo dokładnie swoje nowe kody będą musieli sprawdzić samozatrudnieni.
W PKD 2007 nie ma podklasy „działalność jednoosobowych podmiotów gospodarczych prowadzących działalność gospodarczą wyłącznie na rzecz jednego podmiotu” (74.50.B z PKD 2004). Od początku 2008 r. jednoosobowe firmy niezależnie od tego, czy wykonują swoją działalność na rzecz jednego podmiotu czy wielu, klasyfikuje się w podklasach odpowiednich do wykonywanej przez nich działalności.
Ponieważ życie jednak jest znacznie bardzie skomplikowane niż najdokładniejsza nawet klasyfikacja, to wielu przedsiębiorców będzie miało problemy ze znalezieniem odpowiedniego kodu. Dlatego nie zawsze wystarczy nawet dokładne przeczytanie rozporządzenia. Pomocy można szukać w wojewódzkich urzędach statystycznych i w GUS, a także w urzędach gmin. – GUS organizował dla gminnych urzędników szkolenia i przekazał w nich informacje dotyczące zmiany w PKD – mówi Wiesław Łagodziński, rzecznik prasowy GUS.
Warto też skorzystać z konsultacji telefonicznych i e-mailowych. W tym celu w ramce podajemy numery telefonów i e-maili do wojewódzkich centrów informacji.
Wiele informacji dotyczących nowego systemu znaleźć można też na stronie internetowej GUS pod adresem: www.stat.gov.pl/klasyfikacje/pkd_07/pkd_07.htm.
KATOWICE
40-158 Katowice, ul. Owocowa 3
tel. 032 779 12 29, 032 779 12 44, 032 779 12 45
e-mail: pkd2007.katowice@stat.gov.pl
KIELCE
25-369 Kielce, ul. Wróblewskiego 2
tel. 041 348 07 28, 041 361 28 15
e-mail: pkd2007.kielce@stat.gov.pl
KRAKÓW
31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3
tel. 012 420 45 40, 012 415 51 47
e-mail: pkd2007.krakow@stat.gov.pl
LUBLIN
20-068 Lublin, ul. St. Leszczyńskiego 48
tel. 081 533 27 14, 081 533 20 51 w. 128
e-mail: pkd2007.lublin@stat.gov.pl
ŁÓDŹ
93-176 Łódź, ul. Suwalska 29
tel. 042 683 92 53, 042 683 92 56
e-mail: pkd2007.lodz@stat.gov.pl
OLSZTYN
10-959 Olsztyn, ul. Kościuszki 78/82
tel. 089 524 36 15, 089 524 36 10
e-mail: pkd2007.olsztyn@stat.gov.pl
OPOLE
45-951 Opole, ul. Krakowska 53a
tel. 077 423 01 10, 077 423 09 76
e-mail: pkd2007.opole@stat.gov.pl
POZNAŃ
60-959 Poznań, ul. J. H. Dąbrowskiego 79
tel. 061 847 64 71, 061 822 49 11
e-mail: pkd2007.poznan@stat.gov.pl
RZESZÓW
35-959 Rzeszów, ul. Jana III Sobieskiego 10
tel. 017 853 52 10, 017 853 52 19 w. 103
e-mail: pkd2007.rzeszow@stat.gov.pl
SZCZECIN
70-530 Szczecin, ul. Matejki 22
tel. 091 459 77 05, 091 459 75 12, 091 459 75 00
e-mail: pkd2007.szczecin@stat.gov.pl
WARSZAWA
02-134 Warszawa, ul. 1 Sierpnia 21
tel. 022 464 21 25, 022 464 21 26
e-mail: pkd2007.warszawa@stat.gov.pl
WROCŁAW
50-950 Wrocław, ul. Oławska 31
tel. 071 371 63 07, 071 371 63 16
e-mail: pkd2007.wroclaw@stat.gov.pl
ZIELONA GÓRA
65-954 Zielona Góra, ul. Spokojna 1
tel. 068 322 31 23, 068 322 31 42
e-mail: pkd2007.zielonagora@stat.gov.pl
