Przyjmując na wakat osobę niepełnosprawną przysłaną z urzędu pracy, możesz liczyć na zwrot kosztów wyposażenia jej stanowiska pracy

Refundacja taka przysługuje potencjalnie, po spełnieniu ustawowych warunków, każdemu przedsiębiorcy, a więc zarówno działającemu na otwartym rynku, jak i zakładom pracy chronionej. To nowa forma pomocy dla zatrudniających niepełnosprawnych, wprowadzona 30 lipca bieżącego roku. By ją uzyskać, zainteresowani muszą zatrudnić na minimum 36 miesięcy niepełnosprawnego zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo osoba poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu.

Oprócz tego trzeba złożyć wniosek o pomoc oraz:

- ponieść koszty utworzenia stanowiska pracy po podpisaniu umowy z powiatem; jeżeli pracodawcą jest starosta, wtedy umowa zawierana jest przez powiat i prezesa zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych;

- otrzymać pozytywną opinię Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu stanowiska do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Z wnioskiem o wydanie takiej opinii występuje starosta, natomiast samą opinię dostaje pracodawca;

- udokumentować koszty poniesione na wyposażenie stanowiska pracy dla nowego, niepełnosprawnego pracownika (zwrot obejmuje jedynie koszty przewidziane w umowie zawartej z powiatem).

Zwrot kosztów dla jednostek budżetowych następuje na wydzielony rachunek dochodów własnych (określony w art. 22 ust. 1 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych). Warunkiem zwrotu jest ich poniesienie przez jednostkę budżetową ze środków uprzednio zgromadzonych na tym rachunku.

Zwrot nie może przekroczyć 15-krotności przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale. W nowej wysokości obowiązuje od pierwszego dnia następnego miesiąca po tym, kiedy prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłosił ją w Monitorze Polskim. W trzecim kwartale br. owa średnia płaca wyniosła 2703,41 zł, a została ogłoszona w Monitorze Polskim nr 85 pod poz. 920. Maksymalny zwrot z tego tytułu to zatem teraz kwota rzędu 40 551,15 zł (przedtem było to 39 655 zł, czyli 15 x 2644,34 zł). Suma, jaką uzyska zainteresowany, zależy również od tego, ile pomocy de minimis otrzymał on w bieżącym roku oraz podczas dwóch lat go poprzedzających. Zwrot kosztów jest bowiem rodzajem pomocy de minimis. Oznacza to, że firma otrzyma zwrot zainwestowanych pieniędzy jedynie wtedy, gdy ich równowartość w przeliczeniu na euro dodana do pomocy de minimis, jaką dostała w latach 2005 – 2007, nie przekroczy:

- standardowo 200 tys. euro,

- 100 tys. euro – jeśli funkcjonuje w sektorze transportu, a dodatkowo wsparcia nie może przeznaczyć na nabycie pojazdów do transportu drogowego,

- 30 tys. euro – gdy jest rolnikiem lub zajmuje się rybołówstwem (w tym wypadku stosujemy rozporządzenie nr 875/2007 lub 1860/2004).

Zwrotu kosztów dokonuje starosta. Zadanie to powinny wykonywać w jego imieniu powiatowe urzędy pracy, a w praktyce robią to powiatowe centra pomocy rodzinie lub miejskie ośrodki pomocy rodzinie. Przed złożeniem wniosku należy więc zasięgnąć informacji, która z tych jednostek udziela tej pomocy. Wniosek składamy do starosty właściwego dla miejsca zarejestrowania przyszłego pracownika w powiatowym pośredniaku. Nie ma przy tym znaczenia, gdzie znajduje się siedziba firmy.

Urząd sprawdza najpierw wniosek pod względem rachunkowym oraz formalnym. Gdy zawiera nieprawidłowości, zainteresowany otrzyma o tym informację w ciągu 14 dni od dostarczenia wniosku. W ciągu następnych 14 dni od dostarczenia wezwania musi je usunąć. Jeśli nie zdąży, wniosek pozostanie bez rozpatrzenia. Chyba że do opóźnienia doszło z przyczyn od niezależnych od zainteresowanego; wtedy można prosić o przedłużenie terminu.

Rozpatrując wniosek, starosta bierze pod uwagę:

- wkład pracodawcy w wyposażenie tworzonych stanowisk,

- potrzeby lokalnego rynku pracy,

- liczbę niepełnosprawnych o określonych kwalifikacjach zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy,

- wysokość posiadanych środków otrzymanych przez powiat z PFRON przeznaczonych na ten cel w danym roku,

- pełne koszty wyposażenia organizowanego miejsca pracy.

Po 30 dniach od złożenia lub uzupełnienia wniosku (ale nie wcześniej niż w dniu, kiedy rada powiatu podzieliła środki przekazane z PFRON na dany rok) otrzymasz pisemne wezwanie do negocjacji warunków zwrotu kosztów lub informację o negatywnym rozpatrzeniu wniosku z uzasadnieniem takiej decyzji. Negocjacje potrwają do 14 dni, a po nich nastąpi podpisanie umowy, na co przewidziano kolejnych 14 dni.

Umowę trzeba zawrzeć na piśmie, jak i wszystkie jej zmiany. Prócz standardowych elementów powinna ona zawierać zobowiązania stron. Powiat zobowiązuje się w szczególności do:

- wypłaty refundacji w kwocie ustalonej w wyniku negocjacji,

- co najmniej jednokrotnego zweryfikowania prawidłowości realizacji warunków umowy przez wnioskodawcę podczas jej obowiązywania.

Wnioskodawca zobowiązuje się w szczególności do:

- poniesienia wskazanych w umowie kosztów oraz zatrudnienia niepełnosprawnego w ciągu trzech miesięcy od zawarcia umowy,

- udokumentowania realizacji umowy na wezwanie starosty,

- umożliwienia staroście weryfikacji prawidłowości realizacji warunków umowy,

- informowania starosty o wszelkich zmianach w realizacji umowy w ciągu siedmiu dni od ich wystąpienia,

- oddania otrzymanej refundacji wraz z odsetkami jak za zaległości podatkowe w ciągu trzech miesięcy od naruszenia co najmniej jednego warunku umowy,

- zabezpieczenia zwrotu refundacji w formie poręczenia, weksla z poręczeniem wekslowym (awal), gwarancji bankowej, zastawu na prawach lub rzeczach, blokady rachunku bankowego albo aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji.

Zainteresowany musi przedstawić:

- kopię umowy o pracę zawartej z niepełnosprawnym,

- orzeczenie potwierdzające jego niepełnosprawność,

- zestawienie poniesionych kosztów podlegających refundacji oraz kopie dowodów ich poniesienia w ciągu siedmiu dni od ostatniego.

Zakupy trzeba udokumentować fakturą, rachunkiem lub dowodem zapłaty, a w razie wytworzenia – oceną techniczną rzeczoznawcy wraz z dokonaną przez niego wyceną (koszty tej oceny i wyceny nie podlegają refundacji). W razie nieprzedstawienia przez przedsiębiorcę zestawienia poniesionych kosztów oraz kopii dowodu ich poniesienia w ciągu sześciu miesięcy od podpisania umowy z powiatem, ta ostatnia wygasa. W ciągu siedmiu dni od dnia otrzymania zestawienia oraz kopii dowodów poniesienia wydatków starosta skieruje wniosek do Państwowej Inspekcji Pracy o wydanie opinii o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na tym stanowisku. Kwotę refundacji przekazuje na rachunek bankowy pracodawcy wskazany we wniosku w ciągu 14 dni od przedstawienia staroście pozytywnej opinii inspekcji pracy. Wypłata środków następuje już po zawarciu z niepełnosprawnym umowy o pracę.

Jeżeli przed upływem 36 miesięcy zostanie rozwiązana umowa o pracę z niepełnosprawnym pracownikiem, dla którego utworzono stanowisko, pracodawca musi zwrócić do PFRON za pośrednictwem powiatu otrzymaną pomoc w wysokości 1/36 środków za każdy miesiąc brakujący do dnia upływu trzech lat. Zwrot nie może być jednak niższy od 1/6 wartości otrzymanego wsparcia. Przedsiębiorca ma oddać pieniądze w ciągu trzech miesięcy od rozwiązania umowy z pracownikiem. Powody ustania zatrudnienia nie mają przy tym żadnego znaczenia. Jeżeli pracodawca otrzymał 40 551 zł na wyposażenie stanowiska dla niepełnosprawnego, który zwolnił się z pracy przed upływem trzech lat, musi zwrócić do PFRON za pośrednictwem powiatu:

- jeżeli rozstanie nastąpiło po 24 miesiącach miesiącach – 13 517,14 zł [(40 551,41 zł : 36 miesięcy) x 12 miesięcy],

- na krócej niż na sześć miesięcy przez upływem 36 miesięcy, czyli po 30 miesiącach od zatrudnienia – kwota jest taka sama niezależnie od tego, czy rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło na sześć miesięcy, czy na miesiąc przed upływem czasu trwania umowy z powiatem – 67 58,57 zł (40551,41 : 6).

Zwrotu można uniknąć, przyjmując w ciągu trzech miesięcy od dnia rozwiązania umowy z pracownikiem na jego miejsce inną osobę niepełnosprawną. Pod warunkiem, oczywiście, że jest ona zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu. Okresu przypadającego między rozwiązaniem umowy z pierwszym a zawarciem z drugim pracownikiem nie wliczamy do wymaganych 36 miesięcy. Przedłuża ona czas trwania umowy zawartej z powiatem.

Wsparcia nie uzyska jednak przedsiębiorca znajdujący się w trudnej sytuacji, którego określają wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (DzUrz UE C 244 z 1 października 2004 r.). Jest to firma, która nie jest w stanie powstrzymać strat za pomocą własnych środków lub uzyskanych od właścicieli, akcjonariuszy lub wierzycieli. Bez zewnętrznej interwencji władz publicznych pewnie zniknęłaby z rynku w perspektywie krótko- lub średnioterminowej. Zagrożone są:

- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, jeśli utraciła ponad połowę jej zarejestrowanego kapitału, w tym ponad 1/4 tego kapitału podczas ostatnich 12 miesięcy,

- spółka, w której przynajmniej niektórzy członkowie odpowiadają za jej długi w sposób nieograniczony, a ponad połowa jej kapitału według sprawozdania finansowego została utracona, w tym ponad 1/4 podczas ostatnich 12 miesięcy,

- niezależnie od rodzaju spółki – jeżeli spełnia ona kryteria prawa krajowego o zbiorowej procedurze upadłościowej.

Za zagrożony można także uznać podmiot niespełniający żadnej z wymienionych przesłanek. Wystarczy, że wystąpią inne, typowe oznaki, np. rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżka produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie i kwoty odsetek oraz zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto.

- art. 26e znowelizowanej ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2007 r. nr 115, poz. 791)

- rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 17 października 2007 r. w sprawie zwrotu kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej (DzU z 2007 r. nr 194, poz. 1404)

- rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu WE do pomocy de minimis (DzUrz UE L nr 379 z 28 grudnia 2006 r.)

- rozporządzenie Komisji (WE) nr 875/2007 z 24 lipca 2007 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rybołówstwa i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1860/2004 (DzUrz UE L nr 193 z 25 lipca 2007 r.)

- rozporządzenie Komisji (WE) nr 1860/2004 z 6 października 2004 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rolnego i rybołówstwa (DzUrz UE L 325 z 28 października 2004 r.)

Kto zaangażuje niepełnosprawnego, współdziałając w tym zakresie z pośredniakiem, na przynajmniej rok, ma prawo wystąpić do starosty o refundację 60 proc. wynagrodzenia i składek

By dostać tę refundację, przedsiębiorca musi zatrudnić na minimum rok niepełnosprawnego zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu. Musi też złożyć wniosek o udzielenie pomocy. Otrzyma on ze środków PFRON zwrot 60 proc.

- wynagrodzenia danego pracownika przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym,

- obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne od tego wynagrodzenia za jeden rok od dnia jego zatrudnienia.

Zasady uzyskania tej pomocy ustala art. 26f ustawy oraz rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej 17 października 2007 r. w sprawie refundacji wynagrodzenia oraz składek na ubezpieczenia społeczne pracodawcy zatrudniającego osoby niepełnosprawne (DzU nr 194, poz. 1405). Maksymalna wysokość takiej pomocy zależy także od tego, jakie wsparcie na zatrudnianie uzyskał już przedsiębiorca w rozumieniu rozporządzenia Komisji (WE) nr 2204/2002 z 12 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwowej w zakresie zatrudnienia (DzUrz WE L 337 z 13 grudnia 2002 r.). Zgodnie z tym rozporządzeniem wolno osiągnąć pomoc nieprzekraczającą 15 mln euro w ciągu trzech kolejnych lat. Oznacza to, że wartość tej refundacji sumujemy m.in. z wartością zwrotu podwyższonych kosztów zatrudnienia niepełnosprawnych uzyskanych na podstawie art. 25 (od 1 stycznia 2008 r. art. 25a) i art. 26a ustawy. Z rozporządzenia wynika ponadto, że pomoc na zatrudnianie, jaka przysługuje z tytułu zatrudnienia konkretnego pracownika, nie może przekroczyć 100 proc. kosztów jego płacy.

Wsparcia udzielają powiatowe urzędy pracy. Przed złożeniem wniosku należy jednak zasięgnąć dokładnych informacji, gdzie konkretnie składać wniosek. Poszczególne powiaty zlecają bowiem to zadanie różnym jednostkom, np. powiatowemu centrum pomocy rodzinie lub innej jednostce, powołanej jedynie w celu realizacji zadań powiatu wynikających z ustawy. Zasadniczym warunkiem otrzymania refundacji jest zatrudnienie niepełnosprawnego i utrzymanie jego miejsca pracy przez co najmniej 12 miesięcy. Wniosek wolno jednak złożyć przed jego zatrudnieniem. Refundacji dokonuje starosta na warunkach i w wysokości określonych w umowie zawartej z pracodawcą. Zwrotowi nie podlegają jednak kwoty wypłacone przez zatrudniającego przed dniem podpisania umowy. Wniosek trzeba złożyć u starosty właściwego dla miejsca zarejestrowania niepełnosprawnego w powiatowym urzędzie pracy. Najpierw jest on sprawdzany pod względem rachunkowym i formalnym. W razie wykrycia nieprawidłowości starosta wzywa do ich usunięcia w ciągu 14 dni od daty złożenia wniosku. Zainteresowany ma na to 14 dni od dnia dostarczenia wezwania. Jeśli się spóźni z przyczyn od niego niezależnych, może prosić o przedłużenie terminu.

Rozpatrując wniosek, starosta bierze pod uwagę liczbę osób niepełnosprawnych o określonych kwalifikacjach zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy oraz wysokość posiadanych środków PFRON przeznaczonych w powiecie na dofinansowanie wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników w danym roku. O rozpatrzeniu wniosku starosta informuje w ciągu 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku, ale nie wcześniej niż w dniu podjęcia przez radę powiatu uchwały o podziale i przeznaczeniu środków PFRON. Negatywną odpowiedź musi uzasadnić. W razie pozytywnej, wzywa zainteresowanego do podjęcia negocjacji warunków umowy. Negocjacje powinny zakończyć się w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.

Strony zawierają koniecznie pisemną umowę w ciągu 14 dni od dnia zakończenia negocjacji. Powiat zobowiązuje się w niej w szczególności do wypłaty zwrotu w terminie i kwocie ustalonej w wyniku negocjacji oraz do co najmniej jednokrotnego zweryfikowania prawidłowości wykonywania warunków umowy przez pracodawcę w czasie jej obowiązywania. Pracodawca natomiast zobowiązuje się do:

- zatrudnienia niepełnosprawnego w ciągu trzech miesięcy od dnia zawarcia umowy,

- przedstawienia:– kopii listy płac zatrudnionych osób niepełnosprawnych, których dotyczy refundacja, oraz dowodu wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne w formie potwierdzenia realizacji zlecenia płatniczego do końca miesiąca, kiedy uiścił składki, – kopii umowy o pracę i orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność osoby, której dotyczy refundacja, tylko za pierwszy miesiąc zatrudnienia,

- informowania starosty o wszelkich zmianach w realizacji umowy w ciągu siedmiu dni od ich wystąpienia,

- umożliwienia staroście weryfikacji prawidłowości wykonania umowy,

- niedokonywania zmian wysokości wynagrodzenia niepełnosprawnego w ciągu 12 miesięcy od dnia jego zatrudnienia, jeśli powodowałoby to przekroczenie refundacji ustalonej w wyniku negocjacji,

- udokumentowania realizacji umowy na wezwanie starosty,

- rozliczenia otrzymanej refundacji w określonym terminie,

- zwrotu refundacji z odsetkami jak za zaległości podatkowe w ciągu trzech miesięcy od dnia otrzymania wezwania starosty do zapłaty lub ujawnienia naruszenia co najmniej jednego z warunków umowy,

- zabezpieczenia zwrotu otrzymanych kwot w formie poręczenia, weksla z poręczeniem wekslowym (awal), gwarancji bankowej, zastawu na prawach lub rzeczach, blokady rachunku bankowego albo aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji.

Zatrudniający otrzymuje refundację wynagrodzenia i składek za poszczególne miesiące na rachunek bankowy wskazany we wniosku w ciągu 14 dni od dnia przedstawienia dokumentów niezbędnych do dokonania wypłaty. Jeśli otrzyma kwotę wyższą od należnej, musi poinformować o tym starostę oraz zwrócić nadwyżkę w ciągu trzech miesięcy. W odwrotnej sytuacji, gdy otrzyma mniej, niż powinien, też zawiadamia starostę i składa wniosek o wypłatę brakujących pieniędzy do 15 lutego następnego roku.

Pracodawca ma obowiązek zwrócić całą refundację do kasy PFRON za pośrednictwem powiatu, jeżeli okres zatrudnienia niepełnosprawnego będzie krótszy od 12 miesięcy. Sankcja taka nie grozi mu jednak, gdy umowa o pracę uległa rozwiązaniu:

– bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez zatrudnionego podstawowych obowiązków służbowych,

– za wypowiedzeniem pracownika,lub wygasła.

Refundacja ta jest rodzajem pomocy publicznej „na rekrutację” udzielaną zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 2204/2002.

W cyklu pisaliśmy już o:

- uprawnieniach niepełnosprawnych w biurze oraz o związanych z tym obowiązkach pracodawców, 24 października

- przywilejach dla zakładów pracy chronionej, 7 listopada i 14 listopada

- prowadzeniu zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, 21 listopada.

W piątek napiszemy o pomocy dla niepełnosprawnych rozpoczynających działalność gospodarczą.