- Czy pracownikowi wykonującemu umowę-zlecenie w siedzibie firmy muszę zapewnić higieniczne i bezpieczne warunki pracy oraz przeprowadzić badania lekarskie zgodnie z art. 304 k.p.?

Zgodnie z art. 304 k.p. niezależnie od formy prawnej świadczenia pracy (umowa o dzieło czy zlecenie) szef powinien zagwarantować organizację pracy pozwalającą zapewnić prawidłowe warunki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzeganie przepisów w tym zakresie. Ponadto art. 304

1

k.p. nakłada na osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz na osoby prowadzące w zakładzie działalność gospodarczą obowiązki wynikające z art. 211 k.p. Dotyczy to przeszkolenia bhp i przeprowadzenia badań lekarskich w zakresie określonym przez pracodawcę.

Państwowa Inspekcja Pracy przyznaje jednak, że przepisy nie rozstrzygają, jak ten obowiązek pracodawca ma wypełnić (stanowisko Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy z lipca 2007 r., GNP/426/4560-364/07/PE – DF z 27 lipca br.). GIP uważa, że wszystko zależy od rodzaju pracy. Jeżeli zagrożenia związane z warunkami pracy lub jej przebiegiem są na tyle duże, że nawet do doraźnego wykonywania tych prac lub przebywania w tych warunkach były dopuszczane wyłącznie osoby fizyczne z odpowiednim stanem zdrowia i przeszkoleniem bhp, to pracodawca lub inny podmiot organizujący pracę może wymagać od osoby, z którą zawiera umowę cywilną (będącą podstawą wykonywania pracy np. przez samozatrudniającego), aby poddał się badaniu lekarskiemu lub szkoleniu w zakresie bhp.

Radzi też, aby umowa między pracodawcą i zleceniobiorcą określała wszystkie zagadnienia dotyczące bhp. Jeśli bowiem obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy nie będzie właściwie wykonywany, odpowiada za to pracodawca (lub przedsiębiorca niebędący pracodawcą). Zgodnie z art. 13 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (DzU nr 89, poz. 589) kontroli PIP podlegają pracodawcy – a w zakresie bhp oraz kontroli legalności zatrudnienia także przedsiębiorcy, niebędący pracodawcami – na rzecz których pracę świadczą osoby fizyczne, w tym osoby wykonujące na własny rachunek działalność gospodarczą, bez względu na podstawę jej świadczenia. Jeśli więc inspektor pracy stwierdzi naruszenia przepisów bhp, może wobec tych osób zastosować np. decyzję nakazową.

PIP odróżnia jednak osoby wykonujące działalność gospodarczą na własny rachunek. Zezwala na dopuszczenie do wykonywania zadań przez samozatrudniających się bez wstępnych badań lekarskich i przeszkolenia bhp. Inspekcja uważa, że nie ma podstaw, aby osoby prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę traktować tak jak pracowników.

g.or.