Rezygnacja z wykonywania wstępnych badań lekarskich mogłaby przynieść niewielkie jednostkowe oszczędności, które jednak przy znacznej liczbie i rotacji kierowców mogą okazać się całkiem spore. Dlatego też warto wiedzieć, czy wstępne badania lekarskie dla kierowców są wymagane, czy nie. Niejasności wynikają ze wzajemnej sprzeczności przepisów kodeksu pracy oraz ustawy o transporcie drogowym.

Zgodnie z art. 229 § 1 kodeksu pracy obowiązującym wszystkich pracowników osoby przyjmowane do pracy podlegają obowiązkowo wstępnym badaniom lekarskim. Odbywają się one na koszt zakładu, a za czas ich wykonywania zatrudniony zachowuje prawo do wynagrodzenia. W razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługuje mu zwrot kosztów jak przy podróży służbowej. Pracodawca nie może dopuścić do pracy osoby, która nie ma aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Jednocześnie jednak ustawa o transporcie drogowym z uwagi na charakter wykonywanej przez kierowców pracy przewiduje, że muszą oni poddawać się dużo bardziej rygorystycznym badaniom lekarskim niż zwykli pracownicy. Muszą bowiem poddać się badaniom, które obejmują dodatkowo ustalenie istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, zgodnie z prawem o ruchu drogowym. Kierowcy są także zobowiązani robić badania psychologiczne. Wszystkie badania muszą wykonywać co pięć lat, a po ukończeniu 60 lat co 30 miesięcy.

Firma transportowa, zatrudniając nowego kierowcę, często spotyka takiego kandydata do pracy, który ma ważne pięcioletnie badania lekarskie i psychologiczne, wymagane ustawą o transporcie drogowym. Powstaje więc pytanie, czy mimo to ma go kierować na wstępne badania lekarskie zgodnie z kodeksem pracy? Odpowiedź daje art. 39l ust. 3 ustawy o transporcie drogowym. W świetle tego przepisu spełnienie przez przewoźnika obowiązku wysyłania kierowców na badania lekarskie i psychologiczne uznaje się za równoznaczne ze spełnieniem obowiązków pracodawcy w zakresie wykonywania wstępnych i okresowych badań lekarskich, o których mowa w art. 229 § 1 i 2 kodeksu. Skoro tak, to w mojej ocenie kierowcy mający ważne pięcioletnie badania lekarskie i psychologiczne przy przyjmowaniu do nowej pracy nie muszą się poddawać dodatkowo wstępnym badaniom lekarskim. Wśród urzędników nie ma co do tego zgody. Uzyskałem bowiem całkowicie sprzeczne interpretacje zarówno w Inspekcji Transportu Drogowego, jak i w Inspekcji Pracy. Jeden okręgowy inspektorat Inspekcji Pracy stoi na innym stanowisku niż drugi. To samo dotyczy Inspekcji Transportu Drogowego. Autor jest prawnikiem w kancelarii prawnej w Poznaniu