W odniesieniu do wielu modeli aut prawa tego nie zmieni nawet zabudowanie przestrzeni bagażowej.

Przedsiębiorcy kupujący samochód osobowy lub inny pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony nie mogą odliczyć całego VAT wynikającego z faktury wystawionej przez sprzedawcę lub leasingodawcę. Mają prawo uwzględnić jedynie 60 proc. kwoty tego podatku, nie więcej jednak niż 6000 zł. Takie są ogólne zasady wynikające z art. 86 ustawy o VAT. Przewiduje on jednak liczne wyjątki (patrz ramka). Jeden z nich dotyczy samochodów mających otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków, czyli tzw. pikapów. Wśród przedsiębiorców pojawiają się jednak wątpliwości, czy zabudowując tę przestrzeń, muszą skorygować wcześniejsze odliczenie oraz czy utracą prawo do odliczania VAT od paliwa.

Przepisy są w tym zakresie jasne. Zgodnie z art. 86 ust. 5b ustawy o VAT, jeśli w samochodzie - dla którego stacja kontroli pojazdów wydała zaświadczenie, że spełnia warunki do pełnego odliczenia VAT - wprowadzono zmiany, to należy o tym zawiadomić urząd skarbowy. Podatnik ma na to siedem dni. Chodzi o sytuację, gdy w wyniku tych zmian samochód nie spełnia warunków do pełnego odliczenia VAT.

Powoduje to, że przedsiębiorca traci prawo do odliczania VAT od paliwa. Ponadto, jeśli zmiany zostaną wprowadzone w ciągu roku - licząc od miesiąca, w którym otrzymano fakturę za auto - musi skorygować kwotę VAT naliczonego. Robi to w deklaracji za okres, w którym dokonał tych zmian.

Wbrew pozorom nie oznacza to, że zabudowując przestrzeń bagażową pikapa, firma zawsze straci przywileje podatkowe.

- Warto dokładnie przyjrzeć się katalogowi pojazdów, których kupno lub leasing umożliwia odliczenie całego VAT, wynikającego z otrzymanych faktur. Są tam wymienione nie tylko samochody z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków, ale także auta, w których kabina kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków są elementami konstrukcyjnie oddzielnymi - mówi Tomasz Siennicki, doradca podatkowy w kancelarii Ożóg i Wspólnicy.

Zwraca uwagę, że wiele sprzedawanych obecnie samochodów typu pikap spełnia oba te warunki. W takich modelach zabudowanie przestrzeni bagażowej nie ma żadnego wpływu na prawo do odliczenia VAT oraz amortyzację takiego auta. Trzeba bowiem pamiętać, że od 1 stycznia tego roku w ustawach o podatkach dochodowych wprowadzono definicję samochodu osobowego opartą na przepisach ustawy o VAT.

Nie wszyscy podatnicy o tym pamiętają, a jest to istotne, gdy wartość pojazdu przekracza 20 tys. euro. W takiej sytuacji przepisy o podatkach dochodowych przewidują bowiem dwa ograniczenia dotyczące możliwości zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Po pierwsze, nie są nimi odpisy amortyzacyjne w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej tę kwotę.

Po drugie, do kosztów podatkowych nie można zaliczyć składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 tys. euro w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia. Mimo że nie wynika to z brzmienia przepisu, przyjmuje się, że ograniczenie to dotyczy tylko składek autocasco, ponieważ tylko w ich przypadku wartość składki zależy od wartości pojazdu.

Warto zwrócić uwagę na niekonsekwencję ustawodawcy w zakresie kursów walut, według których trzeba przeliczać na złote 20 tys. euro. Dla celów amortyzacji ustawa o PIT nakazuje stosowanie kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP. W przypadku ograniczenia dotyczącego polis ubezpieczeniowych należy przyjąć kurs sprzedaży euro NBP. Ustawa o CIT w obu przypadkach nakazuje stosowanie kursu średniego NBP.

- mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;

- mających więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i w których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków przekracza połowę długości pojazdu; część bagażową należy mierzyć po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi; długość pojazdu jest to odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;

- mających otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;

- mających kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;

- będących pojazdami specjalnymi wymienionymi w załączniku nr 9 do ustawy o VAT; są to: agregaty elektryczne lub spawalnicze, bankowozy, pojazdy do prac wiertniczych, koparki i koparkospycharki, ładowarki, samochody przeznaczone do oczyszczania dróg, podnośniki do prac konserwacyjno-montażowych, pojazdy pomocy drogowej oraz przeznaczone do zimowego utrzymania dróg, żurawie samochodowe;

- konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą - jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie.