Firmy audytorskie z tzw. wielkiej czwórki: KPMG, Ernst & Young, Deloitte i Pricewaterhouse Coopers, zbadały sprawozdania finansowe za 2008 rok niespełna 30 proc. notowanych na GPW przedsiębiorstw. Ale były to firmy najbardziej wartościowe. Rynkowa wartość tych niespełna 100 podmiotów stanowi prawie 90 proc. kapitalizacji warszawskiej giełdy. Spółki te generują też przeszło 80 proc. przychodów przedsiębiorstw giełdowych i grubo ponad 90 proc. zysków. Pozycja na rynku wielkiej czwórki audytorów wydaje się zatem niezagrożona, choć konkurencja ze strony mniejszych podmiotów, przynajmniej jeśli chodzi o liczbę badanych sprawozdań, jest coraz większa.

– Audyt spółek giełdowych to dla firm audytorskich z przyczyn czysto finansowych łakomy kąsek, ale i swego rodzaju wyzwanie – twierdzi Jacek Hryniuk z E&Y. – Ponieważ raporty finansowe oraz opinie audytorów firm giełdowych są ogólnie dostępne, jakość pracy firmy audytorskiej musi być najwyższej próby. Raporty te czytają bowiem zarówno inwestorzy, jak i analitycy. Każda wpadka audytora w pewnym sensie dyskredytuje go w ich oczach – dodaje.

Tomasz Wróblewski, partner zarządzający Grant Thorton Frąckowiak, dodaje, że posiadanie spółek giełdowych na liście referencyjnej ma też znaczenie wizerunkowe.

W ubiegłym roku 84 firmy audytorskie przebadały raporty roczne 360 krajowych spółek giełdowych. W porównaniu z 2008 r. liczba audytorów zajmujących się firmami notowanymi na GPW zmniejszyła się o 13 proc. Sporą część giełdowego tortu przejął PKF Consult, który pod względem liczby przebadanych firm zwyciężył ex aequo z liderem sprzed roku – Ernst & Young Audit. Po 27 spółek obsłużyli BDO Numerica, Deloitte i Grant Thorton Frąckowiak. Awans PKF Consult to w dużym stopniu efekt aktywności na rynku pierwotnym – firma ta obsłużyła 5 z 13 spółek, jakie pojawiły się na GPW.

Jednak najbardziej łakome kąski z giełdowego stołu zbiera KPMG. Łączna wartość obsługiwanych przez tę firmę podmiotów przekracza 160 mld zł. Są wśród nich tacy giganci jak PGE (największy ubiegłoroczny debiutant) czy PKN Orlen. Ale przede wszystkim mocna reprezentacja najbardziej wartościowego sektora, czyli banków. Obok Pekao KPMG obsługuje jeszcze sześć innych firm z branży. Ich łączna wartość odpowiada połowie wartości całego sektora. Średnia wartość audytowanej przez KPMG spółki to przeszło 2,3 mld zł. Dla porównania drugi w tej kategorii E&Y Audit bada spółki, których średnia wartość jest prawie trzy razy niższa.

KPMG badał raporty spółek o największych aktywach (448 mld zł) i przychodach (88,3 mld zł). Z kolei badane przez E&Y spółki wypracowały najwyższe zyski (7,9 mld zł).

W ubiegłym roku doszło do wielu zmian audytorów. Umowy z E&Y Audit nie przedłużyła Telekomunikacja Polska. Obecnie jej sprawozdania bada Deloitte Audyt. Jak powetować stratę tak dużego klienta? Sebastian Łyczba, szef działu rynków publicznych w Ernst & Young, zauważa, że udało się to częściowo zrobić dzięki przyjętej przez firmę strategii zakładającej zdobycie większej liczby klientów giełdowych. W ubiegłym roku E&Y pozyskał m.in. PGF, Mostostal Warszawa czy grupę Lotos. Z naszych szacunków wynika, że raporty za pierwsze półrocze 2009 dla około 23 proc. firm badał inny audytor. Przyczyn tego można upatrywać w kryzysie. Firmy szukają oszczędności, także na audycie.

[ramka][b]wartość badanych spółek giełdowych[/b]

KPMG 160,7

Ernst & Young 89,3

PwC 78,8

KPMG badał również raporty firm o największych przychodach i aktywach. dane w mld zł[/ramka]

[ramka][b]Richard Cysarz, szef departamentu audytu KPMG[/b]

Audyt to obecnie podstawowy wymóg rynków kapitałowych na całym świecie. Dzięki dostępności sprawdzonych i rzetelnych informacji finansowych przedsiębiorstwa mają możliwość obniżenia kosztu kapitału poprzez obniżenie ryzyka informacyjnego stanowiącego element oceny przedsiębiorstwa. Audyt jest także niezależnym źródłem informacji dla zarządu firmy odnośnie do ryzyk, przed którymi ona stoi, oraz systemu kontroli, jaki w niej działa. Stanowi zbiór zaleceń, które obszary działalności wymagają naprawy, jakie błędy są popełniane w sprawozdawczości finansowej oraz jak poruszać się w systemach rachunkowych. [/ramka]