Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Polega na świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2 – 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0A9C91F09A5DF196E9BF3E3A17ED1D94?id=324433]ustawy o rachunkowości[/link].

Chodzi tu o:

- prowadzenie na podstawie dowodów księgowych ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,

- okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów,

- wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,

- sporządzanie sprawozdań finansowych,

- gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą.

Przedsiębiorcy wykonujący tego rodzaju działalność są również uprawnieni do prowadzenia, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie, a także do sporządzania, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie.

[srodtytul]Nie każdy może...[/srodtytul]

Działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych mogą wykonywać przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, jeżeli są uprawnieni do wykonywania tych czynności, a także pozostali przedsiębiorcy, pod warunkiem że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby uprawnione do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Zasadą jest, że uprawnione do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych są osoby posiadające certyfikat księgowy, osoby wpisane do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców podatkowych. Osoby te mogą przy wykonywaniu czynności korzystać z pomocy osób nieuprawnionych (muszą jednak zapewnić stały i bezpośredni nadzór nad wykonywaniem tych czynności).

Mimo posiadania certyfikatu czy wpisu na listę biegłych rewidentów lub doradców podatkowych może się okazać, że nie można prowadzić usługowo ksiąg. Stanie się tak, gdy wspomniane osoby zostaną skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwa skarbowe oraz za czyny określone w rozdziale 9 ustawy o rachunkowości.

[srodtytul]... lecz ten, kto spełnia warunki...[/srodtytul]

Certyfikat wydaje minister na wniosek osoby fizycznej, która:

- ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych,

- nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za czyn określony w rozdziale 9 ustawy,

- spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:

a) posiada trzyletnią praktykę w księgowości oraz wykształcenie wyższe magisterskie uzyskane na kierunku rachunkowość lub na innym kierunku ekonomicznym o specjalności rachunkowość lub innej, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym przez organy uczelni dla specjalności rachunkowość, w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych,

b) posiada trzyletnią praktykę w księgowości i wykształcenie wyższe magisterskie lub równorzędne oraz ukończyła studia podyplomowe z zakresu rachunkowości w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych,

c) posiada dwuletnią praktykę w księgowości i wykształcenie co najmniej średnie oraz złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin sprawdzający kwalifikacje osób ubiegających się o certyfikat księgowy, zwany dalej egzaminem.

[srodtytul]... i ma praktykę[/srodtytul]

Za praktykę w księgowości uważa się wykonywanie – na podstawie stosunku pracy w wymiarze czasu pracy nie mniejszym niż 1/2 etatu – odpłatnej umowy cywilnoprawnej zawartej z przedsiębiorcą świadczącym usługi w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, umowy spółki lub w związku z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej – następujących czynności:

- prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym lub

- wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego, lub

- sporządzanie sprawozdań finansowych, lub

- badanie sprawozdań finansowych pod nadzorem biegłego rewidenta.

[ramka][b]Potrzebny wniosek i opłata [/b]

Egzamin przeprowadza specjalnie do tego powołana komisja. Obejmuje on zagadnienia z rachunkowości,

prawa podatkowego, ubezpieczeń społecznych, podstaw prawa cywilnego i gospodarczego. Egzamin jest przeprowadzany w formie pisemnej.

Aby zostać zakwalifikowanym do egzaminu, należy złożyć wniosek. Konieczne jest wskazanie w nim, że spełniamy warunki, o których mowa w art. 76b ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o rachunkowości.

Trzeba też uiścić opłatę egzaminacyjną na rachunek organizatora egzaminu.

To, co powinno znaleźć się we wniosku o dopuszczenie do egzaminu, a także wysokość opłaty określa szczegółowo rozporządzenie ministra finansów w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie co najmniej 60 proc. maksymalnej liczby punktów z każdego bloku tematycznego.[/ramka]