[b]– Mój partner życiowy chce poszerzyć działalność gospodarczą, prowadzoną w formie spółki cywilnej, o biuro rachunkowe. Sam nie ma uprawnień, ale ja je mam. Jaką umowę powinnam mieć zawartą (zlecenie, o pracę), żeby płacić jak najmniejsze składki ZUS, jeśli w innej firmie jestem zatrudniona na umowę o pracę, a mój konkubent odprowadza składki do KRUS?[/b] – pyta czytelniczka DOBREJ FIRMY.

Spółka konkubenta może zatrudnić czytelniczkę na umowę-zlecenie, jeśli będzie prawidłowo ułożona jej treść. Wówczas jako zleceniobiorca będzie podlegała obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu z tego tytułu, jeżeli gdzie indziej jest zatrudniona na umowę o pracę i zarabia miesięcznie co najmniej ustawowe minimum.

[srodtytul]Kto może usługowo prowadzić księgi[/srodtytul]

Od 1 stycznia 2009 r. regulacje dotyczące usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zostały przeniesione do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5E54394A323ECEB789CF7A939C185AB9?id=166037]ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (DzU z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm., dalej ustawa o rachunkowości)[/link]. Można je znaleźć w jej rozdziale 8a.

Działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych mogą wykonywać:

- przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, jeżeli są uprawnieni do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych,

- pozostali przedsiębiorcy, pod warunkiem że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby uprawnione do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Z kolei osobami uprawnionymi do wykonywania tej profesji są osoby posiadające certyfikat księgowy, osoby wpisane do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców podatkowych.

[srodtytul]Trzeba mieć uprawnienia[/srodtytul]

Partner czytelniczki prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej i zamierza rozszerzyć ją o uruchomienie biura rachunkowego. Jest to możliwe.

[b]Jeżeli jednak żaden ze wspólników nie ma uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg, to wszyscy oni będą traktowani jako pozostali przedsiębiorcy[/b], o których mowa w art. 76a ust. 3 pkt 2 ustawy o rachunkowości. [b]Mogą zatem otworzyć biuro, pod warunkiem że czynności księgowe będzie wykonywać osoba z uprawnieniami[/b], czyli np. nasza czytelniczka.

Ustawa o rachunkowości nie wprowadza żadnych dodatkowych ograniczeń co do podstawy prawnej świadczenia takich usług. A więc osoba mająca uprawnienia może być zatrudniona przez spółkę na umowę o pracę bądź na podstawie zlecenia.

[srodtytul]Jaka forma zatrudnienia jest lepsza[/srodtytul]

W sytuacji gdy czytelniczka jest zatrudniona w innej firmie na podstawie umowy o pracę i otrzymuje tam wynagrodzenie na poziomie co najmniej minimalnym (w 2009 r. 1276 zł, a w 2010 r. 1317 zł), to biorąc pod uwagę ubezpieczenia społeczne i składki na ZUS, najbardziej opłaca się umowa-zlecenie. [b]Taka umowa będzie bowiem drugim tytułem do ubezpieczeń, ale dobrowolnym[/b] (por. art. 9 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0B0627A4E6281EB81E240C665FCC72B9?id=184677]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm., dalej ustawa systemowa[/link]).

Obowiązkowe pozostanie jedynie ubezpieczenie zdrowotne. Składki zdrowotne trzeba bowiem odprowadzać od każdego tytułu odrębnie (art. 82 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5AB617F705C284D9B3737A3B670EDD6C?id=282315]ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.[/link]).

Natomiast w razie zawarcia ze spółką umowy o pracę będzie ona stanowiła obowiązkowy tytuł do wszystkich ubezpieczeń społecznych oraz zdrowotnego, mimo że będzie to druga umowa rodząca stosunek pracy.

[srodtytul]Uwaga na postanowienia[/srodtytul]

Prowadzenie ksiąg na podstawie umowy-zlecenia dla innych podmiotów (klientów biura) może być realizowane, pod warunkiem że będzie się odbywało w siedzibie biura i nie przybierze wszystkich znamion prowadzenia działalności gospodarczej.

[b]Kluczowe jest więc właściwe sformułowanie samej umowy-zlecenia, aby nie doszło do konieczności zarejestrowania działalności[/b]. Tak wynika z art. 76a ustawy o rachunkowości.

Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest bowiem działalnością gospodarczą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, polegającą na świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2 – 6 ustawy o rachunkowości.

Z kolei działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły (art. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C1C08D04F5F6536D3EBA96DA8C67E009?id=236773]ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, DzU z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.[/link]).

Zatem to na zleceniodawcy powinien spoczywać obowiązek zorganizowania księgowości, a prace powinny być wykonywane przy użyciu jego majątku rzeczowego. Również to na zleceniodawcę powinno być przerzucone ryzyko gospodarcze związane z realizacją czynności wynikających z umowy. Wówczas wykonywane przez czytelniczkę czynności nie będą miały cechy zorganizowania. Tym samym jej praca nie będzie w rzeczywistości działalnością gospodarczą.

[ramka][b]Konkubent to nie osoba współpracująca[/b]

Partner życiowy nie mieści się w kręgu osób zaliczanych do osób współpracujących z przedsiębiorcą. Znajdują się tu – zgodnie z art. 8 ust. 11 ustawy systemowej – małżonek, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodzice, macocha i ojczym oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z osobą prowadzącą działalność gospodarczą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia. Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. [/ramka]