Mając na względzie ochronę dobra najwyższej rangi, jakim jest rzetelność procesu, w judykaturze wypracowano stanowisko, iż sąd może od stosowania formularza odstąpić mimo jednoznacznie – jak się wydaje – brzmiącej normy art. 99a § 1 kodeksu postępowania karnego.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych i w piśmiennictwie powstałym już po wprowadzeniu art. 99a § 1 k.p.k. wskazywano m.in., iż ze względu na znaczenie jakości uzasadnienia sądu dla prawa do rzetelnego procesu (art. 6 ust. 1 europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności – konwencja) sporządzenie go na formularzu nie daje właściwego instrumentarium procesowego do spełnienia tego standardu.