FUS: Ukończenie podwyższonego wieku emerytalnego powiększy emeryturę

Przesądza o tym art. 87 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm., dalej ustawa emerytalna). Gdy emerytura przysługująca z FUS ubezpieczonym, urodzonym po 1 grudnia 1948 r., łącznie z okresową emeryturą kapitałową albo dożywotnią emeryturą kapitałową, jest niższa od najniższej, tę z FUS, w tym ustaloną ze zwiększeniem dla rolników, podwyższa się. I to w taki sposób, aby suma tych świadczeń nie była niższa od najniższej emerytury, o ile ubezpieczony:

1) mężczyzna – osiągnął podwyższony wiek emerytalny i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat,

2) kobieta – osiągnęła podwyższony wiek emerytalny i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej:

- 21 lat – od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2015 r.,

- 22 lata – od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2017 r.,

- 23 lata – od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2019 r.,

- 24 lata – od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2021 r.

Od 1 stycznia 2022 r. staż ubezpieczeniowy uprawniający do podwyższenia nowej emerytury do najniższej emerytury będzie jednakowy dla kobiet i mężczyzn – 25 lat.

Przykład

Pracownica, urodzona 15 grudnia 1953 r., ma zamiar w 2014 r. złożyć wniosek o emeryturę. Obawia się, że będzie ona niższa od najniższej. Jakie warunki musi spełnić, aby ZUS podwyższył ją do kwoty minimalnego świadczenia? Jeżeli pracownica spełni warunki nabycia prawa do emerytury, tj. osiągnie podwyższony wiek emerytalny (60 lat i 4 miesiące) oraz udokumentuje 21 lat składkowych i nieskładkowych, a wyliczona przez ZUS emerytura będzie niższa od najniższej, zostanie podniesiona do minimalnego poziomu.

Jaki staż

Przy ustalaniu stażu emerytalnego, oprócz okresów wymienionych w art. 6 ustawy emerytalnej, uwzględnia się też:

– okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które przyznane zostało zwiększenie,

– nie więcej niż 10 lat okresów kontynuowania ubezpieczenia w myśl ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, po ustaniu ubezpieczeń osób objętych:

- obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi,

- dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi na podstawie art. 7 pkt 3 ustawy o sus.

Przykład

Kobieta była objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2007 r. (9 lat). Od 1 stycznia 1982 r. do 31 grudnia 1998 r. opłacała składki na ubezpieczenie społeczne rolników (17 lat). Za jaki okres ZUS ustali zwiększenie emerytury? Obliczając wysokość emerytury z FUS, ZUS ustali zwiększenie z opłacania składek społecznych dla rolników za cały okres ubezpieczenia.

Od 1999 r.

Przy podwyższeniu emerytury, obliczając okresy składkowe przypadające po 31 grudnia 1998 r., miesiące, w których składki emerytalne i rentowe były obliczone od podstawy wymiaru niższej od minimalnego wynagrodzenia pracowników, uwzględnia się w części odpowiadającej proporcji tej podstawy do kwoty minimalnego wynagrodzenia. Tej zasady nie stosuje się, gdy zmniejszenie podstawy wymiaru składek poniżej minimalnego wynagrodzenia nastąpiło wskutek pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie kodeksu pracy, zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego.

Zasada ta nie działa też, jeżeli podstawę wymiaru składek emerytalnych i rentowych stanowiła kwota zasiłku stałego z pomocy społecznej, świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych, oraz do:

- pracowników, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (DzU nr 200, poz. 1679 ze zm.),

- żołnierzy niezawodowych w służbie czynnej, ubezpieczonych odbywających służbę zastępczą, a także pozostających w służbie kandydackiej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej.

Ważne zwiększenie

Wysokość emerytury, ustalonej jako równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia (tj. suma składek emerytalnych zewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego i kapitału początkowego odpowiednio zwaloryzowanych) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi, w jakim ubezpieczony zdecyduje się przejść na emeryturę, zwiększa się za okresy opłacania składek na Fundusz Emerytalny Rolników, Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników i ubezpieczenie emerytalno-rentowe, o których mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zwiększenie to ustala się według zasad wymiaru części składkowej emerytury rolniczej przewidzianej w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników na podstawie zaświadczenia KRUS o okresach opłacania składek.

Zwiększenie to:

- nie przysługuje osobie mającej ustalone prawo do emerytury z przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników,

- przyznaje się ubezpieczonemu, który legitymuje się okresami ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono składki przewidziane w odrębnych przepisach, krótszymi niż 25 lat.

Kiedy nie będzie więcej

O prawo do podwyższenia emerytury nie mogą zabiegać emeryci, którzy osiągają przychód z zatrudnienia, służby lub innej pracy zarobkowej albo prowadzenia pozarolniczej działalności, jeżeli przychód ten przekracza kwotę podwyższenia. Takie podwyższenie nie przysługuje też w razie zbiegu prawa do emerytury z FUS z prawem do:

- emerytury wojskowej lub policyjnej, o której mowa w art. 85 ust. 6 ustawy emerytalnej (emerytury wojskowej obliczonej według zasad określonych w art. 15a ustawy z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin lub do emerytury policyjnej obliczonej według reguł określonych w art. 15a ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin),

- emerytury rolniczej określonej w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.