Jak rozlicza się z ZUS przedsiębiorca na etacie

- Od trzech lat prowadzę działalność gospodarczą, z której opłacałem tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne, bo miałem równocześnie umowę o pracę na pełny etat. Ta zostanie ze mną rozwiązana za porozumieniem stron 8 kwietnia. Wynagrodzenie za marzec i kwiecień (łącznie 2500 zł) dostanę od pracodawcy w kwietniu. Czy w takim wypadku z działalności będę podlegał ubezpieczeniom dopiero od 1 maja? Jakie druki zgłoszeniowe i rozliczeniowe mam złożyć do ZUS?

– pyta czytelnik.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą, która jednocześnie jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, z działalności podlega dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz obowiązkowo zdrowotnemu. Ubezpieczenia emerytalne i rentowe z działalności mają charakter obowiązkowy tylko wówczas, gdy wynagrodzenie z umowy o pracę jest niższe od płacy minimalnej (w 2011 r. 1386 zł).

Tak wynika z art. 9 ust. 1 – 1a ustawy z 13 października 1998 o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm., dalej ustawa systemowa). Przedsiębiorca, który podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, zgłasza się do niego na druku ZUS ZZA i opłaca za siebie wyłącznie składkę zdrowotną.

Inaczej, gdy jego umowa o pracę zostanie rozwiązana. Wówczas działalność gospodarcza jest jedynym tytułem do ubezpieczeń, a więc obowiązkowe są ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Dobrowolne jest tylko chorobowe.

W sytuacji z pytania zbieg tytułów do ubezpieczeń występuje tylko w okresie trwania stosunku pracy, czyli do 8 kwietnia.

Od 9 kwietnia działalność będzie jedynym tytułem do ubezpieczeń. Wynagrodzenie, jakie pracownik otrzyma w kwietniu (2500 zł), przewyższa płacę minimalną, wobec tego nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z działalności.

Oznacza to, że obowiązek ten powstanie od 9 kwietnia, a nie od 1 maja. W ciągu siedmiu dni od rozwiązania umowy o pracę osoba ta powinna złożyć druk:

- ZUS ZWUA i z działalności wyrejestrować się z ubezpieczenia zdrowotnego, podając jako datę ustania ubezpieczeń 09.04.2011 (czyli datę, od której nie podlega już ubezpieczeniom jako pracownik) oraz

- ZUS ZUA i z działalności zgłosić się do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego od 09.04.2011.

Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą (60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek) może być za dany miesiąc zmniejszona, gdy przedsiębiorca rozpoczyna albo kończy prowadzenie działalności w trakcie miesiąca, a także gdy tylko przez część miesiąca podlega z działalności ubezpieczeniom.

Właśnie z tą drugą sytuacją mamy do czynienia w pytaniu czytelnika. Wobec tego minimalną podstawę wymiaru składek za kwiecień 2011 (2015,40 zł) należy podzielić przez liczbę dni tego miesiąca (30) i pomnożyć przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom (22). Składki na ubezpieczenia społeczne za kwiecień powinny być więc naliczone od podstawy 1477,96 zł. Oczywiście przedsiębiorca może zadeklarować wyższą podstawę wymiaru. Nie wolno mu natomiast składek opłacić od niższej kwoty.

I jeszcze jedno: nie ma żadnego ruchu, jeśli chodzi o składkę zdrowotną. Reguluje ją od kwoty 2704,31 zł, tj. od 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2010 r., włącznie z wypłatami z zysku. Nie zmniejsza jej proporcjonalnie, bo jest niepodzielna.

Przedsiębiorca, który opłaca składki wyłącznie za siebie od minimalnych podstaw wymiaru, jest zwolniony z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej za kolejny miesiąc, jeżeli w ostatnio złożonym dokumencie jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne zadeklarował minimalne podstawy wymiaru składek, jakie go obowiązują.

Wynika to z art. 47 ust. 2a ustawy systemowej. Tym samym osoba z pytania musi złożyć ZUS DRA za kwiecień do 10 maja oraz za maj do 10 czerwca. Natomiast za kolejne miesiące z obowiązku składania deklaracji będzie zwolniona, jeśli nic się nie zmieni w stosunku do danych wykazanych w deklaracji złożonej za maj.

Czytaj też:

Zobacz:

» Składki ZUS » Kto i od jakiej umowy płaci składki » Przedsiębiorcy

» Składki ZUS » Kto i od jakiej umowy płaci składki » Pracownicy