Dzięki temu płatnik będzie miał możliwość uregulowania składek w dłuższym czasie, określonym przez ZUS. Uniknie też konsekwencji przymusowego ich dochodzenia na drodze egzekucji.

Powodami umożliwiającymi ratalną spłatę należności są względy gospodarcze lub inne przyczyny zasługujące na uwzględnienie. Tak wynika z art. 29 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)[/link].

O rozłożenie na raty płatnik musi zawnioskować. Przy czym dopuszczalne jest złożenie wniosku zarówno przed, jak i po terminie płatności składek.

[b]ZUS, przychylając się do prośby płatnika, powinien uwzględnić jego możliwości płatnicze i stan finansów ubezpieczeń społecznych[/b]. Rozłożenie należności na raty następuje w formie umowy (układ ratalny). Strona nie ma możliwości złożenia od niej odwołania do sądu. Wyjaśnił to [b]Sąd Apelacyjny w Warszawie w postanowieniu z 26 marca 2003 r. (III AUa 2016/01)[/b].

Umowa określa szczegółowe warunki realizacji ulgi. Podpisywana jest w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS. Natomiast w uzasadnionych przypadkach uniemożliwiających podpisanie jej w Zakładzie wysyłana jest w dwóch egzemplarzach do dłużnika na wskazany przez niego adres.

Ten musi ją niezwłocznie podpisać i odesłać obydwa egzemplarze do ZUS, który po jej podpisaniu przesyła ponownie jeden egzemplarz do dłużnika.

[srodtytul]Bez odsetek, ale z prolongatą[/srodtytul]

Uwzględnienie wniosku o ulgę w formie ratalnej spłaty zadłużenia powoduje, że odsetki za zwłokę nie są naliczane począwszy od dnia następnego po dniu wpływu wniosku w tej sprawie. Uwaga! Jeżeli dłużnik nie spłaci w terminie ustalonych przez ZUS rat, pozostała kwota staje się natychmiast wymagalna wraz z odsetkami za zwłokę.

Od składek, które rozłożono na raty, ZUS do każdej raty dolicza jeszcze opłatę prolongacyjną w wysokości 50 proc. stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy.

Rozłożenie spłaty zadłużenia na raty powoduje zawieszenie wcześniej wszczętych i niezakończonych postępowań egzekucyjnych dotyczących należności objętych ulgą.

[srodtytul]Kto jest uprawniony[/srodtytul]

Czy tylko płatnik może ubiegać się o ratalną spłatę należności? Uprawniona jest każda osoba odpowiedzialna za zadłużenie z tytułu składek, która nie ma środków finansowych na jednorazową spłatę tego zadłużenia.

A takimi osobami są m.in. płatnicy składek oraz byli płatnicy składek (tj. osoby, które mają zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek w związku z prowadzoną w przeszłości działalnością gospodarczą). To także osoby, na które – stosowną decyzją – przeniesiona została odpowiedzialność za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek (osoba trzecia i następca prawny).

Z wnioskiem o rozłożenie składek na raty mogą też zgłaszać się małżonkowie odpowiadający – z majątku wspólnego – za zadłużenie z tytułu składek współmałżonka.

[srodtytul]Które składki[/srodtytul]

Rozłożeniu na raty podlegają składki na:

- ubezpieczenia społeczne

– z wyłączeniem kwot odpowiadających wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne za zatrudnionych pracowników lub innych ubezpieczonych niebędących płatnikami składek na własne ubezpieczenia (np. zleceniobiorców),

- Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

- Fundusz Emerytur Pomostowych,wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi do dnia złożenia wniosku, ewentualnie wymierzoną dodatkową opłatą oraz kosztami upomnienia.

Płatnicy opłacający składkę wyłącznie na własne ubezpieczenia mają możliwość ratalnej spłaty pełnej kwoty należności z tytułu składek, w tym składek na ubezpieczenie zdrowotne.

[srodtytul]Nie tylko wniosek[/srodtytul]

Czy poza wnioskiem o spłatę należności na raty płatnik musi jeszcze przedstawić jakieś dokumenty albo spełnić dodatkowe warunki?

Tak. Potrzebna jest jeszcze dokumentacja umożliwiająca ocenę zasadności udzielenia ulgi. [b]Wnioskodawca powinien też uregulować kwotę odpowiadającą wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne, a także składki na ubezpieczenie zdrowotne za ubezpieczonych niebędących płatnikami składek na własne ubezpieczenia[/b], (czyli np. za pracowników, zleceniobiorców) wraz z odsetkami za zwłokę – za okres mający zostać objęty ewentualną ulgą, wnioskowany przez dłużnika.

Niezbędne jest też uregulowanie kosztów egzekucyjnych w przypadku, gdy zadłużenie objęte jest egzekucją prowadzoną przez dyrektora oddziału będącego organem egzekucyjnym. A już po złożeniu wniosku o ulgę płatnik musi terminowo i w pełnej wysokości opłacać składek bieżące.

ZUS ma co do zasady dwa tygodnie na rozpatrzenie wniosku. Przy czym termin ten obowiązuje od dnia skompletowania dokumentacji niezbędnej do rozpatrzenia danej sprawy.

[ramka][b]5 tys. grzywny[/b]

Kto, jako płatnik składek albo osoba obowiązana do działania w imieniu płatnika nie dopełnia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie, podlega karze grzywny do 5 tys. zł. Tak wynika z art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.[/ramka]