Jeżeli u pracodawcy obowiązuje regulamin postępowania z projektami wynalazczymi (w tym racjonalizatorskimi) i wynagrodzenie jest wypłacane na jego podstawie, to nie stanowi ono podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i w konsekwencji ubezpieczenie zdrowotne. Ale jak takiego dokumentu w firmie nie ma, wypłaty naliczane od efektów projektu trzeba oskładkować.

[srodtytul]Wykaz wyłączeń[/srodtytul]

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskiwany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. To zasada określona w art. 18 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=184677]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.)[/link]. Przepis ten w ust. 2 nakazuje wyłączanie z podstawy wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków.

W podstawie nie uwzględnia się również przychodów wymienionych w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=77617]rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm., dalej rozporządzenie)[/link]. Na liście wyłączeń, zawartej w § 2 ust. 1 rozporządzenia, znajdują się należności obliczane od wielkości efektów uzyskanych przez zastosowanie pracowniczego projektu wynalazczego i za dokumentację dostarczoną bezumownie przez twórcę projektu, przydatną do stosowania projektu, oraz nagrody za wynalazczość a także za prace badawcze i wdrożeniowe (pkt 1a). Zatem od nich składek się nie nalicza.

[srodtytul]Musi być regulamin [/srodtytul]

Powołane wyłączenie ma zastosowanie do projektów określonych w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7399D04449C25C0A62AFCBE3A674C79B?id=169951]ustawie z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (DzU z 2003 r. nr 119, poz. 1117 ze zm.)[/link]. Wobec tego świadczenia, jakie otrzymuje pracownik, mogą być nieuwzględniane w podstawie wymiaru składek tylko wówczas, gdy spełnione są warunki określone w tej ustawie i w rozporządzeniu.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 6 prawa własności przemysłowej ilekroć w jego przepisach jest mowa o projektach wynalazczych, rozumie się przez to wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, topografie układów scalonych i projekty racjonalizatorskie. Przy czym szczegółowo określone zostały warunki, jakim muszą odpowiadać wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe i topografie układów scalonych. Natomiast kwestia projektów racjonalizatorskich jest uzależniona od przepisów wewnętrznych obowiązujących u danego pracodawcy (regulaminie racjonalizacji).

Przedsiębiorca może uznać za projekt racjonalizatorski, w rozumieniu prawa własności przemysłowej, każde rozwiązanie nadające się do wykorzystania, niebędące wynalazkiem podlegającym opatentowaniu, wzorem użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego.

W regulaminie racjonalizacji przedsiębiorca określa co najmniej, jakie rozwiązania i przez kogo dokonane uznaje się w przedsiębiorstwie za projekty racjonalizatorskie, a także sposób załatwiania zgłoszonych projektów i zasady wynagradzania ich twórców. Pieniądze wypłacane na jego podstawie nie będą wchodzić do podstawy wymiaru składek.

[ramka][b]Jak rozumieć przychód ze stosunku pracy[/b]

Są to wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń.

Tak definiuje przychód ze stosunku pracy art. 12 ust. 1[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474] ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.)[/link].[/ramka]