Taką możliwość wprowadzają przepisy znowelizowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które weszły w życie 1 grudnia 2008 r. Dzięki temu zainteresowani będą mogli je uwzględnić już w rozliczeniu podatkowym za 2008 r.

Dotychczas polscy obywatele pracujący w krajach UE nie mogli odliczać od podatku zapłaconych za granicą składek na ubezpieczenie zdrowotne, a od dochodu – składek na ubezpieczenie społeczne. Zakwestionował to [b]Trybunał Konstytucyjny (sygn. K 18/06)[/b].

[b] Nowe regulacje dotyczą tylko obowiązkowych ubezpieczeń uiszczonych w 2008 r. w krajach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii[/b]. Nie skorzystają z nich więc osoby pracujące, np. w USA, Kanadzie czy Rosji.

[srodtytul]Konieczne warunki[/srodtytul]

Ustawa o PIT przewiduje też inne ograniczenia w stosowaniu odliczeń. Nie można uwzględnić składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód zwolniony z podatku zgodnie z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania. Oznacza to, że opłaty ubezpieczeniowe mogą potrącić osoby pracujące w krajach, z którymi Polska zawarła niekorzystny typ umowy, z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia (kredytu podatkowego). Obowiązuje on jeszcze w porozumieniach z kilkoma krajami UE, jak Belgia, Holandia, Finlandia, Dania i Islandia (oraz do końca 2008 r. Austria).

Składki może więc odliczyć – co do zasady – osoba pracująca np. w Holandii czy w Belgii, która ma w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy i musi się tu rozliczać z całości dochodów.

Inaczej będzie z osobami pracującymi np. w Wielkiej Brytanii, które tam opłacają ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Zgodnie z polsko-brytyjską umową o unikaniu podwójnego opodatkowania (w której zastosowano metodę wyłączenia z progresją), są one zwolnione z obowiązku płacenia podatku w Polsce. A to oznacza, że nie odliczą brytyjskich składek.

Zainteresowani muszą też spełnić inny ważny warunek: by uwzględnić składki w rozliczeniu krajowym, nie mogą ich wcześniej odliczyć w innym kraju UE. Musi też istnieć podstawa prawna do wymiany informacji między Polską a krajem, w którym podatnik opłacał ubezpieczenie. Wszystko to powoduje, że niewiele osób skorzysta z nowych przepisów.

[srodtytul]Trzeba znać system[/srodtytul]

Osoby, które mają zamiar potrącić zagraniczne opłaty, muszą też dobrze znać system ubezpieczeniowy danego kraju. W polskich przepisach rozróżniono składki na ubezpieczenia zdrowotne (odliczane od podatku) i społeczne (odliczane od dochodu). Podatnicy mogą mieć jednak problem, jeśli w kraju, w którym pracują, nie ma takiego rozróżnienia.

– Wiele osób pracujących na zagranicznych etatach nie gromadziło informacji koniecznych do uznania zapłaconych składek za podlegające odliczeniu w Polsce – powiedział Wojciech Piotrowski, doradca podatkowy w KPMG.

[srodtytul]Skorzystają cudzoziemcy[/srodtytul]

Ustawa o PIT wprowadza także inne rozwiązania dotyczące międzynarodowych rozliczeń, korzystne dla cudzoziemców pracujących w Polsce, którzy nie są rezydentami naszego kraju.

Zarówno małżonkowie, jak i osoby samotnie wychowujące dziecko, które mają nieograniczony obowiązek podatkowy w innym państwie członkowskim Unii, EOG lub Szwajcarii, będą miały prawo do wspólnego rozliczenia się w Polsce. Uprawnienie to będzie jednak przysługiwało wyłącznie tym, którzy uzyskują w Polsce co najmniej 75 proc. swoich całkowitych przychodów. Ponadto muszą przedstawić certyfikat rezydencji podatkowej swojego kraju. Skorzystają z tego osoby, które np. przyjechały wraz z rodziną do pracy w Polsce.

Prawo do wspólnego rozliczenia zyskają także małżonkowie, z których jeden ma nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, a drugi – za granicą. Co ważne, preferencje dla cudzoziemców będą możliwe już w rozliczeniu podatkowym za 2008 r. Ma to duże znaczenie np. dla małżeństw mieszanych, w których jedno z małżonków jest Polakiem mającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, a drugie np. Francuzem, mającym taki obowiązek we Francji i legitymującym się certyfikatem rezydencji swojego kraju. Jeśli na terytorium RP uzyskają co najmniej 75 proc. całkowitych przychodów, mogą się rozliczyć wspólnie w Polsce.

[ramka][b]Komentuje Anna Misiak, doradca podatkowy w MDDP [/b]

Polacy pracujący za granicą mogą co prawda odliczyć składki zapłacone w innych krajach UE już w rozliczeniu za 2008 r., jednak w praktyce może to być trudne. By uwzględnić te składki, należy spełnić wiele przewidzianych w ustawie o PIT restrykcyjnych warunków. Z nowych przepisów skorzystają tylko te osoby, których składki ubezpieczeniowe nie zostały odliczone ani od dochodu, ani od podatku w innym kraju. Ponadto przepisy przyznają prawo do odliczenia w sytuacji, gdy dochód uzyskany w innym państwie, od którego liczono składki, będzie zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania podlegał opodatkowaniu w Polsce. A takich państw pozostało w Europie jedynie kilka, co automatycznie zawęża możliwość stosowania nowych regulacji.[/ramka]

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki

[mail=m.pogroszewska@rp.pl]m.pogroszewska@rp.pl[/mail]