Równa się ona odsetkom, jakie zapłaciłby sam ZUS za zawinioną zwłokę. Musi on bowiem przekazywać składki do otwartych funduszy emerytalnych w ciągu 15 dni roboczych, licząc od otrzymania składki opłaconej przy użyciu dokumentów płatniczych, raportów miesięcznych i deklaracji. Tak stanowi art. 47 ust. 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.).
ZUS przekazuje OFE składkę w wysokości 7,3 proc. podstawy wymiaru, którą pobiera z ubezpieczenia emerytalnego w części finansowanej przez ubezpieczonego. Gdy tego nie zrobi, może to być skutek błędu ZUS lub np. banku czy płatnika.
Jeżeli to ZUS odpowiada za nieterminową wpłatę składek do OFE, przekazuje je z odsetkami. Gdy natomiast ZUS ich nie przekazał do funduszy w ustawowym terminie, bo płatnik nie podał lub błędnie przekazał zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych, imienny raport miesięczny, deklarację rozliczeniową, dokument płatniczy lub zlecenie płatnicze, ZUS wymierza jemu lub instytucji obsługującej wpłaty dodatkową opłatę. Zezwala na to art. 47 ust. 10c ustawy o sus. Dodatkową opłatę wymierza się w wysokości odsetek, jakie ZUS musiałby zapłacić, gdyby to on był winny brakowi. Nalicza się ją od dnia następnego po upływie terminu przekazania składek do OFE przez ZUS do dnia otrzymania prawidłowo wypełnionych dokumentów. Nie wymierza się, gdy nie przekroczyłaby 2 zł.
Zatem w razie nieprzekazania składek do OFE z winy płatnika lub banku ZUS musi wymierzyć opłatę dodatkową. Ze składką przekazuje ją do funduszu wybranego przez ubezpieczonego. Niedopuszczalne jest zatem, aby składki przekazane po terminie nie były ubezpieczonemu zrekompensowane odsetkami płaconymi przez ZUS lub opłatą dodatkową pokrywaną przez płatnika lub bank.
Jeśli ZUS stwierdzi, że do OFE nie może przekazać składki, bo nie trafił do niego odpowiedni dokument lub jest on błędny, zawiadamia o tym płatnika lub instytucję obsługującą wpłaty. Zawiadomienie przesyła nie później niż w ciągu 30 dni, licząc od następnego dnia po upływie terminu, w którym ZUS powinien przekazać składki. Ustawa nie precyzuje jednak, jakie są skutki tego, że ZUS nie zawiadomi płatnika lub instytucji obsługującej wpłaty o stwierdzonych błędach w dokumentach, co uniemożliwia przekazanie składek do OFE.
Instytucje obsługujące i płatnicy regulują ekstraopłatę w najbliższym terminie opłacania składek, jaki przypada po uprawomocnieniu się decyzji o jej wymierzeniu. Jeżeli tego nie zrobią w tym czasie, opłatę ściąga się zgodnie z przepisami o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Zarówno odsetki za nieprzekazanie składek do OFE, jak i dodatkową opłatę wymierzoną na podstawie art. 47 ust. 10c ustawy o sus i opłaconą lub ściągniętą przez ZUS w egzekucji przekazuje się na rachunek ubezpieczonego do OFE. Dodatkowa opłata wymierzana jest w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie do sądu na zasadach określonych w art. 83 ustawy o sus.
Ponieważ opłata dodatkowa traktowana jest jako należność ze składek w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy o sus, to przy określaniu terminu przedawnienia zobowiązań z niej wynikających należy stosować art. 24 ust. 4 ustawy. Zgodnie z nim należności ze składek przedawniają się po dziesięciu latach od daty ich wymagalności. Zatem zobowiązanie wynikające z decyzji o wymierzeniu opłaty dodatkowej przedawni się po upływie dziesięciu lat od uprawomocnienia się decyzji o jej wymierzeniu. Jeżeli płatnik nie ureguluje opłaty dodatkowej, podlega ona ściągnięciu w postępowaniu egzekucyjnym. Ale od nieterminowo opłaconej bądź nieopłaconej opłaty dodatkowej nie są naliczane odsetki za zwłokę.
Oblicza się je według zmiennej stopy procentowej, obowiązującej dla kolejnych trzymiesięcznych okresów, rozpoczynających się pierwszego dnia każdego kwartału kalendarzowego. Wysokość zmiennej stopy procentowej to średnia arytmetyczna średnich ważonych stóp rentowności 52-tygodniowych bonów skarbowych sprzedanych na czterech ostatnich przetargach, które odbyły się do końca miesiąca poprzedzającego ostatni miesiąc przed rozpoczęciem danego kwartału, i jest zaokrąglana do dwóch miejsc po przecinku. Przy odsetkach przyjmuje się, że rok wynosi 365 dni.
Odsetki oblicza się od kwoty nieprzekazanej w terminie składki na OFE za okres od następnego dnia po upływie terminu określonego w art. 47 ust. 9 ustawy o sus do dnia jej wpłaty do OFE. Nie nalicza się ich, jeżeli nie przekroczyły 2 zł.
