Mam małą firmę wykonującą usługi remontowo-budowlane. Opłacam za siebie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Przy działalności pomaga mi żona, którą zgłosiłem do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego jako osobę współpracującą. Zatrudniam również kilku pracowników. Od 10 do 25 maja żona przebywa w sanatorium i nie pomaga mi przy prowadzeniu działalności. Czy muszę uiszczać za nią wtedy składki? Jeśli tak, to w jakich dokumentach mam je wykazać?

– pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.

Żona, która pomaga mężowi przy prowadzonej działalności, wspólnie z nim mieszka i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, jest w zakresie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego osobą współpracującą. Podlega wówczas obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu, a chorobowemu dobrowolnie. Składki opłacamy za nią za okres od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu działalności do dnia jej zakończenia.

To oznacza, że nie trzeba ich regulować za czas pobytu kobiety w sanatorium. Wobec tego czytelnik powinien złożyć w maju formularz ZUS ZWUA, wyrejestrowując ją z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. W pole „data ustania obowiązku ubezpieczeń” wpisuje pierwszy dzień, od którego współpraca nie będzie wykonywana. Zakładając, że ostatnim dniem współpracy będzie 9 maja, w polu tym podaje 10.05.2008. Gdy po powrocie z sanatorium żona ponownie będzie czytelnikowi pomagać, należy za nią złożyć druk ZUS ZUA, zgłaszając od 26 maja do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego.

Składki na ubezpieczenia społeczne za osobę współpracującą opłacamy od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (1739,90 zł). Jeżeli więc współpraca trwałaby od 1 do 9 oraz od 26 do 31 maja, to składki na ubezpieczenia społeczne uiszczamy tylko za te dni. Minimalną podstawę 1739,90 zł dzielimy przez 31 dni maja i następnie mnożymy przez 15 (liczba dni współpracy), co daje 841,89 zł. Stanowi o tym art. 18 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.).

Podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi natomiast zadeklarowana kwota, nie niższa jednak od 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli za maj 2328,80 zł. Sama składka zdrowotna za ten miesiąc równa się więc 209,59 zł. Składka ta jest jednak miesięczna i niepodzielna. Mimo że współpraca trwała tylko część miesiąca, regulujemy pełną składkę zdrowotną. Wynika tak z art. 79 ust. 2 i art. 81 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU nr 210, poz. 2135 ze zm.).