Pracownik dostarczył zwolnienie lekarskie. Podejrzewamy jednak, że zaświadczenie jest lewe, wzięte po to, aby w tym czasie dorobić. Czy ZUS może go skontrolować w domu i sprawdzić, czy rzeczywiście jest chory, mimo że za czas orzeczonej niezdolności ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, a nie zasiłku?
Nie.
Tzw. domową kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich w małych zakładach pracy (chodzi ?o pracodawców zgłaszających do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 osób) przeprowadzają upoważnieni pracownicy ZUS (będącego płatnikiem zasiłków dla tych pracowników). Jednak znaczenie ma tu rodzaj przysługującego świadczenia w okresie niezdolności do pracy. ZUS nie ma uprawnień do przeprowadzania kontroli wykorzystywania zwolnienia lekarskiego, gdy podwładny ma prawo do wynagrodzenia chorobowego. W tym zakresie „mały" pracodawca powinien radzić sobie sam. Jeśli ustali, że pracownik dorabia na zwolnieniu albo wykorzystuje je niezgodnie z celem (np. wyjechał z dzieckiem na ferie w góry), to odmawia mu prawa do wynagrodzenia za cały okres niezdolności do pracy orzeczonej na przedłożonym zaświadczeniu. Jest tak nawet wtedy, gdy pracownik rzeczywiście kuruje się przez jeden tydzień, a drugi postanowił spędzić – w ramach rekonwalescencji – na wyjeździe. Taka sankcja bezpośrednio wynika z art. 92 § 3 pkt 2 k.p., zgodnie z którym prawo do wynagrodzenia za czas choroby nie przysługuje w tych przypadkach, w których ubezpieczony nie ma prawa do zasiłku chorobowego.
Pracownik w czasie zwolnienia lekarskiego pojechał służbowym samochodem do górskiego kurortu. Tam doszło do kolizji. O całym zajściu wiemy od funkcjonariusza policji, który skontaktował się z firmą (właścicielem pojazdu). Wersja wydarzeń według podwładnego była zupełnie inna. Poinformował, że do kolizji doszło na pobliskim skrzyżowaniu w drodze ?do lekarza. Czy możemy żądać od pracownika, aby zwrócił wypłacone wynagrodzenie chorobowe i zasiłek?
Tak.
Najpierw należy jednak sporządzić protokół z nieprawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego. Osoba upoważniona przez pracodawcę do przeprowadzenia kontroli powinna w tym dokumencie opisać, na czym polegało nieprawidłowe korzystanie z L4. Protokół musi podpisać zarówno kontrolujący, ?jak i kontrolowany. Pracownik może jednak uzupełnić go o swoje wyjaśnienia i uwagi. Taki dokument płatnik musi przekazać do ZUS wraz z wnioskiem o wydanie decyzji zobowiązującej podwładnego ?do zwrotu wypłaconego zasiłku (w kwocie brutto). W decyzji wskazany zostanie numer konta bankowego, na które pracownik powinien dokonać wpłaty nienależnie pobranego świadczenia. ?ZUS nie pomoże jednak szefowi w odzyskaniu wyłudzonego wynagrodzenia chorobowego. Decyzja oddziału dotyczyć będzie tylko okresu, za jaki pracownik otrzymał zasiłek z FUS.
Jeden z pracowników bardzo często choruje. Zwykle przedstawia krótkie (tygodniowe) zwolnienia lekarskie wystawiane przez różnych lekarzy. ?Czy w zakresie kontroli możemy wysłać go do lekarza medycyny pracy ?na badania kontrolne?
Nie.
Pracodawca, który jest płatnikiem zasiłków, może przeprowadzić kontrolę formalną (czyli ustalić, czy zwolnienie nie zostało sfałszowane), jak i sprawdzić, czy jest ono prawidłowo wykorzystywane. Nie może natomiast rozstrzygać, czy podwładny jest zdrowy. Skontrolować może to jedynie orzecznik ZUS. Lekarz medycyny pracy nie ma takich uprawnień. Dlatego też pracodawca, który podejrzewa podwładnego o symulowanie choroby, powinien wystąpić do ZUS o wezwanie i przebadanie pracownika, opisując dokładnie okoliczności sprawy.
Pracownica przysłała zwolnienie lekarskie pocztą. Na dokumencie została poprawiona data orzeczonej niezdolności do pracy, ale na poprawce nie ma ani pieczątki lekarza, ani jego parafki. Czy takie zaświadczenie stanowi podstawę do wypłaty wynagrodzenia chorobowego?
Nie.
Jeśli pracodawca ma wątpliwości co do autentyczności zwolnienia, powinien sprawdzić, czy nie zostało sfałszowane. Pod tym pojęciem rozumie się także przerobienie, podrobienie lub wypełnienie zwolnienia niezgodnie z wolą lekarza, który je wydał. Zatem jeśli szef przypuszcza, że zmiany na ZLA wprowadził sam chorujący, to powinien wystąpić do medyka o wyjaśnienie sprawy. ?Ma także prawo wstrzymać wypłatę wynagrodzenia czy zasiłku chorobowego do czasu wyjaśnienia sprawy. Gdy lekarz potwierdzi, ?że dokument został sfałszowany, pracodawca nie dość, że nie wypłaca świadczenia, to jeszcze powiadamia prokuratora lub policję ?o popełnianiu przestępstwa. Oszust będzie musiał się liczyć ?także z dyscyplinarną utratą posady z tego powodu.
