W podstawie wymiaru zasiłków uwzględnia się te składniki pensji, które – zgodnie z postanowieniami zawartymi w regulaminie wynagradzania – ulegają zmniejszeniu za okres pobierania tych świadczeń. Zasada ta dotyczy w równej mierze wynagrodzenia za czas choroby płatnego ze środków pracodawcy, jak i zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Wypłata „obok"

Zgodnie z przytoczoną regułą, składników płacy, które nie są pomniejszane za okres przebywania na zwolnieniu lekarskim, nie można wliczać do podstawy wymiaru świadczenia chorobowego. Tego przykładem często bywa dodatek stażowy wypłacany „obok" zasiłku. Oznacza to, że pracownik otrzymuje go w pełnej kwocie, niezależnie od nieobecności spowodowanej chorobą. W takiej sytuacji dodatku stażowego nie uwzględnia się w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego.

Więcej netto

Taki dodatek jest też wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne – ale wyłącznie w tej części, która przypada na okres płatnego zwolnienia lekarskiego. Oznacza to więcej pieniędzy "na rękę", ale przysparza kłopotów z prawidłowym rozliczeniem przychodów.

Przykład

Pracownik (42 lata) otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze 1800 zł oraz:

Firmowy regulamin wynagradzania stanowi, że dodatek funkcyjny i premia są pomniejszane proporcjonalnie za czas przebywania na zwolnieniu lekarskim.

Pracownik przedstawił pierwsze w 2013 r. zwolnienie lekarskie od 20 do 28 września 2013 r. (9 dni). Ostatnio chorował dwa lata temu. Złożył pracodawcy PIT-2 i obowiązują go podstawowe koszty uzyskania przychodu.

Aby ustalić wynagrodzenie netto za cały miesiąc, należy ustalić osobno wynagrodzenie za czas choroby i pensję za czas przepracowany.

KROK 1. Wynagrodzenie za czas choroby

Najpierw należy ustalić podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego. Pracownik był niezdolny do pracy we wrześniu, więc do rachunków trzeba przyjąć pensję za okres od września 2012 r. do sierpnia 2013 r. (12 miesięcy poprzedzających miesiąc przebywania na zwolnieniu lekarskim). Ponieważ jest to pierwsza choroba w 2013 r., podwładny powinien otrzymać świadczenie płatne ze środków pracodawcy (należne za pierwsze 33 dni absencji chorobowej na podstawie art. 92 k.p.).

Regulamin wynagradzania stanowi o proporcjonalnym pomniejszaniu premii i dodatku funkcyjnego za czas choroby. Skoro jednak pracownik od 2 lat nie korzystał ze zwolnienia lekarskiego, nie ma potrzeby uzupełniania tych składników pensji. W żadnym z miesięcy przyjmowanych do obliczeń składniki te nie były bowiem pomniejszone z powodu choroby.

podstawa wymiaru wynagrodzenia za czas choroby

– wynagrodzenie za 12 miesięcy przyjmowanych do podstawy:

(1800 zł wynagrodzenia zasadniczego + 300 zł dodatku funkcyjnego + 270 zł premii regulaminowej) x 12 miesięcy = 2370 zł x 12 m-cy = 28 440 zł

– średnie wynagrodzenie za miesiąc (po odliczeniu składek)

28 440 zł – (28 440 zł x 13,71 proc.) = 24 540,88 zł

24 540,88 zł : 12 m-cy = 2045,07 zł

wynagrodzenie za czas choroby (80 proc.)

(2045,07 zł : 30 dni) x 80 proc. = 54,54 zł

54,54 zł x 9 dni zwolnienia = 490,86 zł

KROK 2. Wynagrodzenie za czas przepracowany

Aby obliczyć uposażenie za czas przepracowany, od pensji miesięcznej trzeba odjąć wynagrodzenie za czas nieobecności spowodowanej chorobą. Przy płacy jednoskładnikowej wystarcza jedno proste działanie, ale w przypadku płacy złożonej z wielu składników, trzeba je osobno przeliczyć.

wynagrodzenie zasadnicze

1800 zł – [(1800 zł : 30 dni w m-cu) x 9 dni zwolnienia] = 1260 zł

dodatek funkcyjny za czas przepracowany

300 zł – [(300 zł : 30 dni w m-cu) x 9 dni zwolnienia] = 210 zł

premia za czas przepracowany

270 zł – [(270 zł : 30 dni w m-cu) x 9 dni zwolnienia] = 189 zł

Nie ma potrzeby wyliczania dodatku stażowego, bo jako składnik nie pomniejszany za czas choroby, wypłacany jest obok świadczeń chorobowych. Pracownik otrzyma więc to świadczenie w pełnej wysokości (360 zł).

suma składników pensji za czas przepracowany

1260 zł + 210 zł + 189 zł + 360 zł = 2019 zł

KROK 3. Składki ubezpieczeniowe

Wynagrodzenie za czas przepracowany nie podlega w pełni oskładkowaniu. Ze składek zwolniona jest część dodatku stażowego przypadająca na okres choroby, tj.:

(360 zł : 30 dni w m-cu) x 9 dni zwolnienia = 108 zł

składki na ubezpieczenia społeczne

– podstawa wymiaru: 2019 zł – 108 zł = 1911 zł

– suma składek: (1911 zł x 9,76 proc.) + (1911 zł x 1,5 proc.) + (1911 zł x 2,45 proc.) =  262 zł

składka na ubezpieczenie zdrowotne

– podstawa wymiaru – należy pamiętać, że od wynagrodzenia chorobowego nie pobiera się składek społecznych, ale zdrowotna jest należna. Nie nalicza się jej jednak od tej części dodatku stażowego, która przypada na czas choroby.

1911 zł (podstawa składek społecznych) – 262 zł (składki społeczne) + 490,86 zł (wynagrodzenie za czas choroby) = 2139,86 zł

składka do odprowadzenia

2139,86 zł x 9 proc. = 192,59 zł

skłądka do odliczenia od podatku

2139,86 zł x 7,75 proc. = 165,84 zł

KROK 4. Zaliczka na podatek

podstawa opodatkowania

2019 zł – 262 zł (składki społeczne) – 111,25 zł (podstawowe koszty uzyskania przychodu) + 490,86 zł (wynagrodzenie chorobowe) = 2137 zł (po zaokrągleniu do pełnych złotych)

podatek

2137 zł x 18 proc. = 384,66 zł

zaliczka na podatek

384,66 zł – 46,33 zł (ulga podatkowa) – 165,84 zł (składka zdrowotna do odliczenia) = 172 zł (po zaokrągleniu do pełnych złotych)

KROK 5. Wynagrodzenie netto za wrzesień

2019 zł + 490,86 zł (wynagrodzenie chorobowe) – 262 zł (składki społeczne) – 192,59 zł (składka zdrowotna) – 172 zł (zaliczka na podatek) = 1883,27 zł.